Türkiye'nin Suriye politikası Moskova'da çöktü... Birinci maddeye dikkat!
01 Ocak 1970
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Moskova'da Rus mevkidaşı Sergey Lavrov ve İranlı mevkidaşı Cevad Zarif ile bir araya gelerek anlaşma imzaladı. Toplantı sonunda Lavrov tarafından açıklanan 8 maddelik Moskova Deklarasyonu, Türkiye'nin Suriye politikasının iflası anlamını taşıyor.
Türkiye, Moskova'da Suriye politikasında "büyük dönüş" anlamına gelen bir deklarasyona imza attı. Türkiye'nin "Esad'ın gitmesi" üzerine kurulu 6 yıllık Suriye politikası birinci maddede, "İran, Rusya ve Türkiye, çok sayıda etnik yapı barındıran, çok dinli, mezhepçi olmayan, demokratik ve seküler bir devlet olarak Suriye Arap Cumhuriyeti’nin egemenliğine, bağımsızlığına, birliğine ve toprak bütünlüğüne saygılarını bir kez daha ifade ederler" metniyle iflas etti.
Halep’te cihatçıların yenilmesinin ardından bir ilke imza atan Türkiye, Rusya ve İran, Suriye’de çözüm için dışişleri ve savunma bakanları düzeyinde toplandı. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Moskova'da Rus mevkidaşı Sergey Lavrov ve İranlı mevkidaşı Cevad Zarif ile bir araya gelerek anlaşma imzaladı.
Moskova’da dün düzenlenen toplantılarda üç ülke Suriye’deki krize son vermek için yol haritası niteliğindeki Moskova Bildirisi adında bir deklerasyon üzerinde anlaştı.
İşte 8 maddelik Moskova Deklarasyonu'nun tam metni
1) İran, Rusya ve Türkiye, çok sayıda etnik yapı barındıran, çok dinli, mezhepçi olmayan, demokratik ve seküler bir devlet olarak Suriye Arap Cumhuriyeti’nin egemenliğine, bağımsızlığına, birliğine ve toprak bütünlüğüne saygılarını bir kez daha ifade ederler.
2) İran, Rusya ve Türkiye, Suriye ihtilafının askeri çözümünün olmadığına emindir. Birleşmiş Milletler’in, BMGK’nın 2254 No’lu kararı ili uyumlu bir şekilde krizin çözümüne yönelik temel rolünü kabul ederler. Uluslararası toplumun tüm üyelerini, bu belgelerin içerdiği anlaşmaların uygulanmasının önündeki engellerin kaldırılması için iyi niyetle işbirliğine çağırır.
3) İran, Rusya ve Türkiye Doğu Halep’teki sivillerin gönüllü tahliyesini ve silahlı muhalefetin örgütlü ayrılışına izin verilmesini memnuniyetle karşılar. Bakanlar ayrıca Fua, Kefraya, Zebadani ve Madaya’daki sivillerin kısmi tahliyesini de memnuniyetle karşılar. [Ülkeler] sürecin müdahale edilmeden, kesin ve güvenli bir şekilde tamamlanmasını garanti altına almayı kabul eder. Bakanlar, Uluslararası Kızılhaç ve Dünya Sağlık Örgütü’ne tahliye koşullarına yardımları nedeniyle şükranlarını iletir.
4) Bakanlar, tüm ülke çapında ateşkesin, insani yardımın engellenmemesinin ve sivillerin rahatça dolaşımının önemi konusunda hemfikirdir.
5) İran, Rusya ve Türkiye Suriye Hükümeti ile muhalefet arasındaki muhtemel anlaşmanın müzakerelerinde garantör olmaya ve kolaylaştırmaya hazır olduklarını ifade ederler.
6) [Bakanlar] BMGK 2254 No’lu karar doğrultusunda Suriye’de siyasi sürecin yeniden başlaması için gerekli momentumu yaratmak için bu Anlaşma’nın yararlı olduğuna inanırlar.
7) Bakanlar, Kazakistan Devlet Başkanı’nın, konuyla ilgili toplantıların Astana’nın ev sahipliğinde yapılmasına ilişkin nazik önerisini not ederler.
8) İran, Rusya ve Türkiye, IŞİD ve El Nusra’ya karşı birleşik mücadele ve silahlı muhalif grupları onlardan ayırma kararlılıklarını tekrar ederler.
