MUSTAFA KEMAL ATATÜRK KRONOLOJİSİ
01 Ocak 1970
1881 Selânik’te doğumu
1886 Öğrenime başlaması
1893 Babası Ali Rızâ’nın ölümü, Selânik Askerî Rüşdiyesi’ne girmesi
Ocak 1896 (1895) Rüşdiyeyi bitirmesi
Kasım 1898 Manastır İdâdîsi’ni bitirmesi
13 Mart 1899 Harbiye Mektebi’ne kaydolması
10 Şubat 1902 Teğmen rütbesiyle Harbiye Mektebi’nden mezun olması
1903 Üsteğmenliğe yükselmesi
21 Ekim 1904 Kurmay yüzbaşı olması
11 Ocak 1905 Beşinci Ordu’ya atanması
Nisan-Mayıs 1906 Selânik’te arkadaşlarıyla Vatan ve Hürriyet Cemiyeti’ni kurması
30 Eylül 1907 Selânik’te Üçüncü Ordu Karargâhı’na atanması
Eylül-Ekim 1908 Görevle Trablusgarp’a gönderilmesi
Kasım 1908 Bosna’da inceleme ile görevlendirilmesi
24 Nisan 1909 Hareket Ordusu ile birlikte İstanbul’a girmesi
22 Eylül 1909 İttihat ve Terakkî’nin ikinci kongresinde ordunun siyaset dışı kalmasını savunması
6 Haziran 1910 Selânik’te Üçüncü Ordu Tâlimgâh Komutanlığı
Eylül 1910 Picardie manevralarına gönderilmesi
15 Ocak 1911 5. Kolordu Karargâhı’na atanması
27 Eylül 1911 İstanbul’da Genelkurmay Karargâhı’na alınması
15 Ekim 1911 Trablusgarp’a gitmek için İstanbul’dan hareketi
27 Kasım 1911 Binbaşılığa terfii
9 Aralık 1911 Bingazi’ye ulaşması
24 Ekim 1912 Derne’den ayrılması
21 Kasım 1912 Akdeniz Boğazı Kuvâ-yi Mürettebesi Harekât Şubesi müdürlüğüne getirilmesi
27 Ekim 1913 Sofya Ataşemiliterliği’ne atanması
1 Mart 1914 Yarbaylığa yükseltilmesi
20 Ocak 1915 19. Tümen komutanlığına atanması
25 Nisan 1915 Arıburnu savaşı
8 Mayıs 1915 Günlük emri: “Size ölmeyi emrediyorum”
1 Haziran 1915 Albaylığa yükseltilmesi
8-9 Ağustos 1915 Anafartalar Grubu komutanlığı
10 Ağustos 1915 Conkbayırı savaşı
19 Ağustos 1915 16. Kolordu komutanlığına atanması
27 Eylül 1915 Grup komutanlığından istifası
10 Aralık 1915 İstanbul’a dönmesi
11 Mart 1916 16. Kolordu doğu cephesinde görevlendirilince Edirne’den hareketi (Diyarbakır’a varışı: 27 Mart)
1 Nisan 1916 General (mirlivâ) oluşu
25 Kasım 1916 İkinci Ordu komutan vekilliği
7 Mart 1917 İkinci Ordu komutanlığına atanması
5 Temmuz 1917 Yedinci Ordu komutanlığına nakli
4 Ekim 1917 İstifa edip İstanbul’a dönmesi
15 Aralık 1917 -
4 Ocak 1918 Veliaht Vahdeddin’in Almanya ziyaretine katılması
1-27 Temmuz 1918 Karlsbad’da kaplıca tedavisi
4 Ağustos 1918 İstanbul’a dönmesi
7 Ağustos 1918 İkinci defa Yedinci Ordu komutanlığına atanması
16 Ağustos, 15 Kasım,
22 Kasım,
20 Aralık 1918 Padişah Vahdeddin’le görüşmeleri
23 Eylül 1918 Fahrî padişah yaverliği verilmesi
Ekim 1918 Kabinede görev almak istemesi
31 Ekim 1918 Yıldırım Orduları grup komutanlığına getirilmesi
10 Kasım 1918 Harbiye Nezâreti emrine verilmesi
13 Kasım 1918 İstanbul’a dönüşü
30 Nisan 1919 Dokuzuncu Ordu müfettişliğine atanması
15 Mayıs 1919 Padişah Vahdeddin’le görüşmesi
16 Mayıs 1919 İstanbul’dan Anadolu’ya hareketi
19 Mayıs 1919 Samsun’a varışı
20-22 Mayıs 1919 Bölgenin durumu hakkında sadârete ve genelkurmaya telgrafla bilgi vermesi
