Türk medyası `uydurma` haberde başı çekiyor
01 Ocak 1970
Medya kullanımı ile ilgili yapılan bir araştırmaya göre Türkiye "uydurma" haberlerde başı çekiyor. Güvenilen haber kaynakları arasında FOX TV birinci gelirken "hükümet yanlısı" medya en alt sıralarda yer aldı.
Oxford Üniversitesi Reuters Gazetecilik Çalışmaları Enstitüsü tarafından yayınlanan Dijital Haber Raporu'nun Türkiye Ek Raporu, Türkiye'de basına olan yaklaşımı ortaya koydu. 2018 Ocak-Şubat döneminde 37 ülkeden 74 binin üzerinde katılımcıyla internet aracılığıyla yapılan araştırmaya Türkiye'den yaklaşık 2 bin kişi katıldı.
Türkiye’deki katılımcıların yüzde 49’u basında siyasi veya reklam amaçlı uydurma haberle karşılaştıklarını belirtirken bu oran diğer ülkelerde ortalama yüzde 26’da kaldı. Ayrıca Türkiye, araştırmaya katılan diğer 36 ülkeye oranla katılımcılarının siyasi görüşlerini açıklamaktan en çok çekindiği ülke sıralamasında da yüzde 65 ile birinci oldu. Bu durumun sebebi ise yetkililerle sorun yaşama ihtimali olarak belirlendi.
Rapora göre siyasi görüş Türkiye’de basına güveni en fazla belirleyen faktör oldu. Yürütülen araştırmada, Türkiye'de medyaya güven duyduğunu belirtenlerin oranı yüzde 38 olarak kaydedilirken yüzde 40'lık kesim güven duymadığını ifade etti. Araştırmanın başında yer alan Dr. Servet Yanatma'ya göre oldukça yakın olan bu iki oran, kutuplaşmış toplum ve medya yapısınının bir göstergesi. Buna bağlı olarak, raporda kendini sağ siyasete yakın görenlerin medyaya güveni yüzde 51 olarak belirlenirken, sola yakın görenlerde bu oran yüzde 29'da kaldı.
"Hükümet yanlısı" medyaya güvenilmiyor
Türkiye genelinde en fazla güven duyulan haber kaynakları arasında hükümete eleştirel yaklaştığı belirtilen FOX TV, Cumhuriyet ve Sözcü yer alırken en az güven duyulan kaynaklar sırasıyla hükümet yanlısı olarak sınıflandırılan Ahaber, Sabah ve TRT Haber oldu. Fakat siyasi görüşün haber kaynağı tercihini etkilediği belirtilen raporda katılımcıların kendi kullandıkları kaynaklara genele oranla daha fazla güven duyduğu da vurgulandı.
Raporda basına güveni etkileyen bir diğer faktör ise yaş olarak belirlendi. Özellikle 18-24 yaş arasındaki genç nüfusun basın-yayın organlarına olan güveni yüzde 28 oranında kalırken, 55 yaş üstü nüfusta bu oran yüzde 43’e kadar çıktı. Ayrıca genç nüfusta haber kaynağı olarak cep telefonu kullanımı oranı yüzde 53 olarak kaydedildi. Bu oran 55 yaş üstü grupta sadece yüzde 31 olarak belirlendi.
Televizyon ana haber kaynağı
Geçen yıl içinde Türkiye'de başlıca haber kaynağını yüzde 48 ile televizyon oluştururken haberler için FOX TV'den sonra sırasıyla en çok CNN Türk, NTV ve TRT tercih edildi. Online haber siteleri ise yüzde 39 gibi bir oranla ikinci sırada yer aldı ve CNN Türk, Hürriyet, Mynet, NTV ve Sözcü en çok takip edilen online haber kaynakları oldu. Kendini siyaseten sağ görüşe yakın bulanlar haber kaynağı olarak yüzde 59 ile televizyonu tercih ederken, sol görüşte olanlar için internet haberciliği yüzde 45 ile asıl kaynak oldu. Yazılı basın ise yüzde 6 gibi düşük bir oranla sonuncu sırada olmasına rağmen Hürriyet ve Sözcü gazeteleri ana haber kaynakları arasında ilk sıralarda yer aldı.
Bunun yanında, cep telefonunu haber alma aracı olarak kullananların oranı son üç yılda büyük artış göstererek yüzde 28'den yüzde 43’e çıktı. Facebook’u haber takip etme aracı olarak kullananların oranı ise yüzde 18’le son üç yıla göre en düşük noktaya geriledi.
Deutsche Welle Türkçe
