Eyyy AİHM’ günleri yaklaşıyor...
Aydın Engin 01 Ocak 1970
Cumhuriyet’in dünkü manşet haberini okudunuz mu, yoksa bir göz atıp geçtiniz mi? Eğer dikkatle okumadıysanız yazık olmuş. Okusaydınız bugünkü Tırmık’ın başlığını ben yazmadan siz dillendirirdiniz...
Kısa bir hatırlatma:
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) başta Cumhuriyet gazetesi çalışanları olmak üzere tutuklu gazetecilerin başvurularının tümünü tek bir dosyada birleştirdi. Ardından AKP hükümetine cevaplaması zor sorular yöneltti. 2 Ekim’e kadar da cevaplanmasını istedi. Zor sorulardı. Gazetecilerin tutuklanma gerekçelerinin hukuksal geçerliliği üstüne sorulardı ve soruları hükümet adına cevaplaması gereken Adalet Bakanlığı’nın “Ama onlar gazeteci değil. Tutuklu gazeteci sayısı ikiyi üçü geçmez. Onlar terör suçuna karıştıkları için tutuklandılar” yollu okuyana da dinleyene de “Ufala da civcivler yesin” dedirtecek yaveleri yineleyerek cevaplaması mümkün değildi.
Nitekim 2 Ekim’e kadar AKP iktidarı bir cevap vermedi; veremedi ve sanki derin araştırmalar yapılıyormuş da yetişmemiş gibi ek süre istedi. Uzunca bir ek süre isteğiydi ve AİHM üç haftalık bir süre tanımakla yetindi. 24 Ekim’de hükümet cevap verdi verdi, vermezse AİHM o cevapları beklemeden karar verecek.
Aslında ben hükümetin o demir leblebi soruları cevaplamasından yanayım. En azından bana (bize, size, hepimize) birkaç günlük eğlence çıkar. Gülüşür, dalgamızı geçeriz.
Ancak hükümet cevap verse de vermese de AİHM’nin tutuklu gazetecilere ilişkin kararının eli kulağında. Yanılmıyorsam bu ay bitmeden elimizde olacak. Bilemedin bir hafta kadar daha uzar.
Sonra?
Sonra AKP iktidarı hukukla, hukukun hedefi olan adaletle ve bağımsız yargıile tanışacak. Uzun süredir karşılaşmadığı, “Türkiye’de yargı valla billa çokbağımsızdır” diye üfürüp tutuklama aygıtına dönüşmüş sulh ceza hâkimlikleri ile önce dava açan sonra kanıt arayan, bulamazsa uyduran savcılarla yargı erkini tutsak kılmanın tadını çıkarırken karşısında sahici “hukuk”u, sahici “yargı”yı bulacak.
***
Peki, AİHM kararlarına Türkiye uyacak mı?
Bizim hukukçu tayfasına sordum, “Mahkeme uymak zorunda” diye yuvarlak bir cevap verdiler. Cevap beni kesmedi. “Ya yargı da uymazsa” diye sordum. Cevap kestirmeydi:
- Türkiye Cumhuriyet Devleti’nin altına imzasını koyduğu uluslararası sözleşmelere AKP iktidarı uymayacağını ilan etmiş olur.
Bunu göze alabilir mi?
Göreceğiz.
Ama göze alırsa sadece AB ile ipleri koparmakla yetinmeyeceğini, çağdaş demokrasiyle devletin iplerini kopardığını da ilan etmiş olur.
Peki, o zaman anayasadaki “Türkiye Cumhuriyeti ... demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devletidir” diyen ikinci madde ne olur?
Cevap uzun. Kestirme bir cevap da var ama:
O zaman “Eyyyy AİHM!.. Eyyy demokrasi!.. Eyy hukuk devleti” olur.
Olan da Türkiye’ye olur...
