Uygurların nüfusu ne kadar?
Hakan Albayrak 01 Ocak 1970
Uluslararası Türkistanlılar Yardımlaşma Derneği (TÜKİSTANDER), Doğu Türkistan’daki toplama kampları ile alâkalı bir bildirisinde, Uyguların nüfusunu 30 milyon, Doğu Türkistan’daki Kazakların, Özbeklerin ve Kırgızların toplam nüfusunu ise 5 milyon olarak vermişti.
1 Aralık 2018 tarihli Peki Uygurlar Ne Olacak? başlıklı yazımda bu bilgiyi -tırnak içine almadan ve kaynak belirtmeden- olduğu gibi kullandım.
Yazıya gelen bazı dostça tepkilerde bu sayıların yanlış/abartılı olduğu belirtilerek, Çin yönetiminin yaptığı nüfus sayımından çıkan sonuçlar hatırlatıldı.
***
MALUMATFURUŞ adlı internet sitesinde, “Hakan Albayrak, Çin’in Doğu Türkistan’da Uyguladığı Zulmün Boyutunu Yanlış Aktarmış” başlıklı yazıda, Uygurların nüfusu olduğundan fazla gösterildiğinde onlara uygulanan zulmün boyutunun olduğundan küçük gösterilmiş olduğuna da dikkat çekildi.
Dendi ki:
“2010 yılındaki resmi nüfus sayımına göre Doğu Türkistan’ın toplam nüfusu 21.82 milyondur. Nüfusun yüzde 46’sı Uygur, yüzde 7’si Kazak, yüzde 39’u Han (Çin’den) ve geri kalan yüzde 8’lik dilim ise 44 etnik gruptan oluşmaktadır. Toplam 22.1 milyonluk nüfusa sahip Doğu Türkistan’da Çince konuşan Müslümanlar olan Huiler haricinde, bölgedeki Türk dilli Müslüman grupların toplam nüfusunun 13 milyon civarında olduğu bilinmektedir. Bu nüfusun dağılımının 11 milyon Uygur, 2 milyona yakın Kazak ve 160 bin Kırgız şeklinde olduğu dile getirilmektedir.
“Uluslararası insan hakları örgütlerinin raporları, uzmanların çalışmaları ve önde gelen basın kuruluşlarının incelemeleri ise 1 milyondan fazla insanın Çin’in toplama kamplarına kapatıldığını aktarıyor.
“30 milyonluk bir nüfusun 1 milyonunun toplama kamplarına alınması ile 13 milyonluk bir nüfusun 1 milyonunun kamplara alınması arasında büyük bir fark var.”
***
Soru: Çin yönetiminin Doğu Türkistan’la ilgili hangi resmî açıklamasına itibar ediyoruz ki Uygurların ve diğer Türkî toplulukların nüfusuna ilişkin açıklamalarını muteber sayalım?
TÜRKİSTANDER’in verdiği rakamları sorgusuz sualsiz doğru kabul etmeyelim, tamam; peki Çin yönetiminin verdiği rakamlar niye sorgu sualden azade olsun?
İkisinin ortasını bulan, ‘Doğu Türkistan ve yurt dışında yaşayan Uygurların toplam sayısı 20 milyon civarında’ diyen de var.
’15 milyon’ diyen de.
Demek ki ciddi araştırmalara muhtaç bir konu.
***
Nüfus tartışması bir yana…
Çin yönetiminin Doğu Türkistan’daki zulüm kampanyası devam ediyor ve buna tepkilerimiz maalesef çok sınırlı kalıyor.
Dün Endonezya’nın birçok şehrinde Doğu Türkistanlı mazlum Müslümanlarla dayanışma için Cuma namazından sonra sokaklara çıkıp Çin yönetimini protesto eden kardeşlerimize selam olsun.
