Mahmut Derviş
01 Ocak 1970
Mahmut Derviş, (d. 13 Mart 1942, Al-Birwa - ö. 9 Ağustos 2008, Houston), Filistinli şair.
Son dönem Filistin şiirinin en önemli şairlerinden olan Mahmut Derviş, 1948 yılında henüz çocukken, doğduğu köy İsrail tarafından işgal edilerek yıkılınca, ailesiyle Lübnan'a göç etmek zorunda kaldı.
Şiir yazmaya, iki kilometre uzaklıktaki okuluna yürüyerek gittiği ilköğretimi sırasında başladı. İlk şiirlerinin yayımlanma sürecinde, "El-arz" (Toprak) cephesinde etkinlik gösterdi. "El İttihad" gazetesi ile "El Cedid" dergisinin yazı işleri müdürlüklerini yaptı. Şiirleri 20'den fazla dile çevrilen Filistinli şair, 2003 yılında uluslararası Nazım Hikmet şiir ödülüne de layık görüldü. 1982 yılı Eylül ayında Sabra ve Şatilla'da yaşanan katliamın ardından yazdığı Beyrut Kasidesi ile 1984'te te Sovyetler Birliği'nde Lenin ödülünü aldı. Şiirleri ve yazıları nedeniyle birçok kez tutuklanarak cezaevinde yatan şair, Filistin halkının yaşadığı zorlukları dizeleriyle anlatmasıyla tanınmaktaydı. Adı, 2006 yılında Nobel Edebiyat Ödülü'nün önde gelen adayları arasında geçen Derviş, lirik örnekler gösteren şiirinde, geniş bir insanlık tarihi ve coğrafyasını konu edindi. 1970 yılında İsrail'den sürgün edilen sanatçı, iki yıl süreyle bir çok Arap ülkesinde dolaşmak zorunda kaldı. 2008 yılı Mayıs ayında 2. Beyoğlu Şiir Festivali kapsamında Türkiye'ye geldi. Birçok şiiri Marcel Khalife, Majida El Roumi ve Ahmad Qa'abour tarafından bestelenen şair, Hamas ve El Fetih örgütleri arasındaki çatışmaları da eleştirel bir yaklaşımla şiirlerinde konu edindi. İsrail kökenli Fransız yönetmen Simone Bitton, 1997 yılında Fransız televizyonunda, kendisi hakkında bir Mahmut Derviş belgeseli yayınladı. Türkçe'ye çevrilen 20 civarında kitabı bulunan Derviş, geçirdiği bir açık kalp ameliyatı sonucu yaşamını yitirdi. Filistin ulusal marşı Neşîd el-intifada'nın söz yazarı olan sanatçının en bilinen şiiri, şu sözleriyle tanınmaktadır:
“Kaydet; ben bir arabım... kart numaram elli bin... sekiz çocuğum var... dokuzuncusu önümüzdeki yaz geliyor. kızdın mı... Kaydet; ben bir arabım... (..) ama lütfen yaz... herşeyden öte... kimseden nefret etmem ben...”
Ödülleri
Uluslararası Nazım Hikmet Ödülü, 2002
The Lotus Prize (1969; from the Union of Afro-Asian Writers)
Lenin Peace Prize (1983; from the USSR)
The Knight of the Order of Arts and Letters (1993; from France)
The Lannan Foundation Prize for Cultural Freedom (2001)
Prince Claus Awards (2004)
"Bosnian stecak" (2007)
Golden Wreath of Struga Poetry Evenings (2007)
Yapıtları
Şiirleri
Asafir bila ajniha (Wingless birds), 1960
Awraq Al-Zaytun (Leaves of olives), 1964
Ashiq min filastin (A lover from Palestine), 1966
Akhir al-layl (The end of the night), 1967
Yawmiyyat jurh filastini (Diary of a Palestinian wound), 1969
Habibati tanhad min nawmiha (My beloved awakens), 1969
al-Kitabah 'ala dhaw'e al-bonduqiyah (Writing in the light of the gun), 1970
al-'Asafir tamut fi al-jalil (Birds are Dying in Galilee), 1970
Mahmoud Darwish works, 1971. Two volumes
Mattar na'em fi kharif ba'eed (Light rain in a distant autumn) 1971
Uhibbuki aw la uhibbuki (I love you, I love you not), 1972
Jondiyyun yahlum bi-al-zanabiq al-baidaa' (A soldier dreaming of white lilies), 1973
Complete Works, 1973. Now al-A'amal al-jadida (2004) and al-A'amal al-oula (2005).
Muhawalah raqm 7 (Attempt number 7), 1974
Tilka suratuha wa-hadha intihar al-ashiq (That's her image, and that's the suicide of her lover), 1975
Ahmad al-za'tar, 1976
A'ras (Weddings), 1977
al-Nasheed al-jasadi (The music of human flesh), 1980. Joint work
Qasidat Bayrut (Ode to Beirut), 1982
Madih al-zill al-'ali (A eulogy for the tall shadow), 1983
Hissar li-mada'eh al-bahr, 1984
Victims of a Map, 1984. Joint work with Samih al-Qasim and Adonis in English.
Sand and Other Poems, 1986
Hiya ughniyah, hiya ughniyah (It's a song, it's a song), 1985
Ward aqal (Fewer roses), 1985
Ma'asat al-narjis, malhat al-fidda (Tragedy of daffodils, comedy of silver), 1989
Ara ma oreed (I see what I want), 1990
Ahad 'asher kaukaban (Eleven planets), 1992
Limaza tarakt al-hissan wahidan (Why did you leave the horse alone?), 1995. English translation 2006 by Jeffrey Sacks (ISBN 0-9763950-1-0)
Psalms, 1995. A selection from Uhibbuki aw la uhibbuki, translation by Ben Bennani
Sareer El-Ghariba (Bed of a stranger), 1998
Then Palestine, 1999 (with Larry Towell, photographer, and Rene Backmann)
Jidariyya (Mural), 2000
The Adam of Two Edens: Selected Poems, 2001
Halat Hissar (State of siege), 2002
La ta'tazer 'amma fa'alt (Don't apologize for what you did), 2003
Unfortunately, It Was Paradise: Selected Poems, 2003. Translations by Munir Akash, Caroyln Forché and others
al-A'amal al-jadida (The new works), 2004. A selection of Darwish's recent works
al-A'amal al-oula (The early works), 2005. Three volumes, a selection of Darwish's early works
Ka-zahr el-lawz aw ab'ad (Same as almond flowers or farther), 2005
Düzyazıları
Shai'on 'an al-wattan (Something about the homeland), 1971
Wada'an ayatuha al-harb, wada'an ayuha al-salaam (Farwell, war, farwell, peace), 1974
Yawmiyyat al-hozn al-'aadi (Diary of the usual sadness), 1973 (Türkçesi Hakan Özkan, 2009 [1])
Dhakirah li-al-nisyan (Memory for Forgetfulness), 1987. English translation 1995 by Ibrahim Muhawi
Fi wasf halatina (Describing our condition), 1987
al-Rasa'il (The Letters), 1990. Joint work with Samih al-Qasim
Aabiroon fi kalamen 'aaber (Bypassers in bypassing words), 1991
Fi hadrat al-ghiyab (In the presence of absence), 2006
