‘YPG Sorunuyla Çekildiğimizde Savaş Yayılacak Türkiye Kaybedecek’
Yıldız Yazıcıoğlu-Murat Karabulut 01 Ocak 1970
Cumhuriyetçi Senatör Lindsey Graham, Washington - Ankara hattında Suriye’nin kuzeyi konusunda uzlaşma sağlanması gerektiğini vurgulayarak, “ABD eğer kendi yarattığı YPG problemini çözmeden çekilirse Suriye’deki savaş yayılacakve kötüleşecek. Bunun yaratacağı boşluktan en kazançlı İran çıkacak, Türkiye ise kaybedecek” diye konuştu.
Güney Carolina Senatörü Graham, ABD Başkanı Donald Trump’ın 19 Aralık’ta açıkladığı Suriye’den asker çekme kararı konusunda Türkiye’nin endişelerini öğrendiği temaslarda bulunduğunu ifade etti. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’la dün 3,5 saatlik verimli bir görüşme yaptığını kaydeden Graham, iki ülke ilişkileri açısından “Geçmişteki hataları düzeltmek için şansımız var” ifadesini kullandı.
1980’li yıllarda PKK konusunda iki ülke arasında istihbarat paylaşımı yapıldığını, ABD’nin terör örgütü listesinde olan PKK’nın o zaman da şimdi de sorun olduğunu söyleyen Graham, o dönemki Başkan Barack Obama’nın Nisan 2016’da yürürlüğe koyduğu Suriye stratejisinin cidden problemli olduğunu anlattığını belirterek, “YPG’yi silahlandırmanın Türkiye için ne anlama geldiğini biliyordum. YPG’nin siyasi yapılanması PYD’nin PKK’yla bağlantısı vardır. Kanıtlar görmek isteyenler için gayet açıktır” ifadesini kullandı.
Geçmişte Obama’nın bölgede İran’la nükleer anlaşma konusuna odaklandığını ve IŞİD’le mücadele konusunda Türkiye’nin yardım etme önerisine de pek değer verilmediğine işaret eden Graham, Suriye’de bugünkü tabloda ABD’nin IŞİD’i yok etme amacına da ulaşamadığını söyledi. Graham, “IŞİD’i yok etme hedefi henüz gerçekleşmedi. Suriye’den çekilme kararı sonucu kaos olabilir. Ben Obama’nın yaptığı hatayı yapmaması konusunda Başkan Trump’ı uyardım. Bu çerçevede çekilme planı IŞİD’in yok edilmesini sağlamalı, İran’ın ve dolayısıyla da İran bağlantılı Esat rejimi için zafer olmamalı. Aynı derecede önemli ki, Türkiye’nin güvenliğini sağlamalı, bizim (ABD’nin) müttefiklerimiz Türkler için yarattığımız problemi (YPG) çözmeli. Trump’a bu (çekilme süreci) doğru düşünülmezse Türkiye için kabus yaratmış olursun dedim. Türkiye’nin bakışıyla bu karar yıkıcı. Bu sorun Türkiye’nin kucağına bırakılmamalı. Bu çekilme, savaşı yaygınlaştıracak, kötüleştirecek ve IŞİD’le savaşı sonlandırmayacaktır. Yeni bir savaş başlatacaktır” dedi.
“Bize yardım ettiler”
Erdoğan’ın kendisine ifade ettiği üzere Türkiye’nin terörist ve Türkiye için tehdit gördüğü unsurları temizlemek isteyeceğini belirten Graham, bunun ABD’nin silahlandırdığı insanları Türkiye’nin hedef alması anlamına geldiğini söyleyerek, “Bu da delice. Bu insanlar ki bize yardım ettiler, biz onlara bazı şeyler borçluyuz” görüşünü aktardı. Böyle olursa Suriye’de adeta yeniden Irak örneği yaratılacağını kaydeden Graham, oysa Suriye’nin kuzeyini istikrarlı hale getirerek Cenevre’de barış müzakerelerini yürütmek ve Suriye’yi Suriyelilere geri vermek gerektiğini anlattı.
Şimdi Suriye’deki problemi çözme şansı bulunduğunu veya iyice düşünülmeksizin çekilme olursa Suriye’yi daha kötüleştirme ihtimali olduğunu vurgulayan Graham, ABD’nin kendi yarattığı YPG sorununun çözümüyle uğraşmaksızın çekilmesiyle bununla Türkiye’nin uğraşacağını ve ABD’nin silahlandırdıklarıyla diğer silahlı gruplar arasında savaş yaşanacağını savundu. “ABD eğer kendi yarattığı YPG problemini çözmeden çekilirse Suriye’deki savaş yaygınlaşacak ve kötüleşecek. Bunun yaratacağı boşluktan en kazançlı İran olacaktır, Türkiye ise kaybedecektir” diyen Graham, 2016’da geleceğini gördüğü bu sorunu bugün insanlardan anlamalarını beklediğini söyledi.