24 Mayıs 1919 Havza’ya geçişi, halkla konuşması: 26 Mayıs
6 Haziran 1919 General Milne’nin Mustafa Kemal’in geri çağrılmasını istemesi
8 Haziran 1919 Calthorpe’un aynı yoldaki isteği ve Harbiye Nezâreti’nce geri çağrılması
13 Haziran 1919 Amasya’ya geçmesi
19-22 Haziran 1919 Ali Fuat Cebesoy ve Rauf Orbay ile buluşması ve Amasya Genelgesi
23 Haziran 1919 İstanbul hükümetince görevden alınması
25 Haziran 1919 Erzurum’a gitmek için Sivas’a hareketi
2 Temmuz 1919 Hava değişikliği alıp İstanbul’a dönmesinin istenmesi
3 Temmuz 1919 Erzurum’a varması
8 Temmuz 1919 İrâde-i seniyye ile görevden alınması üzerine resmî görevle birlikte askerlikten istifa etmesi
23 Temmuz -
7 Ağustos 1919 Erzurum Kongresi; kongre başkanı ve Hey’et-i Temsîliyye üyesi seçilmesi
29 Temmuz 1919 İstanbul hükümetince tutuklanmasına karar verilmesi
7/8 Ağustos 1919 Gelecekte tasarladığı dönüşümleri Mazhar Müfit Kansu’ya not ettirmesi
9 Ağustos 1919 Nişanlarının geri alınması, fahrî yaverliğinin kaldırılması
29 Ağustos 1919 Bazı Hey’et-i Temsîliyye üyeleriyle birlikte Erzurum’dan Sivas’a hareketi
2 Eylül 1919 Sivas’a varışı
4-11 Eylül 1919 Sivas Kongresi başkanlığı
20 -22 Ekim 1919 Sâlih Paşa ile Amasya görüşmeleri ve protokolleri
16-28 Kasım 1919 Hey’et-i Temsîliyye - Komutanlar toplantısı
18 Aralık 1919 Hey’et-i Temsîliyye üyeleriyle birlikte Sivas’tan Ankara’ya hareketi
27 Aralık 1919 Ankara’ya varması
28 Aralık 1919 Ankara halkıyla konuşması
29 Aralık 1919 İstanbul hükümetinin askerî nişanlarla fahrî yaverliğinin iadesine karar vermesi (padişahın iradesi: 3 Şubat 1920)
12 Ocak 1920 Meclis-i Meb‘ûsan’ın açılması
28 Ocak 1920 Meclis-i Meb‘ûsan’da Mîsâk-ı Millî metninin kabulü
17 Mart 1920 İstanbul’un işgali üzerine Ankara’da olağan üstü bir meclis toplanması yolundaki çağrısı
23 Nisan 1920 Büyük Millet Meclisi’nin açılması
24 Nisan 1920 Meclis başkanlığına seçilmesi
1 Mayıs 1920 İstanbul Askerî Mahkemesi’nce idama mahkûm edilmesi
24 Mayıs 1920 İdam kararının Vahdeddin tarafından onaylanması
13 Eylül 1920 Meclise halkçılık programını sunması
20 Ocak 1921 Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin kabul ettiği ilk anayasa
10 Mayıs 1921 Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde Anadolu ve Rumeli Müdâfaa-i Hukuk Grubu’nun kuruluşu 5 Ağustos 1921 üç ay süreyle başkomutanlığı üstlenmesi
7-10 Ağustos 1921 Tekâlîf-i Milliyye emirlerini yayımlaması
12-13 Eylül 1921 Sakarya Muharebesi’nin sonuçlanması
19 Eylül 1921 Türkiye Büyük Millet Meclisi’nce kendisine mareşallik rütbesi ve gazi unvanının verilmesi
21 Ocak 1922 İzmit’te Claude Farrer’le görüşmesi 6 Mayıs 1922 Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde başkomutanlık sorunu tartışmaları
4 Temmuz 1922 Ankara’daki Fransız Temsilciliği’nde konuşması
26 Temmuz 1922 Konya’da General Townshend’le görüşmesi
26 Ağustos 1922 Büyük Taarruz’un başlaması
