Derin'in gerçek derini geliyor
Güler KÖMÜRCÜ 26 Şubat 2008
Ortada büyük bir güç kavgası varsa o denli büyük risk almak alınması kaçınılmaz demektir, analitik mikserden geçirilmiş risk alımı büyük güç kavgasının belirleyici 'joker'idir. Dün okudum bu yorumu, çok beğendim; içinde bulunduğumuz bölge merkezli yaşanan devlerin büyük güç kavgasında, birkaç hafta içinde önemli, geleceğimizi bağlayıcı kritik bir dizi temas gerçekleşecek.
Dikkat; 'Devlet içinde devlet' veya 'Derin devlet' tanımının şahsında somutlaşabildiği en önemli isim olan, Amerika'nın aslında gerçek Başkan'ı kabul edilen Dick Cheney, mart ortasında Ankara'ya geliyor, kadersel bir dönemeçte gerçekleşecek Cheney'nin Ankara görüşmelerinin ardından çoook çok önemli yeni bir süreç başlayacak. Nasıl bir süreç mi? Açık bilgi ortamındaki arşiv haberlerine şöyle bir göz atmanız, ilaveten Başkan Yardımcısı Cheney'nin 'yeri geldiğinde' nasıl davranacağına dair yine açık bilgi ortamındaki 'özel, kişi düzeyindeki notları' dikkate almanız yeterli.
Amerika'nın birçok riskli yöneliminin altında imzası olduğu bilinen Cheney, 'gazete haberlerine' göre, pratikte, teoride savunduklarını acımasızca uygulamasıyla ünlüdür. Cheney, 6 yıl önce Türkiye'ye geldi. Irak'a karşı olası bir harekatı konuşmak üzere 11 ülkeyi kapsayan bir tura çıkan Cheney, 2002 yılında, 19 Mart'ta (anlamlı bir tesadüf, bu defa da yine Mart ayında, 6 yıl önceki ziyaretiyle neredeyse aynı günde geliyor) Ankara'ya gelen Cheney, o tarihte, 'Biz Saddam'ı devireceğiz. Bu konuda hiç kuşkunuz olmasın ve de haberiniz olsun...' diyerek stratejik ortağı Türkiye'nin ABD ile her zamanki gibi dayanışma içinde olacağı umudunu iletti. Sonra neler olduğunu biliyoruz; Irak operasyonu ve de tezkere krizi.
Ve şimdi, yine açık bilgi ortamındaki yorumlara bakılırsa 'Derin'in derini Cheney bu defa da 'aynı işbirliği umudunu İran'a karşı bir operasyon' için (bu askeri bir operasyon olmayabilir, etkili başka ortak yaptırımları) dile getirmek üzere Ankara'ya gelecek. Kontrolünde zorlandığı Irak ile enerji paylaşım dosyası da öncelikli konular arasında olacak. İddia bu.
Cheney'nin Ankara programı, kimlerle görüşeceği, son anda (olura) program dışı yapacağı temaslar, 'Ankara'da kritik karar alma merkezinde' kim/kimlerin olduğunu da ortaya koyacak bu arada...
En önemlisi de Türkiye'de bazı çevreler, mahşerin 4 atlısı; Rusya, Çin, Almanya ve de İran'la alternatif politika arayışı sürecinin bittiğinin, kırk katır mı, kırk satır mı noktasına gelindiğinin bilincine bir biçimde varmış (vardırılmış da diyebiliriz) olacaklar. Peki daha başka, bölgeyi ve bizi başka ne bekliyor?!
Aylar önce ilk defa bu köşede okudunuz, değişik uzmanların analizlerini harmanlayıp sunmuştum size; 'yeni dönemin ruhunu algılamayan şahinler tasfiye olacak. Önce dışarıya bakalım; mesela aşiret reisi Mesud Barzani geriye çekilecek ve yerine 1 numara olarak teknokrat, diplomat yeğen Neçirvan Barzani getiriliyor. İlaveten PKK ve Barzani ailesinin diğer söz dinlemez, kontrolü zor isimleri de teker teker etkisizleştirilecek. (geçen hafta söz dinlemez Barzani'nin büyük oğlu Avusturya'da tutuklandı, Mesud Barzani bugün sizce kaybedenler listende değil mi? Diplomat Neçirvan yeni virinde işte)
Türkiye, DTP ayağına gelince; aynen, uyumsuz, kontrol dışı DTP'li bazı vekillere güle güle.
Bu yeni düzenleme sadece 'Kürt dosyası' adına değil, sağcısı, solcusu, işdünyası, medyası, sivil toplum örgütleri adına büyük anlamlar, mesajlar içerecek. Ayar yapılır iken 'gerdir-bırak' halleri süreceğe benziyor.
Peki, Türkiye 'joker' ülke olarak Washington'la bu uyumlu işbirliğini sürdürmeye ne kadar devam edecek?
Bence, kazan/kazandır (ve de sizlerin bir an önce yeni Atatürkler olarak o masaya oturmanız) tek yol... Bu arada Kerkük konusunda avucumuzun hâlâ boş olması, enerji pastası paylaşımındaki hâlâ çırak hallerimiz, Kuzey Irak'ta belki de çoook uzun süre kalıp kalmayacağımız hatta sınırlarımızı kapsayacak sürpriz, olumlu gelişmeler adına mart ayı belirleyeci ilk sinyallerinin alındığı ay olacak.
DİK (ismini okunduğu gibi söyledik) Cheney'nin çantasında bakalım ne olacak?
Akılcı, gerçek deriiin diplomasinin dilinde en geçerli kural 'kazan-kazandır' önerisiyle mi gelecek?
Bu temasların ardından içte ve dışta kazananlar ve kaybedenlerin listesinde yeni isimler kim olacak dersiniz? Diplomasi diline hakim, akılcı ve de gerçekçi, pozitif şahinler yani davranış biliminde 'Alfa' teorisine göre lider özelliği olanlar vitrinde öne çekilip, kalanlar...
Cheney'nin gezisi öncesi ve sonrası (iç ve de dış) gelişmeleri çok iyi izleyelim diplomasi dilini de iyi konuşabilen ey akılcı, soğukkanlı, sağduyulu okur...
