Çernobil Faciası
01 Ocak 1970
Çernobil Faciası ya da Çernobil Reaktör Kazası son derece korkunç sonuçları olan nükleer bir kazadır. 25 ve 26 Nisan 1986 tarihinde Sovyetler Birliği'ne bağlı Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin kuzeyindeki Pripyat kenti yakınlarındaki Çernobil Nükleer Santrali'nde 4 numaralı yüksek güçlü kanal tipi reaktörde patlama meydana geldi.
Patlama gece geç saatlerde istasyonda elektrik kesintisi testi simülasyonu yapıldığı sırada meydana geldi. Denemeler sırasında kritiklik kazası yaşandı. Su buharı çok kuvvetli bir patlamaya sebep oldu ve ardından yangın çıktı. Dokuz gün boyunca devam eden yangın yukarı yönlü hava akımı yaratarak atmosfere ciddi oranda nükleer füzyon maddesi ve kül gönderdi. Atmosfere karışan radyoaktif madde Sovyetler Birliği'nin batısına ve Avrupa'ya kadar ulaştı.
Buhar sebepli patlama nedeniyle Çernobil Nükleer Santrali'nde bir kişi olay yerinde yaşamını yitirdi, bir kişi de aşırı radyasyona maruz kaldığı için yaşamını kaybetti. Çernobil Faciası'ndan birkaç gün sonra 134 çalışan hastanelere sevk edildi. Birkaç gün içinde hastanelere sevk edilen 28 itfaiyeci aşırı miktarda radyasyona maruz kaldığı için hayatını kaybetti. Ayrıca 14 kişi radyasyon sebepli kanserden dolayı hayata gözlerini yumdu. Çernobil Faciası'nın etkileri 1996 yılına kadar ciddi anlamda hissedildi. 2011 yılında bile Çernobil Faciası sebebiyle olumsuz etkilenen 15 çocuk, tiroit kanseri sebebiyle yaşamını yitirdi. Çernobil Faciası'nın etkilerinin araştırılması günümüzde bile devam etmektedir. Türkiye'nin Karadeniz kıyılarındaki illerinde yaşayan bazı vatandaşlar, Çernobil Faciası'nın ardından yaşadıkları bölgelerde kanser vakalarının arttığını söylüyor.
Çernobil Faciası'nın sonuçları nedir?
Çernobil Faciası tarihin en büyük nükleer santral kazasıdır. Hem maddi hem de manevi açıdan çok büyük zarara ve kayba sebep olmuştur. Çernobil Faciası dünyada 7 büyüklüğünde sınıflandırılan iki nükleer santral kazasından birisidir. Uluslararası Nükleer Olay Ölçeği tarafından açıklanan en büyük nükleer kaza sınıflandırması 7'dir. 7 büyüklüğündeki nükleer kazalardan diğer ise 2011 yılında Japonya'daki Fukuşima I Nükleer Santrali kazalarıdır.
Çernobil Faciası'nın yaralarını sarmak ve bölgeyi radyoaktif maddeden temizlemek için 500 bin kişi görev yapmış ve toplamda 18 milyon Rus rublesi harcanmıştır.
Nükleer enerji ve nükleer enerji santralleri yararlı mı zararlı mı?
Çernobil Nükleer Santrali'ndeki 4 numaralı reaktör ve çevresi bir tür lahitle kapatılmıştır. 4 numaralı reaktörün kapatılmasının sebebi, tesiste olması muhtemel radyoaktif maddenin atmosfere salınımını engellemekti. Lahit Aralık 1986'da tamamlandı ve reaktör kapatıldı. 4 numaralı reaktörün etrafının çevrilmesi rasyasyondan tamamen korunma amaçlı yapılmış olmasa da santralde bulunan zarar görmemiş reaktörlerin faaliyetini sürdürmek amacıyla yapılan bir tür iş güvenliği önlemiydi. Çernobil Nükleer Santrali'ndeki 3 numaralı reaktör 2000 yılına kadar elektrik üretmeyi sürdürdü.
Çernobil Kazası'nın ardından Sovyet yapımı tüm nükleer reaktörler için güvenlik geliştirmeleri yapıldı.
