GAZİOSMANPAŞA VE PLEVNE MÜDAFAASI
Erdoğan SAYAR 01 Ocak 1970
1877-1878 Osmanlı Rus savaşında, Ruslar Osmanlı devletini içinde bulunduğu siyasi, askeri, ekonomik yetersizliklerden yararlanarak önemli başarılar kazanmışlar, orduları ile Plevne şehri önlerine kadar gelmişlerdir.
Bu Plevne Batı Bulgaristan, Balkan geçitlerine giden yolların kavşak noktası idi.
Rus orduları Plevne önünde kolay bir başarı bekliyordu. Ama daha ilk saldırıda Osmanlı askerinin sillesini yedikleri gibi geri çekildiler.
Bunun üzerine on gün sonra ikinci kez 30 yaya taburu, 30 süvari bölüğü, 186 top ile yeniden saldırdılar Türk askerinin sert direnişi, düşmanın geriye püskürtülmesi ile de yeniden geriye çekilmek zorunda kaldılar.
Plevne müdafaası savaşın en önemli safhası haline geldi. Ruslar burayı kesin ele geçirmek zorunda idiler. Bunun için önemli hazırlıklar yaptılar. Bizzat Rus Çar’ı komutasında 160.000 asker, 450 top ile uğurlu gelsin diye çarın doğum gününde Plevne’ye saldırdılar.
Osman Paşa’nın kuvveti 40.000 asker, 70 toptan ibaret olmasına rağmen, Rusların ifadesi ile kaplan gibi mücadele ederek düşmanı geriye püskürttüler.
Çar kesin galibiyet ümidi ile girdiği savaştan göz yaşları ile ayrılmak zorunda kaldı. Ruslar Plevne’yi taarruz yolu ile alamayacaklarını anlayınca kuşatmaya karar verdiler. Muhasarayı çok çetin tutarak Plevne’nin hiçbir yerden yardım almamasını sağladılar. Bu arada Rus başbakanı, Osman Paşa’ya kahramanlığını öven bir mektup göndererek teslim olmasını teklif etti. Paşa bunu kesinlikle ret etti. Bir yarma hareketi ile bu tuzaktan kurtulmaya karar verdi.
Yapılan yarma manevrasında düşman kuvvetlerinin ilk iki hattı yarıldı, son hatta gelindiğinde düşmanın şiddetli saldırısı ve Osman Paşa’nın vurulması yüzünden teslim olunmak zorunda kalındı.
Gazi Osman Paşa’ya yaralı olarak Rus çarının karargahına götürüldüğünde burada bulunan 150 kadar Rus subayı hep bir ağızdan “Yaşa Osman” diyerek tezahüratta bulundular. Generaller onu ayakta karşıladılar.
Rus çarı “Nereye gidiyordun, 160.000 Rus tarafından kuşatıldığını bilmiyor muydun” dediğinde “Evet biliyordum, fakat maksadım savaş hattınızı yarıp çıkmaktı” demiş. Çar “Niçin silahınızı bırakmadınız” diye sorduğunda “Devletim bana düşmanı görünce silahını teslim et demedi, kavga için gönderdi” demiş bunun üzerine çar “Senin gibi komutanın kılıcı alınmaz, burada ve Rusya’da bir general gibi karşılanacaksın” diyerek konuşmasını bitirmiştir.
Başta Gazi Osman Paşa olmak üzere Plevne kahramanları savaşın seyrini değiştiremediler ise de Türk ordusunun askerlik şerefini kurtarmış Türk’ün kahramanlığını bütün dünyaya bir daha göstermişlerdir. Ruslar bu savaşta galip gelmelerine rağmen verdikleri çok büyük kayıplar yüzünden 2.Dünya Savaşı’na kadar kendilerini toplayamamışlardır.
