YENİ SİSTEM DARBEYİ NASIL ÖNLEYECEK?
Mehmet Tezkan 01 Ocak 1970
Başbakan’ın Sivas mitinginin bir bölümünü televizyondan izledim..
Başbakan yeni sistemle darbelerin son bulacağını söyledi..
Artık.. 27 Mayıs gibi, 12 Eylül gibi, 15 Temmuz gibi darbeler olmayacakmış..
Dinlerken inşallah dedim de darbelerin sistemle, rejimle ilişkisini çözemedim..
Darbecilik kötü bir hastalık..
Ordunun içine giren pis bir virüs..
Başkanlık sisteminde olmaz.. Parlamenter sistemde olur diye bir şey yok..
Her sistemde olur..
***
Başkanlık sistemiyle yönetilen Güney Amerika ülkelerinde askeri darbe oldu.. Afrika ülkelerinde de oldu.. Son örnek Mısır..
Seçimle gelen Mursi bir yıl kaldı, Sisi’nin darbesiyle gitti..
Padişahlık sisteminde de darbe olur!..
Oldu da.. Örneği var..
ll. Abdülhamit askeri darbeyle geldi, askeri darbeyle gitti..
ll. Abdülhamit 1876’da askerlere anayasayı devreye sokacağı sözü verdiği için padişah yapıldı.. V. Murat indirilerek, tahta çıkarıldı..
1909, 31 Mart Vakası denilen ayaklanmada Hareket Ordusu’nun yönetime el koymasıyla tahtan indirildi.. Sürgüne gönderildi..
***
Mesele sistemle ilgili değil.. Bir ülkede demokrasi kültürü varsa..
Bir ülkede demokrasi kültürü askerlerin zihnine yerleşmişse..
Darbe marbe olmaz..
Askerin kafasından silah zoruyla ülke yönetimine el koymak geçmez..
***
Orduda darbeci bir yapı..
Darbeci zihniyet varsa..
Ne parlamenter sistem dinler, ne başkanlık sistemi..
Silahını çeker, yönetime el koyar..
Gördük, yaşadık.. Darbenin önüne sadece halk geçer..
Halk, tek yürek olarak direnirse, halkın direneceğine olan inanç askerin zihnine yerleşirse darbeye kalkışan olmaz..
***
Bana sorarsanız, 15 Temmuz noktayı koydu..
Askeri bir daha çıkmamak üzere kışlasına soktu..
Merkel mi, Schulz mu?
Birisi eylül ayında yapılacak seçimde Almanya başbakanı olacak..
Ankara hangisini ister?
İkisini de istemez aslında.. İkisiyle de aramız bozuk..
***
Schulz Avrupa Parlamentosu Başkanı olduğu dönem aramız açıldı.. ‘İdamı getirirseniz, yaptırım uygularız’ açıklamasıyla ortalık gerilmişti..
Cumhuriyet gazetesindeki arkadaşlarımız gözaltına alındığında, ‘İfade özgürlüğüne dair kırmızı çizginin aşılmasıdır’ diye tepki verince..
Başbakan da ‘Senin çizgine bakmayız, senin çizginin üzerine bir çizgi de biz çekeriz’ dedi ve köprüler atıldı..
Schulz’la iyi ilişki şimdilik ufukta görünmüyor..
***
O zaman Merkel yeniden seçilsin..
Onunla da aramız bozuldu.. Bakanların toplantı yapmasına engeller çıkınca ‘Nazi dönemi’ benzetmesi yapıldı ya, Merkel çok alındı, çok bozuldu..
Dün de kabul edilemez bulduğunu bir kez daha dile getirdi..
Merkel’le aramız kolay kolay düzelmez..
***
Anlaşılan o ki; sadece Almanya’yla değil, Avrupa’yla da ilişkiler bir süre en kötü dönemini yaşayacak..
Hava bu yönde..
İyi şeyler de oluyor..
Adana’da tiyatro festivali var.. 12’si Türkiye’den 9’u yurt dışından 21 topluluk katılıyor..
Biletler dün sabah satışa çıktı, çıktığı gibi tüketildi..
İki saat içinde 22 bin bilet satılmış..
İnsanlar geceden kuyruğa girmişler..
18 saat kuyrukta bekleyen olmuş.. Bedava mal almak, indirimli ürün kapmak için değil..
Tiyatro izlemek için..
***
İyi şeyler de oluyor demem bundan..
Meğer darbeyi Gökçek önlemiş
Ankara Belediye Başkanı geçen akşam televizyondaydı.. Soruları cevapladı.. 15 Temmuz gecesini anlattı..
O gece darbeyi önlemek için neler yaptığını sıraladı..
‘Önce ben çıktım televizyona, halkı sokağa çağırdım’ dedi..
İşçilerini sevk ettiğini söyledi..
‘Cumhurbaşkanı çok sonra, dördüncü sırada televizyona çıktı’ dedi; durdu.. Galiba ayıp ettim diye düşündü..
Sözünü toparlama gereği duydu..
‘Benim katkım birse, Cumhurbaşkanı’nın yüz’ diyerek durumu düzeltmeye çalıştı.
***
Ama izleseydiniz.. Son cümleye kadar darbeyi ben önledim havasındaydı..
