Cahar Dudayev ( 1944)- (21.04.1996)
01 Ocak 1970
Çeçenistan Eski Devlet Başkanı
1944 yılının Şubat ayında Çeçenistan'ın Yalho köyünde doğdu. Hayata gözlerini açar açmaz Rus baskısı ile tanıştı. 23 Şubat 1944'te Sibirya'ya sürgün edilenlerin arasına katıldığında daha annesinin kucağında 15 günlük bir bebekti. Çocukluk yılları Sibirya bozkırlarında çok güç şartlar altında geçti. Orta öğrenimini burada tamamladı. 1962 yılında Tambov Askeri Pilot Yüksek Okulu'ndan, 1966 yılında da Uzak Mesafe Uçakları Pilot ve Mühendis Yetiştirme Yüksek Okulu'ndan mezun oldu. 1974 yılında Gagarin Hava Harp Akademisi'ni de bitiren Dudayev, 1. Sınıf pilot ve mühendis ünvanını kazandı. S.S.C.B. hükümeti tarafından kendisine 12 madalya verildi. Tümgeneralliğe yükseldi. Sovyet tarihinde Stratejik Hava Kuvvetleri'nde Tümen Komutanı olmayı başaran ilk Müslüman olarak adından bahsettirdi.
Çeçenistan Devlet Başkanı olmadan önce Baltık Cumhuriyetlerinde yaşanan bağımsızlık hareketlerini bastırmadığı için adı isyancı generale çıktı. 1989'da Estonya'da Stratejik Hava Kuvvetleri Filoları Komutanlığı'nda görev yaparken Baltık ülkelerinde başlayan bağımsızlık hareketlerinin kuvvet kullanılarak bastırılması için Moskova'dan emir aldı. Ancak bu emri "yurdunun bağımsızlığı için mücadele eden bir halkın üstüne bomba atmam" diyerek yerine getirmedi. Moskova bu itaatsizliği hazmedemedi ve Dudayev'e ceza olarak askeri birliği ile birlikte Grozni'ye sürgüne gönderildi. 1990 yılının Mayıs ayında görevinden istifa etti. Rusya bu "isyancı" komutanın önderlik edeceği birçok olaya gebeydi.
Kasım 1990'da toplanan Çeçen Halkının Kurultayı'na davet edildi ve sonradan "Çeçen Ulusal Kongresi" adını alan bu halk meclisinin icra kurulu başkanlığına seçildi.
19-21 Ağustos 1991'de Gorbaçov'a karşı girişilen başarısız darbe teşebbüsü sırasında darbecilerin karşısında yer aldı. Akabinde, darbecilerle işbirliği yapan Çeçen-İnguş Cumhuriyeti Hükümeti'ni düşürmek için başlatılan halk hareketinin başına geçti. Demokratik güçler, aydınlar ve tüm Çeçen halkı kendisini destekledi. 27 Ekim 1991'de yapılan seçimlerde %85 oranında aldığı oyla Çeçenistan Cumhurbaşkanlığı'na seçildi.Rusya'nın 11 Aralık 1994 tarihinde Çeçenistan'a karşı başlattığı işgal ve soykırım hareketine karşı Cahar Dudayev, "Son Çeçen canını vermeden Ruslar ülkemize hakim olamaz" diyerek, halkına "Cihad" emrini verdi.Dudayev'in önderliğindeki Çeçen halkı, iki yıla yakın bir süre devam eden şanlı bir istiklal mücadelesi verdi. Sonunda Mayıs 1996'da Çeçenistan Ruslardan temizlenerek, Kafkas tarihine yeni bir altın sayfa eklendi. 21 Nisan 1996'da bir suikast sonucu şehid edildi.
HABER
Çeçen Sürgününü anlatan film Rusya'da yasaklandı
21 Mayıs 2014
MOSKOVA (QHA) - Çeçen ve İnguş halklarının sürgününü konu alan filmin Rusya’da gösterilmesi yasaklandı.
Filmin yapımcısı Ruslan Kokonayev, 20 Mayıs’ta Rusya Kültür Bakanlığı’nın aldığı kararla 23 Şubat 1944 yılında Çeçen ve İnguşların vatanlarından sürgün edilişini konu alan “Unutma Emri Verildi” (Prikazano Zabıt) isimli filmin Rusya’da gösterilmesinin yasaklandığını bildirdi. Kokonayev, kişisel Facebook sayfasında konuyla ilgili, “Karar alındı, adıma da resmi bildiri gönderildi. Yasaklama nedeni ise “Film, etnik ayrımcılığa yol açıyor”. İşte böyle. Ne az, ne fazla” diye yazdı.
Ayrıca, Rusya Kültür Bakanlığı filmi “çok sert” olarak nitelendirdi.
Halkın trajedisini anlatan söz konusu filmin etnik anlaşmazlıklara yol açacak hiçbir unsure içermediğini belirten Kokonayev, filmin uluslararası festivallere katılacağını bildirdi.
Filmin yönetmenliğini, daha once Karaçay halkının sürgünü hakkında filmi yöneten Hüseyn Erkenov yaptı.
Çeçenistan yönetimi, bu yıl 23 Şubat’ta Çeçen sürgününün 70. yıldönümü münasebetiyle matem etkinliklerin düzenlenmesini yasakladı. Matem etkinlikleri artık Hatıra ve Matem Günü olarak ilan edilen 10 Mayıs’ta yapılacağı, 23 Şubat’ta ise diğer bölgelerle birlikte Rusya Devlet bayramının (Rusya’da 23 Şubat Vatan Savunucuları Günü’dür) kaydedilmesi gerektiği belirtildi.
23 Şubat 1944 yılında Stalin'nin emri ile bütün Çeçenler ve İnguşlar sürgün edilmiş ve 10 binlerce kişi yük vagonlarındaki kötü şartlardan dolayı hayatını kaybetmişti.