Trump’ın Suriye’den çekilme amacını paylaştığını ancak bunun akıllıca yapılması gerektiğini dile getiren Graham, tam anlamıyla IŞİD yok edilinceye kadar ABD’nin Suriye’den çekilme sürecini yavaşlatması ve Menbiç’te de en yakın zamanda Türkiye’yle birlikte hareket ederek güven oluşturması gerektiğini savundu. Graham, eğer bunlar yapılmazsa ABD’nin çekilmesiyle Türkiye için geride “cehennem” anlamına gelebilecek bir ortam bırakacağını ifade etti.
ABD Genelkurmay Başkanı Dunford’ın “tampon bölge” planı
Senatör Graham, mevcut durumda iyi haber olarak ise ABD Genelkurmay Başkanı Joseph Dunford’ın bir planı olduğunu paylaşmak istediğini söyledi. Dunford’ın Türk tarafıyla müzakere ettiği plan itibarıyla PYD-YPG’nin Türkiye sınırından uzaklaştırılacağını belirten Graham, Türkiye’nin ulusal güvenlik endişelerini gidermek amacıyla da “tampon bölge” kurulacağını açıkladı. Graham, böylece “geçmişte bize yardım eden insanlar” olarak nitelendirdiği YPG’nin de kaygılarını da giderebileceklerini de söyledi.
“YPG’nin neden kontrolunu kazandığı bölgeleri terk etmeyi kabul edeceği” yönündeki soru üzerine ise, Graham, Suriye’de yeniden düzenlemeye ihtiyaç duyulduğunu ve bunun insanlara daha iyi tercihler sunulmasıyla mümkün olduğunu savundu. Aksi takdirde Türkiye’nin terörist unsurlar olarak gördüğü ancak ABD’nin silahlandırdığı grubun peşine düşeceğini belirten Graham, bunun da Türkiye için kötü tercih olacağını savundu.
ABD’nin “tampon bölge” oluşturabilmesi açısından ise öncelikle Menbiç Yol Haritası’nın hayata geçirmesi gerektiğini de söyleyen Graham, Menbiç’ten YPG’nin uzaklaştırılmasının ardından da Fırat’ın doğusuna uzanacak bir tampon bölge oluşturabileceğini öne sürdü.
Türkiye’yle “serbest ticaret antlaşması” teklifi
Graham, ayrıca Türk – Amerikan ilişkilerini ileri aşamaya taşımak içinse geri dönüşünde, Türkiye’nin endişelerini anlatacağı gibi “serbest ticaret antlaşması” önerisini aktaracağını açıkladı. Türkiye’yle serbest ticaret antlaşması yapılmasının her iki ülke çıkarlarına uygun olacağını kaydeden Graham, bunun Türkiye’nin ekonomik istikrarına da katkı sağlayacağını dile getirdi.
Erdoğan’la Trump arasında özel bir ilişki bulunduğunu da söyleyen Graham, şimdi Suriye’nin geleceği için birlikte oturup konuşulması gerektiğini ve böylece geçmişteki (Obama dönemini kast ediyor) hataların düzeltilebileceğini öne sürdü.
Suudi gazeteci Kaşıkçı cinayetinde Kongre devreye girecek
Cumhuriyetçi Senatör Graham, Suudi Arabistan’ın İstanbul Başkonsolosluğu’nda 2 Ekim’deki Cemal Kaşıkçı cinayetini de değerlendirdi. Suudi Arabistan’ın ilerlemesinde katkısı olacağını düşündükleri Suudi Veliaht Prens Muhammed Bin Selman konusunda cidden yanıldıklarını anlatan Graham, Lübnan Başbakanı Hariri’nin Suudi Arabistan yönetimi tarafından ülkesine dönmekten alıkonulmasında ve Kaşıkçı cinayetinde Selman’ın bağlantısı olduğunu ifade etti. Graham, ABD’nin bu bağlantıyı kabul ederek Suudi Arabistan konusunu ele alması gerektiğini kaydetti.
Graham, ABD Kongresi’nin 2019 yılında dış politika da aktif olacağını vurgulayarak, ABD’yle müttefik ilişkisi olan Suudi Arabistan gibi tüm ülkelere eğer ABD’nin müttefiki iseler neler yapamayacaklarını anlatmak gerektiğini söyledi. Bu çerçevede ABD Kongresi’nin “yaptırım” konusunu değerlendirmesini düşündüğünü sözlerine ekledi.
