Katar krizinin olası ekonomik etkileri neler?
Simon Atkinson BBC Ekonomi Muhabiri 01 Ocak 1970
Suudi Arabistan, Mısır, Bahreyn, Birleşik Arap Emirlikleri ve Yemen Katar'la diplomatik ilişkilerini kesti.
Yaklaşık 2 milyon nüfuslu Katar, nüfus ve yüzölçümü açısından büyüklüğüne kıyasla çok daha etkin bir ülke.
Katar adını ulusal hava yolu şirketi Qatar Airways ve uluslararası haber kanalı El Cezire'nin yanı sıra 2022 Dünya Kupası'nın ev sahibi olması ve dünyanın en ünlü kulüplerinden Barcelona'ya sponsor olmasıyla adını duyurdu.
Doha yönetimi birçok uluslararası şirketi Katar'da ofisler açmaya ikna etmişti.
Bazı Arap ülkelerinin son sürpriz hamlesinin Katar ekonomisi ve bu ülkede iş yapan şirketlere ciddi etkileri olabilir. Çeşitli sektörlerde olası bazı etkiler şöyle:
Havacılık
Birleşik Arap Emirlikleri'nden (BAE) Abu Dabi'nin ulusal havayolu şirketi Etihad Airways, Doha'ya uçuşları bu sabah itibariyle durdurdu. Şirketin Doha'ya günde 4 seferi vardı. Diğer havayollarının da benzer adımlar atması bekleniyor.
Suudi Arabistan, BAE, Bahreyn ve Mısır da Katar'a uçuşları durdurduklarını ve hava sahalarını Qatar Airways uçaklarına kapattıklarını açıkladı.
Doha üzerinden Asya ve Avrupa'yı birbirine bağlama iddiasıyla büyüyen Qatar Airways diplomatik ilişkilerin kesilmesinden en zararlı çıkacak kuruluş olabilir. Dubai, Abu Dabi, Riyad ve Kahire'ye uçuşları duracak. Bu her gün onlarca sefer demek.
Ayrıca bölgenin geniş kesimlerindeki hava sahalarından yasaklı olmaları da büyük bir sorun yaratacak. Uçuş rotaları değişmek zorunda kalacak ve uçuşların süreleri kaçınılmaz olarak artacak. Yakıt masraflarının artması dışında, yolcuların memnuniyetsizliği de artacak.
Danışmanlık şirketi Cornerstone Global'den Ganem Nuseybe "Avrupa'ya yolculuklar bundan önce 5 veya 6 saat sürüyorsa şimdi rota değişiklikleri yüzünden 8-9 saate çıkacak. Yolcular başka şirketleri tercih edebilir" diyor.
KATAR
Başkent: Doha
· Nüfus: 2.7 milyon
·
· Yüzölçümü 11.437 kilometre kare
· Din İslam
· Resmi dil Arapça
· Beklenen yaşam süresi 79 yıl (Erkek) 78 (Kadın)
BM, Dünya Bankası, MDPS
Reuters
Gıda
Çöl ülkeleri, doğaları gereği gıda yetiştirmekte zorlanıyor. Ve karayoluyla tek girişin Suudi Arabistan sınırı üzerinden olduğu Katar'da gıda güvenliği önemli bir sorun.
Her gün yüzlerce kamyon sınırı geçiyor ve Katar'a gıdanın yüzde 40'ının bu yolla girdiğine inanılıyor.
Suuri Arabistan sınırı da kapatacağını açıkladığı için Katar havadan ve denizden gıda ithalatına mecbur kalacak.
Nuseybe, "Bu durum derhal enflasyona yol açacak ve Katar halkını etkileyecek. Gıda çok daha pahalı hale gelirse halk kraliyet ailesi üzerinde lider ve siyaset değişikliği baskısı yapabilir" diye konuşuyor.
ı.
Nuseybe ayrıca, daha yoksul Katarlıların alışveriş için gıdanın daha ucuz olduğu Suudi Arabistan'a geçtiklerini söylüyor ve sınırın kapanmasının bunu da engelleyeceğine dikkat çekiyor.
İnşaat
Yeni bir liman, bir tıp bölgesi, metro projesi ve 2022 Dünya Kupası için 8 yeni stadyum Katar'da şu an süren büyük inşaat projelerinin bazıları.
Aralarında beton ve çeliğin de bulunduğu başlıca malzemeler ülkeye deniz yoluyla ve karadan Suudi Arabistan üzerinden getiriliyor.
Sınırın kapatılması gıda gibi inşaat malzemelerinin fiyatlarında artışa ve teslimatlarda gecikmelere neden olabilir.
ABD merkezli Baker Enstitüsü'nden Körfez Bölgesi Uzmanı Kristian Ulrichsen hava sahası ve kara sınırının uzun süre kapalı kalmasının Dünya Kupası hazırlıklarının zamanında tamamlanmasına büyük darbe vuracağını söylüyor.
5 Arap ülkesinin Katar ile diplomatik ilişkileri kesme kerarı alması ile birlikte Suudi Arabistan, BAE ve Bahreyn vatandaşlarının Katar'a seyahatleri yasaklanıyor. Bu ülkede yaşayanların da 14 gün içinde ayrılması isteniyor.
Suudi Arabistan, BAE ve Bahreyn'de yaşayan Katarlıların da bu ülkeleri terk etmek için 14 günü var.
Ancak Mısır'ın benzer bir yasak koyması çok daha önemli sonuçlara yol açabilir. Çünkü Katar'da mühendislik, tıp ve inşaat sektörlerinde çalışan 180 bin Mısırlı yaşıyor.
Bu boyuttaki bir işgücünün kaybı, Katar'da iş yapan yerel ve uluslararası firmalar için sorun yaratabilir.
