Helsinki Komisyonu: ‘Türk Demokrasisi Hala Belirsizliğini Koruyor’
01 Ocak 1970
Komisyon başkanı Senatör Roger Wicker ve başkan yardımcısı Kongre üyesi Chris Smith tarafından yapılan ortak açıklamada, “Geçen Temmuz, binlerce Türk, sokaklara dökülüp darbe girişimine karşı durdu. Bir yıl sonra Türk demokrasisi hala belirsizliğini koruyor” ifadelerine yer verildi. Wicker Türk hükümetine, OHAL’i kaldırarak istikrarı ve kurumlara güveni yeniden sağlama çağrısında bulundu. Bu çağrı kapsamında Türkiye’den, vicdani tutukluları serbest bırakması, ciddi suçlamalara maruz kalan kişilere de tam hukuki güvence vermesi istendi.
Temsilciler Meclisi üyesi Smith de açıklamada Türk hükümetini, parlamenterlere, akademisyenlere, gazetecilere ve binlerce diğer kişiye karşı insan hakkı ihlali işlemekle suçladı. Smith, “Türk hükümetine ve mahkemelerine bu diktatörlük yoluna devam etmeme çağrısı yapıyorum” diye yazdı. Özellikle Türk mahkemelerinin insan hakları ihlallerine destek vermesini “üzücü bir işaret” olarak niteleyen New Jersey milletvekili Smith, Mardin’deki Mor Gabriel Süryani Kilisesi’nin arazisine mahkeme kararıyla el konmasını da örnek olarak gösterdi.
Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Komisyonu olarak da anılan ABD Helsinki Komisyonu, Amerikan federal hükümetine bağlı çalışıyor. Helsinki Sözleşmeleri’ne taraf 57 ülkenin sözleşmeye uyum süreçlerini izleyen ve bu ülkeler arasında kapsamlı insan hakları, demokrasi, ekonomik, çevresel ve askeri konularda işbirliğinin ilerletilmesi amacıyla faaliyet gösteren komisyon, Senato, Temsilciler Meclisi, ABD Dışişleri, Savunma ve Ticaret bakanlıkları üyesi 27 kişiden oluşuyor.
Helsinki Komisyon başkanı ve yardımcısı, açıklamada Mayıs ayında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’la görüşmesi öncesinde Başkan Donald Trump’a yaptığı çağrıyı da hatırlattı. Bu çağrıda Trump’tan, Türkiye’de tutuklu bulunan Amerikan vatandaşlarına adil yargı süreci ve konsolosluk desteği güvencesi verilmesi yönünde baskı yapması istenmişti. Tutuklu Amerikan vatandaşları arasında Amerikalı protestan rahip Andrew Brunson ve çifte vatandaş Serkan Gölge ve ABD Konsolosluğu çalışanı Hamza Uluçay’ın adları sayıldı.
Komisyon Başkanı Senatör Wicker ayrıca Türkiye’de 16 Nisan’da yapılan Anayasa referandumunun sonuçlarından duyduğu kaygıyı ilettiği açıklamaya da yer verdi. Wicker, Türkiye’nin parlamenter sisteminden başkanlık sistemine geçmesinin erkler dengesini daha da bozabileceği kaygısını dile getirdi.
