Ord. Prof. Dr. Sadi Irmak
01 Ocak 1970
Seydişehir' in yetiştirdiği tanınmış bilgin ve devlet adamı Ord .Prof .Dr. Sadi Irmak, Seydişehir eski Belediye Başkanlarından İbrahim Sabri Efendi'nin oğludur. 1904 yılında Seydişehir'de doğdu. İlk öğrenimim Seydişehir İptida okulunda, orta öğrenimini de Seydişehir Rüşd-iyesi’nde tamamlayarak 1916 yılında Konya Sultanisi (Lisesi) ne parasız yatılı olarak girdi.1922 yılında Konya Sultanisi’nden birincilikle mezun olduktan sonra, İstanbul Hukuk Fakültesine yazıldı. Burada okurken önce Tekirdağ, daha sonra İstanbul-Nişantaşı, Gelenbevi, Davutpaşa ortaokullarında öğretmenlik yaptı. 1924 yılında Atatürk'ün emri ile açılan Avrupa imtihanlarını kazanarak Almanya'ya gönderildi. Berlin Tıp Fakültesinde öğrenime başladı ve 1930 yılında bu Fakülteden mezun oldu. Dusseldorf ve Hagen hastanelerinde stajını tamamladıktan sonra yurda döndü. Milli Eğitim Bakanlığına mecburi hizmeti olduğu için Gazi Terbiye Enstitüsü Biyoloji öğretmenliğine, hekim olduğu için de Ankara Hükümet Tabipliği’ne atandı. 1932 yılında İstanbul Tıp Fakültesi Fizyoloji Müderris Muavinliği için açılan imtihanı kazanarak doçent oldu. 7 yıl Fizyoloji doçenti olarak İstanbul Tıp Fakültesinde dersler veren Dr. Sadi Irmak, 1939 yılında Fakülte Meclisi nin oybirliği ile Profesör seçildi. 1953 yılında da Ordinaryüs’lük payesi verildi.
Ord.Prof.Dr.Sadi Irmak, İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Profesörü olarak görev yaptığı sırada, 1943 yılında, devrin tek partisi olan Cumhuriyet Halk Partisinden Konya Milletvekili seçildi. Aynı yıl Doğu Anadolu Parti Müfettişi olarak görev yaptı 1945 yılında da yeni kurulan Çalışma Bakanlığı’nın ilk Bakanı oldu. Bakanlığı temelinden kuran Dr.Sadi Irmak, kısa sürede köklü işler yaptı.1946 yılında o zaman için 1 milyon kişiyi içine alan İşçi Sigortalan Kuru-mu'nu.daha sonra İş ve İşçi Bulma Kurumu'nu kurarak Yurt içinde teşkilâtlandırdı. Bir süre Tarım Bakara olarak hizmet verdikten sonra, 1947 yılında Bakanlıktan ayrıldı. İstanbul Parti Müfettişl-iğine getirildi. 1950 yılı seçimlerine kadar Konya Milletvekili olarak Türkiye Büyük Millet Meclisinde hizmetlerini sürdürdü.
Ord.Prof.Dr Sadi Irmak, 1950 yılında, Federal Almanya Münih Üniversitesinin davetini kabul ederek bu Üniversitenin T/p Fakültesi Öğretim üyeliğini yaptı 1952 yılında İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesindeki kürsüsüne döndü.1972 yılında emekli oluncaya kadar kürsüde derslerini verdi.
1974 yılında Cumhurbaşkanlığı kontenjanından Türkiye Büyük Millet Meclisine senatör seçilen Ord.Prof.Dr.Sadi Irmak 13 Kasım 1974 tarihinde partiler üstü bir hükümetin Başbakanı olarak görev almış, bu görevi 1Nisan 1975 tarihine kadar sürmüştür. Başbakanlıktan ayrıldıktan sonra tekrar senatör olarak Büyük Millet Meclisinde görevini sürdürmüştür. 23 Ekim 1981-1 Aralık 1983 tarihleri arasında Danışma Meclisi üyesi ve Meclis Başkanıdır.1983 yılı Aralık ayında Danışma Meclisinin dağılması ile ayrılan Sadi Irmak, İstanbul Üniversitesi Atatürk Başkanlığı’na seçilmiştir.
Eserleri:
Ord .Prof .Dr. Sadi Irmak' ın Türkçe ve yabancı dillerde yayınlamış, altmıştan fazla kitabı, yüzlerce araştırması ve makalesi vardır. Onun eserlerim mesleki ve kültür olmak üzere iki bölümde mütalâa etmek lazımdır. Mesleki eserlerinden bazdan şunlardır:
Genel Fizioloji Dersleri (1942-1954-1960-1964-1969-1971-1973), Fiziopatoloji (1973), Genel ve Beşeri Fizioloji (1968), Veraset Biyolqfei (1955), Spor ve İlim (1942) , Spor Fiziolojisi (1942), Suç işlemenin Biyolojik ve Sosyal Sebepleri (1940-1963), Sağlıkta ve Hayatta Beslenme (1959), Pratik Ev Hekim (1955), Hormonla-(1960), Alfabetik Sağlık Klavuzu (1972), Sağlık Ansiklopedisi (1975),Dâhi Hekim\er, Jinekoloji Ders Kitabı, Şiriirji, Ders Kitabı (Carre'den tercüme, 2 cilt), Yanlış Teşhis (Bürger'den tercüme), Tedavi (Hoff'tan tercüme), Dahiliye (Domarus'tan tercüme ) ve daha başka mesleki kitaplar.Kültür
Eserlerinden Bazıları:
Atatürk Devrimleri Tarihi (1967-1973-1981), Atatürk Devrimlerinin Karakteri (1974), Atatürk ve Çevresi (1974), Atatürk -Yaşamı ve Eseri (1981), Atatürk Etki ve Yankıları (1981), Atatürk'ten Anılar (1982), Atatürk -Lebin und Werk Deş Schöpfers Der Neden Turkei (1981), İslâm Ülkelerinde Bir gezi (1978) Kutsal Kur'an Türkçe Meali, Leonardo Da Vinci ve Rönesans (1962), Millet Bünyesinin Hayati Meseleleri (1941), Peygamberin Hadisleri {1963), İslâm Tarihi (Mahmut Esat'tan sadeleştirme, 3 cilt), İslâm’dan önceki Dünya (Mahmut Esat'tan Özet-1965), Cevdet Tarihi (B.K.Cağlarla birlikte sadeleştirme ve seçme, 2 dlt,1970) , Peygamberler Tarihi (Cevdet Paşa'dan özet), Tarık (Abdülhak Harrid'den), Makber (Abdülhak Ham/d'-den) ve daha başkaları
Tercümelerinden bazıları:
Faust (Goethe'den), Zerdüşt Bana Dedi ki (Ruh Akrabalıkları-Goethe'den), De-cameron (Bocacio'dan) İrade Felsefesi (Schopenhauer'den) , İnsan ve Dünya (Alexis Carrel'den, 1964), Not Defteri (AlexisCarrel'den,1975) ve daha başkaları.
Ord.Prof.Dr.Sadi Irmak'ın ayrıca (Münchener Medizinische Wochenschrift -Die Ernahrung-Zeitschrift für Krebsforschung-Zeitschrift für Orthopedie-Zeitschrift für Biologie) gibi Alman dergilerinde, Türkiye İstanbul Ün.Tıp Fakültesi, Tıp Dünyası, Tıp Cemiyeti dergilerinde , çeşitli gazete ve dergilerde, mesleki ve küllür araştırmaları, makaleleri yayınlanmıştır.
