ÜLKE MENFAATİ Mİ YASALAR MI?
Mehmet Tezkan 01 Ocak 1970
Soru açık net..
Ülke menfaati söz konusu olunca; anayasa ihlal edilir mi?
Ülke menfaati söz konusu olunca; yasalar görmezden gelinir mi?
Ülke menfaati söz konusu olunca; hukuk rafa kaldırılır mı?
Veya şöyle de sorabiliriz
Ülke menfaati için..
Anayasa ihlal edilmeli mi?
Yasalar görmezden gelinmeli mi?
Hukuk rafa kaldırılmalı mı?
*
Eminim bu satırları okuyup ülke menfaati her şeyin üstündedir diyenler çoğunluktadır..
Ülke menfaati denince akan sular durur anlayışı bize mahsus değil.. Bütün dünyaya hâkim ideoloji!..
Hâkim ideoloji ama şu soru da önemli..
Ülke menfaati hukukun üstünde mi?
Üstünde mi olmalı?
Hemen karar vermeyin.. Sizi bir filme, aslında filmin bir sahnesine götüreceğim..
Kararınızı birkaç dakika erteleyin..
*
Sinemalarda gösterimde.. Spielberg’ün Casuslar Köprüsü filmi..
1950’lerin sonu.. İngiltere vatandaşı olan Rus anne ve babanın oğlu Abel, FBI’a göre casustur..
O yıllar, Soğuk Savaş’ın keskin geçtiği yıllar..
O yıllar, nükleer savaş çıktı çıkacak yılları..
O yıllar, McCarthizm yılları..
O yıllar, komünist avına çıkıldığı yıllar..
Elde fazla kanıt yoktur, sağlam delil yoktur ama Abel tutuklanır, hapse atılır..
Hiç konuşmaz, en küçük bilgi vermez..
Amerikalıların eli boştur..
*
Abel’in yargılanması için avukat lazım.. Kimse savunmak istemez.. Baro, yargılamanın adil olmasını göstermek için hukuka inanan, ünlü bir avukatı görevlendirir..
Ancak, yargıç kararını duruşma başlamadan vermiştir..
Avukattan istenen müvekkilini savunuyormuş gibi yapmasıdır..
*
Avukattan bir şey daha istenir.. İsteyen CIA’dır..
CIA yetkilisi avukatla buluşur.. Abel’in kendisine anlatacaklarını ülke menfaatleri için devlete rapor etmesini ister..
Avukat-müvekkil ilişkisini düzenleyen yasaları bir kenara koy der..
Ülke menfaatleri için!.
Yasayı, anayasayı, hukuku ihlal etmesini ister..
Ülke menfaatleri için!.
Anayasayı, yasaları boş ver demeye getirir..
Ülke menfaatleri için!.Apple-tab-span" style="white-space:pre">
*
Avukat reddeder ve CIA görevlisine şu yanıtı verir:
‘Bakın ben İrlanda asıllıyım, siz Alman. İkimizi Amerikalı yapan şey, anayasamızdır. Yasalarda yazılanlara uymalıyız..’
*
Avukat haklı mı?
Tartışalım.. Bir tarafta ülke menfaati, öte tarafta ülkeyi ülke yapan anayasa ve yasalar..
Hangisi?.
Kararınızı hemen vermeyin demiştim ya.. Yeri geldi..
Ne diyorsunuz?
*
Bana sorarsanız, avukatın yaptığı doğru..
Çünkü..
Ülke menfaati denilen kavram anlık.. Değişken.. Soyut..
Bugün ülke menfaatlerine aykırı görünen, yarın aykırı görülmeyebilir..
Ülkenin kırmızı çizgileri değişebilir..
Ülkeyi yönetenlerin siyasi duruşuna göre de değişir..
*
Daha da ötesi.. Ülke menfaatlerini kim belirliyor?
Ülke menfaatlerini belirleme yetkisi kimde?
*
Avukat haklı çünkü..
Evrensel hukuk somut.. Evrensel hukuka dayanan anayasalar, yasalar somut..
Ilga edildi mi yerine konulacak başka şey yok..
Ülke menfaatleri önemli.. Zarar görünce hasar veriyor ama tamiri mümkün..
Ama..
Anayasa, yasalar ılga edilince devlet, devlet olmaktan çıkıyor..
Kabile devleti oluyor..
Casuslar Köprüsü filmini bir de bu gözle izleyin..
İyi pazarlar!..
