Sütçü İmam olayı
Muhiddin Nalbantoğlu 01 Ocak 1970
Milli mücadeleyi başlatan ve tarihe Uzunoluk olayı olarak geçen hadise burada cereyan etmiştir. İlk kurşunun atıldığı Uzunoluk meydanında 1936 yılında Belediye Başkanlığı yapan Hasan Sukuti Tükel tarafından bir anıt ve çeşme yapılmıştır.
Tam 93 yıl olmuş. Evet, Kahramanmaraş ayaklanması ve Sütçü İmam olayının üzerinden günü gününe 93 yıl geçmiş. Yıldönümü vesilesi ile olayın şahitlerini anılar ile bir daha tazelemek istiyorum.
Türk İstiklal Savaşı’nın milletçe kazanılmasında öncülük yapan Kahramanmaraşlı Sütçü İmam olayı bütün vatan sahtında uyarıcı bir etki yapmıştır. Olayın şahitlerinden dinlediklerine göre kendi gözlemlerini de katarak Ali Galib Öztürkmen anlatıyor:
“... 1920 yılı Ocak ayında başlayan Maraş ayaklanması tamanen sivil bir halkın dayanması sonucunda zafere ulaşmıştır. Yüzbaşı Juli komutasında Fransız, Cezayirli, Ermeni askerleri bu Türk yurdunu İngilizlerden devir almak için törenle Maraş’a giriyorlar. Derhal Ermenilerin Türklere karşı taşkınlıkları başlamıştır. Bu törenlerden iki gün sonra bir kaç Ermeni, Fransız kisvesine bürünmüş vaziyette görevinden dönen bir posta müvezziini dövmüşlerdi. Daha sonra aynı kişiler hamamdan evine giden kadınlara sataştılar. Kahvaneden koşan halk saldırganları zorla ayırabilmişti. Kadınların peçesi yırtılmıştı. Çakmakçı Said kanlar içinde yerde yatıyordu.”
Karşıdaki dükkanların birinde kendi halinde çalışan yiğit bir ihtiyar olan Sütçü Hacı İmam dışarıdaki duruma siyah gözleri ile baktı. Daha sonra süratle rovelverini çıkardı. Güney cephesinin ilk şerefli ve tam isabetli kurşununu patlattı. Saldırganın leşi yerde yatıyordu. Şimdi bu olay yerindeki Sütçü İmam Çeşmesi’nin kitabesinde şu satır yazılır. “Sütçü İmam Türk namusunu burada silahı ile korudu”
Bütün Maraş’ı silahbaşı yapan bu ihtiyar kahraman o günlerde haftalarca aranıyor, bulunamıyordu. Maraş bir volkan gibi için için yanıyordu. Nihayet 11 Ocak 1920’de başlayan Maraş kurtuluş savaşı soğuk, karlı bir şubat ayının 11. günü akşamına kadar sürdü. 12 Şubat günü Maraş kahramanları şehre girdiği zaman yıkılmış evler, sönmüş yuvalarda ağlayan çocuklar, buz tutmuş çatıların altında inleyen kadınlar kalmıştı. Sütçü Hacı İmam’ın o bir kurşunu ile başlayan Maraş savaşı bir kahramanlık destanı ile sona ermişti. Bu olay yüzünden şehrin adı daha sonra Kahramanmaraş adını almıştır.