Vietnam Savaşı (01.11.1955 – 30.04.1975)
01 Ocak 1970
İkinci Çinhindi Savaşı olarak da adlandırılan Vietnam Savaşı, 1955-1975 yılları arasında, Sovyetler Birliği’nin başını çektiği Doğu Bloğu ile Batı Bloğunun başını çeken ABD güçleri arasında Kuzey Vietnam, Güney Vietnam, Kamboçya ve Laos bölgelerinde gerçekleşmiştir. Doğu Bloğunda Sovyetler Birliği, Kuzey Vietnam ve Çin Halk Cumhuriyeti yer almakta iken, Batı Bloğunda Güney Vietnam ve ABD bulunmaktaydı.
Çinhindi olarak adlandırılan bölge, günümüzde Tayland, Malezya Yarımadası, Laos, Kamboçya ve Vietnam’ı içerisine alan bölgedir. İngiliz ve Fransız sömürgesi olan Çinhindi, II. Dünya Savaşı döneminde Japonya’nın hâkimiyeti altına girmiştir. Japonya, bu savaşta yenilen taraf olacağını idrak etmiş ve bölgede milliyetçi ayaklanmalarının çıkması için zemin hazırlamıştır. Bu ayaklanmalar sonucunda burada Kamboçya, Laos ve Vietnam devletleri kurulmuştur. Vietnam, İmparator Bao Dai tarafından yönetilmiştir.
1945 yılına gelindiğinde İngilizler ve Fransızlar bölgeye tekrar girmişlerdir. Bölgedeki güçlü Fransız sempatizanlığından faydalanmak isteyen Fransa, bu bölgede Sovyetler Birliği ve Çin’den yayılan komünizme karşı mücadele vermiştir. Fransa’nın bu mücadelesi ABD başbakanı Truman tarafından da desteklenmiştir.
Tarihten İlhan veren Anektodlar - Tarihin En korkunç Deneyleri
Komünizmin Bölgede Yarattığı Kargaşa
Fransa’nın Vietnam’dan çekilmesinin ardından bölgeye yayılan komünizm Vietnam’da kargaşalara sebep olmuştur. Vietnam’da komünistler ile milliyetçiler arasındaki çekişmenin sonucunda Birleşmiş Milletler, Vietnam’ın Kuzey ve Güney Vietnam olarak iki ayrı bölgeye bölünmesini kararlaştırmıştır. Akabinde, 1954’te Cenevre antlaşması ile Laos, Kamboçya, Güney ve Kuzey Vietnam adı altında bağımsız devletler kurulmuştur. Kuzey Vietnam, komünist bloğa yakın iken, Güney Vietnam ise Batı bloğu tarafından desteklenmekteydi.
Kuzey Vietnam-Güney Vietnam Çekişmesi
Vietnam Savaşında Barış Yanlısı Bir
Amerikan Askeri ...
Kasketinde "Savaş Cehennemdir" Yazıyor
1954 yılında bağımsız devletler şeklinde teşkilatlanmaya başlayan bu yeni devletlerden Kuzey Vietnam, komünist rejim tarafından yönetilmekteydi ve yöneticisi Ho Chi Minh’ti. Kuzey Vietnam’ın iki büyük destekçisi ise kendisi gibi komünist rejimle yönetilen Sovyet Rusya ve Çin’di. Güney Vietnam ise ABD tarafından desteklenmekteydi. Bu dönemde bölgede Fransa değil ABD’nin gücünün etkili olduğunu görmekteyiz. ABD, Güneydoğu Asya’da stratejik bir konumda bulunan Güney Vietnam’ı kendi çıkarlarına uygun buluyordu ve bu nedenle Güney Vietnam’ı her şekilde desteklemekteydi.
Tarihler 1955’i gösterdiğinde, Bao Dai yönetimi düşürüldü ve Ngo Dinh Diem yönetimi kuruldu. Diem, çok güçlü bir antikomünistti ve bu özelliğinden dolayı ABD ile arası çok iyiydi. Cenevre Antlaşmasına göre, 1956 yılında yapılacak referandum ile Kuzey Vietnam ve Güney Vietnam birleşecekti. Kuzey Vietnam Lideri Ho Çhi Minh, Vietnam’ın tamamını ele geçirip bölgenin tamamında komünist rejimi hâkim kılmak istiyordu. Bu nedenle Güney Vietnam hükümeti devirmenin çarelerini arıyordu. 1957 yılı itibariyle Güney Vietnam’da terör faaliyetlerine başladı.
ABD, Kuzey Vietnam’ın Güney Vietnam’daki terör faaliyetleri karşısında bölgeye komünist yönetimin hâkim olmasını engellemek için Güney Vietnam’a askerî yardım yapılmasına karar verdi. Böylece ABD, bölgeye yüz binlerce asker gönderdi. Her iki tarafın da acımasızca gerçekleştirdiği savaş, çok çetrefilli geçti. ABD’li askerler, yakaladıkları Vietkongları diri diri helikopterlerden atarken, Vietkonlar da Amerikalı askerlere karşı çeşitli işkenceler uygulamışlardır. Amerikaın bu savaşta kullandığı Napalm bombası çok büyük tepkilere yol açmış ve daha sonra kullanımı yasaklanmıştır.
1975 yılına gelindiğinde Buon Ma Thuot adlı bölgeyi ele geçiren Kuzey Vietnam, daha da güçlenerek 30 Nisan’da Güney Vietnam’ın başkenti Saygon’a girmeyi başarmıştır. Bu savaş gelgitleriyle ve milyonlarca insanın öldürülmesiyle 21 yıl boyunca devam etmiştir, fakat Vietnam dış ülkelerin istediği gibi bölünmemiştir.
Vietnam Savaşının Sonuçları
Toplamda 21 yıl süren savaşta, Kuzey ve Güney Vietnam taraflarından yaklaşık dört milyon sivil ve bir milyonu aşkın komünistin öldürüldüğü bilinmektedir.
Vietnam’da uzun yıllar süren bu acı savaş, ABD’de savaş karşıtı kitlenin büyümesini sağlamış ve bu anlamda bilinçli bir genç kuşağın doğmasına sağlamıştır.
Amerikalılar 58 bin askerini kaybetti ve kurtulan askerlerin bazıları intihar etti.
Amerika 2196 hava aracını heba etti.
Sovyet-Çin ilişkileri beklenenin tersine daha da kötüye gitti.
Sovyet-Çin ilişkilerinin bozulması Yumuşama Dönemi’ne girilmesini hızlandırdı.
ABD Vietnam’ı bölme düşüncesini gerçekleştiremedi; Kuzey Vietnam ve Güney Vietnam 1975’te birleşti. Uzun yıllar kominist-antikomünst savaşlarıyla baş etmek zorunda kalan Vietnam, günümüzde Vietnam Sosyalist Cumhuriyeti adıyla anılmakta sosyalist rejim tarafından yönetilmektedir.
