Mehmet Kazım Orbay
01 Ocak 1970
Mehmet Kâzım Orbay, (d. 11 Mart 1886, İzmir – ö. 3 Haziran 1964) Türkiye Cumhuriyeti'nin 3. Genelkurmay Başkanı'dır.
1904 yılında Topçu Teğmen rütbesi ile Harp Okulu'nu bitirdikten sonra, aynı yıl girdiği Harp Akademisi'ni 1907 yılında bitirerek Kurmay oldu. 1922 yılına kadar çeşitli birlik ve karargâh görevlerinde bulundu.
1922 yılında Tümgeneral (Mirliva), 1926 yılında Korgeneral ve 1935 yılında Orgeneralliğe yükseldi. Tümgeneral rütbesi ile 3. Kafkas Tümeni Komutanlığı ve Genelkurmay 2. Başkanlığı, Korgeneral Rütbesi ile aynı göreve devam ederek bilahare Afganistan Askeri Heyet Reisliği ve 4. Kolordu Komutanlığı görevlerinde bulundu. 30 Temmuz 1930 tarihinde Jandarma Genel Komutanlığı'na, 24 Ağustos 1935 tarihinde, 3. Ordu Müfettişliğine atandı. 30 Ağustos 1935'te Orgeneral oldu ve 15 Şubat 1943'te Yüksek Askerî Şura Üyeliği ve Genelkurmay 2. Başkanlığı görevlerinde bulundu. 12 Ocak 1944 tarihinden 23 Temmuz 1946 tarihine kadar Genelkurmay Başkanlığı yaptı. 1946'da istifa etti ancak askeri görevlere devam etti. Yüksek Askeri Şura Üyeliği görevinden, 6 Temmuz 1950 tarihinde emekli oldu.
Genelkurmay Başkanlığı döneminde tarihe Ankara Cinayeti olarak geçen olay sonrası bu görevi bırakmak zorunda kaldı. Hala gizemini koruyan bu cinayette Kazım Orbay'ın oğlu Haşmet Orbay Doktor Neşet Naci Arzan'ın öldürülmesinde azmettiren olarak yargılandı. Doktor Arzan aynı zamanda Sovyetler Birliği elçiliginde çalışmakta idi.
Harekât Ordusu ile 31 Mart İsyanı'nın bastırılmasına, Karadağ Hudut Olaylarına Balkan Savaşı, I. Dünya Savaşı, Kurtuluş Savaşı ve Dersim Harekatı'na katıldı.
Kazım Orbay, görevde bulunduğu sürece gösterdiği başarılardan dolayı IV. Osmani, Gümüş, Altın, Liyakat, IV. Mecidi, I. Demir Salip, Kılıçlı Krom Şövalye, Alman Kırmızı Kartal ve İstiklal madalyası gibi nişanlar aldı.
9 Ocak 1961 ile 26 Ekim 1961 tarihleri arasında Kurucu Meclis Devlet Başkanı Temsilcisi olarak katılmış ve bu meclisin başkanlığını yapmıştır. Temsilciler Meclisi başkanlığından sonra 1961'de Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel tarafından kontenjan senatörü olarak seçilmiştir. Orbay 1963 Aralık ayında mide ameliyatı geçirmiş ancak bu rahatsızlığını atlatamayarak 1964'te vefat etmiştir.Kazım Orbay aynı zamanda Enver Paşa'nın eniştesiydi.
Katıldığı Harpler :
1912-1913 Balkan Harbinde,
1914-1918 Birinci Dünya Harbinde çeşitli kıta ve kurmay görevlerinde bulundu.
1919-1922 İstiklâl Harbinde Doğu Cephesi Kurmay Başkanlığı ve Tümen Komutanlığı yaptı.
Nişan ve Madalyaları :
Dördüncü Rütbeden Mecidi ve Osmani Nişanları ve Harp Madalyası,
Gümüş Muharebe Liyakat ve İmtiyaz Madalyaları, Altın Muharebe Liyakat Madalyası, Tahlisiye Madalyaları,
Alman İkinci ve Birinci Demir Salip, Kırmızı Kartal, Kron dö Merit, Dördüncü Rütbeden Sulh; Vurtumserg Kılıçlı Wilhelm, Kılıçlı Krom Şövalye; Saksonya Albireht Nişanları,
Avusturya-Macaristan Leofolo, Kılıçlı Taç, Bulgar Sen Aleksandr Nişanları.
İstiklâl Madalyası.
Fransızca, Almanca İngilizce ve İtalyanca biliyordu.
