BALKAN SAVAŞLARI VE II. BALKAN SAVAŞI (1912-1913)
01 Ocak 1970
Nedenleri
Rusların Balkanlarda takip ettiği politika: Rusya dış politikasında öncelikle iki amaca yönelmişti.Balkan topraklarını slav devletleri arasında paylaştırmak ve Boğazlara yerleşmek.Amacına ulaşmak için balkan devletlerini Osmanlı Devletine karşı kışkırtmıştır.
Balkan Devletlerinin kendi aralarında ittifak yapmaları: Bulgaristan temel olmak üzere Balkan Devletleri kendi aralarında Osmanlı Devletine karşı ittifak antlaşmaları yapmışlardır.
Trablusgarp savaşının çıkması: Osmanlı Devletinin bu savaş nedeniyle güçsüz düşmesinden yararlanmak isteyen Balkan Devletleri savaş için hazırlıklarına başlamışlardır.
ngiltere’nin Reval görüşmesinde Rusya yı Balkanlar ve Boğazlar üzerinde serbest bırakması (1908)
.Balkan Devletlerinin dağılmakta olan Osmanlı topraklarını ele geçirmek istemeleri.
Birinci Balkan Savaşı (1912)
Trablusgarp savaşının devam ettiği sırada Rusya’nın girişimleriyle ile Bulgaristan, Sırbistan, Yunanistan ve Karadağ Osmanlı Devleti’ne karşı ittifak kurdular. Bu ittifak Türkleri Avrupa’dan atmayı amaçlıyordu. 8 Ekim 1912’de Karadağ’ın Osmanlı Devletine savaş ilanıyla Balkan savaşları başladı ve diğer Balkan devletleri de bu savaşa katıldılar.
Osmanlı Devleti savaştan bir süre önce ordularının bir kısmını terhis etmişti. Savaşa hazır olmadığı gibi orduda hem alaylı-mektepli, hem de, itilafçı-ittifakçı şeklinde gruplaşmalar vardı.
Komutanlar arasında da ciddi boyutlara ulaşan rekabet ortaya çıkmıştı. Bu nedenle Osmanlı Devleti yapılan savaşlarda başarılı olamadı ve Bulgarların Edirne’yi alarak Çatalca’ya kadar gelmeleri ile barış istemek zorunda kaldı.
Londra Barış Antlaşması (30 Mayıs 1913)
1. Osmanlı Devleti’nin batı sınırı Midye-Enez hattı olacak.
2. Arnavutluk ve Ege Adaları’nın geleceği büyük devletlere bırakılacak
3. Yunanistan; Selanik, Güney Makedonya ve Girit’i alacak.
4. Bulgaristan; Kavala, Dedeağaç ve bütün Trakya’yı alacak.
5. Sırbistan ise Orta ve Kuzey Makedonya’yı alacak.
Birinci Balkan Savaşı’nın Sonuçları
1. Osmanlı Devleti, Edirne ve Kırklareli dahil Balkan topraklarından çekildi. Midye-Enez hattının batısındaki topraklar Osmanlı Devleti’nin elinden çıktı.
2. Ege Adaları’nı savunmak için Hamidiye Kruvazörü’nün başarıları da yeterli olmadı.
3. I. Balkan Savaşı sırasında Arnavutluk bağımsızlığını ilan etti. Arnavutluk, Osmanlı Devleti’nden ayrılan en son Balkan devletidir (28 Kasım 1912).
4. M. Kemal’in “ordunun siyasete karışmaması” şeklindeki görüşünün doğruluğu anlaşıldı.
5. Londra görüşmelerinin devam ettiği sırada bir hükümet darbesi düzenlendi. Bu olay sonucunda İttihat ve Terakki Partisi’nin 1918’e kadar devam edecek iktidarı başladı (Babıâli baskını).
6. I. Balkan Savaşı sonunda Bulgaristan Ege denizine ulaştı.
7. Osmanlı Devleti’nin batıda sadece Bulgaristan’la sınırı kaldı.
8. Bulgaristan’ın çok güçlenmesi ve Osmanlı devleti’nden alınan toprakların paylaşılmasındaki problemler II. Balkan Savaşına neden oldu.
9. I. Balkan Savaşı’ndan sonra Osmanlıcılık fikrinin başarılı olamayacağı görüldü ve milliyetçilik cereyanı güçlendi. Balkanlarda Türk azınlığı meselesi ortaya çıktı. Osmanlı Devleti’nin elinden çıkan Balkan topraklarından birçok Türk ve Müslüman Anadolu’ya göç etmek zorunda kaldı.
İkinci Balkan Savaşı (1913)
Osmanlı Devletinin uğradığı ağır yenilgi sonucunda Balkanlardan çekilmesi otoritesizliğe yol açmıştı. Osmanlı Devleti’nden alınan toprakların paylaşılması Balkan Devletleri arasında anlaşmazlığa neden olmuş, özellikle Bulgaristan’ın çok güçlenmesi savaşların yeniden başlamasına zemin hazırlamıştır.
II. Balkan Savaşı, Bulgaristan ile Romanya, Yunanistan ile Sırbistan arasında meydana geldi. Osmanlı Devleti bu savaşlardan yararlanarak Kırklareli ve Edirne’yi geri aldı. İkinci Balkan Savaşında Bulgaristan yenildi. Balkan Devletleri arasında Bükreş Antlaşması yapılarak savaşa son verildi (10 Ağustos 1913). Bu antlaşma ile Bulgaristan; Romanya, Sırbistan ve Yunanistan’a toprak verdi. Fakat Ege denizi ile bağlantısını sürdürdü.
Balkan Devletleriyle Osmanlı Devleti arasında şu antlaşmalar imzalandı:
İstanbul Antlaşması (29 Eylül 1913)
Bulgaristan’la yapılmıştır.
* Kırklareli, Dimetoka ve Edirne Osmanlı Devletine verilecek.
* Meriç nehri sınır olacak.
* Bulgaristan’daki Türkler dört yıl içinde göç edebilecekler.
* Kalan Türkler her türlü din ve mezhep hürriyetinden yararlanacak.
* İlk ve Orta okullardaki eğitim dili Türkçe olacak.
* Türklerin mülkiyet hakkına saygı gösterilecek.
Atina Antlaşması (14 Kasım 1913)
Yunanistan’la yapılmıştır. Adalar sorunu barışın imzasını geciktirmiştir.
* Girit Yunanistan’a bırakılacak.
* Ege Adaları’nın durumu büyük devletlerin hakemliğine bırakılacak.
* Yunanistan’da kalan Türklerin hakları güvence altına alınacaktır.
* Büyük devletler 16 Aralık 1913’te İmroz, Bozcaada, Kaş ve Meis adalarının dışında kalan bütün adaları Yunanistan’a verdi. Fakat Yunanistan bu adaları silahlandırmayacaktı.
İstanbul Antlaşması (13 Mart 1914)
Sırbistan ile yapılmıştır. Sırbistan’la ortak sınır olmadığından sadece Sırbistan’da kalan Türklerin haklarını korumaya yönelik hükümler yer almıştır.
