SADEDDİN TAFTAZANİ (Mesud Bin Ömer)
01 Ocak 1970
SADEDDİN TAFTAZANİ (Mesud bin ömer), iranlı bilgin (Taftazan 1322 -?, 1394). Herat ve Gülistan’da medrese öğrenimi gör¬dü. Din ve tasavvuf konularında çalıştı.
Bir aralık Kıpçak Moğollarının sarayında kaldı. Sonra, Timur’un çağrısı üzerine Semerkand’a gitti. Timur ile yakın ilişki kur¬du; onun tarafından korundu. Semerkand’da çağın ünlü bilginlerinden Seyyid Şerif Cürcanî ile tanıştı, onunla din ve felsefe konusunda tartışmalara girişti. Taftazanî, fıkıh, kelâm, mantık, belagat, dilbilgisi ve metafizik alanlarında, çağına göre önemli sayılan çalışmalar yaptı. Görüşleri yeni de¬ğildir, daha çok kendinden önce gelenlerin eserlerine yazılan birer yorum niteliğinde¬dir.
Sünnî inançlarına çok bağlı olduğun¬dan, düşünceleri ve eserleri daha çok Med¬rese çevrelerinde tutundu. Yazılarında, özel¬likle mantıkla ilgili olanlarda, Aristoteles mantığının etkileri açıkça görülür. Mutavvel, Miftah, Muhtasar adlı kitapları uzun süre medreselerde ders kitabı olarak oku-tuldu.
Eserleri:
Şerhü’l-Tasrifü’lizzi (İzzi’nin Tasrifinin Yorumu);
El-irşad (Yol Gösterme);
El-Mutavvel (Açıklanmış Konular);
Muhtasarü’l-Maâni (Maani özeti);
Şerhür-Risaletüş-Şemsiye (Şemsî Risalesi Yoru¬mu);
Tehzibü’l-Mantık ve’l-Kelâm (Man¬tık ve Kelâm özeti);
El-Miftah (Anahtar);
İhtisar (özetleme).