30 Ağustos 1922 Başkomutanlık savaşı
1 Eylül 1922 “Ordular, ilk hedefiniz Akdeniz’dir, ileri!“ emrini vermesi
10 Eylül 1922 Muzaffer olarak İzmir’e girmesi
18 Ekim 1922 Barış konferansına birlikte gidilmesini isteyen Sadrazam Tevfik Paşa’ya, “Türkiye’yi ancak Türkiye Büyük Millet Meclisi hükümeti temsil eder’ cevabını vermesi
1 Kasım 1922 Mecliste saltanatın kaldırılmasına ilişkin konuşması
20 Kasım 1922 -
24 Temmuz 1923 Lozan Konferansı
14 Ocak 1923 Annesi Zübeyde Hanım’ın İzmir’de ölmesi
29 Ocak 1923 İzmir’de Latife Uşaklıgil ile evlenmesi
17 Şubat 1923 İzmir’de toplanan Türkiye İktisat Kongresi’ni açışı
8 Nisan 1923 “Dokuz umde” programını ilân etmesi
13 Ağustos 1923 İkinci defa Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanı seçilmesi
11 Eylül 1923 Halk Fırkası’nın kuruluşu
29 Ekim 1923 Cumhuriyet’in ilânı üzerine cumhurbaşkanı seçilmesi (Sonraki cumhurbaşkanlıkları: 1 Kasım 1927 - 4 Mayıs 1931 ve 1 Mart 1935)
3 Mart 1924 Laiklik yasaları (halifeliğin kaldırılması, öğretimin birleştirilmesi, Şer‘iyye ve Evkaf Vekâleti’nin kaldırılması)
20 Nisan 1924 Cumhuriyet anayasasının kabulü
26 Ağustos 1924 Sermayesini verdiği Türkiye İş Bankası’nın kurulması
17 Kasım 1924 Terakkîperver Cumhuriyet Fırkası’nın kurulması
16 Şubat 1925 Türk Tayyare Cemiyeti’ni (Türk Hava Kurumu) kurdurması
3 Haziran 1925 Terakkîperver Cumhuriyet Fırkası’nın kapatılması
5 Ağustos 1925 Latife Hanım’dan boşanması
13 Temmuz 1926 İzmir suikasti davasının sonuçlanması
15-20 Ekim 1927 Cumhuriyet Halk Fırkası Kurultayı’nda Nutuk’unu okuması
1 Kasım 1928 Mecliste Latin alfabesinin kabulü
12 Ağustos 1930 Serbest Cumhuriyet Fırkası’nın kurulması (dağılma kararı alması: 16 Kasım 1930)
15 Nisan 1931 Türk Tarih Kurumu’nun kuruluşu
10 Mayıs 1931 Cumhuriyet Halk Fırkası üçüncü kurultayı ve Kemalizm denilen altı ilkenin programa alınması
19 Şubat 1932 Halkevlerinin açılışı
12 Temmuz 1932 Türk Dil Kurumu’nun kuruluşu
9 Şubat 1934 Balkan Antantı
24 Kasım 1934 Atatürk soyadını alması
5 Aralık 1934 Kadınlara seçme ve seçilme hakkının verilmesi
9 Ocak 1936 Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi’nin kuruluşu
20 Temmuz 1936 Montrö Boğazlar Sözleşmesi
5 Şubat 1937 “Altı ilke”nin anayasa maddeleri arasına girmesi
11 Haziran 1937 Taşınmaz mallarını hazineye bağışlaması
8 Temmuz 1937 Sâdâbâd Paktı
26 Mayıs 1938 Ankara’dan son ayrılışı
1 Haziran 1938 Hastalığı sebebiyle Savarona yatına geçmesi
29 Haziran 1938 Genel af yasasının kabulü
25 Temmuz 1938 Savarona’dan Dolmabahçe Sarayı’na alınması
5 Eylül 1938 Kendi el yazısı ile vasiyetnâmesini düzenlemesi
17 Ekim 1938 İki gün sürecek bir komaya girmesi
8 Kasım 1938 İkinci koma
10 Kasım 1938 Perşembe saat 9.05: Hayata gözlerini kapaması
19 Kasım 1938 Dolmabahçe’de cenaze namazının kılınması
21 Kasım 1938 Tabutunun Ankara Etnografya Müzesi’ndeki geçici kabrine konulması
10 Kasım 1953 Naaşının Etnografya Müzesi’nden Anıtkabir’e nakli.
