Nihat Erim
1912-19.07.1980 01 Ocak 1970
1971-1972 yılları arasında Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı
İsmail Nihat Erim, 1912 yılında Kocaeli’nin Kandıra ilçesinde doğdu. Aslen Posof, Ardahan Erim köyündendir. Soyadını da ordan almıştır. Orta öğretimini Galatasaray Lisesi’nde tamamladı. 1936 yılında İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ni bitirdi. 1936-1939 arasında Paris Hukuk Fakültesi’nde doktora yaptı.
1939’da doçent olarak Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ne kamu hukuku öğretim görevlisi olarak çalışmaya başladı. 1941’de profesörlüğe yükseldi. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ndeki kamu hukuku derslerine ek olarak Siyasal Bilgiler Fakültesinde devletler hukuku dersleri verdi. 1943'te Dışişleri Bakanlığı HukukDanışmanlığı görevini yürüttü. 1945'te San Francisco’da Birleşmiş Milletler’in kuruluş konferansına katılan Türk delegeleri içinde yer aldı. 1959-1961 arasında BM Uluslarası Hukuk Komisyonu üyesi olarak görev aldı.
1946 Seçimleri’nde Kocaeli’nden bağımsız milletvekili seçildi. Kısa süre sonra CHP’ye girdi. 1948-1950 arasında bayınd yardımcılığı yaptı. 1950'de CHP muhalefete düşünce partinin organı olan Ulus gazetesinde yayın danışmanı ve başyazar olarak görevlendirildi. Yeni Ulus ve Halkçı gazetesini çıkarttı.
Başbakan Menderes’in isteği üzerine Kıbrıs Cumhuriyeti anayasasının hazırlanışında görev aldı. 1961’de CHP milletvekili olarak tekrar TBMM’ye girdi. Daha sonra CHP’den ayrılarak Cumhuriyetçi Güven Partisi’ni kuran Prof. Dr. Turhan Feyzioğlu‘yla birlikte muhalefet etti. 1956'da Londra’da Kıbrıs ile ilgili olarak düzenlenen görüşmelere katıldı. Aynı yıl seçildiği Avrupa İnsan Hakları Komisyonu üyeliği 1962'ye kadar sürdü.
12 Mart 1971 Muhtırası’nın ardından CHP’den ayrılması koşuluyla hükümeti kurmakla görevlendirildi. 26 Mart 1971’de kurduğu partilerüstü Birinci Erim Hükümeti 29 Mart – 3 Aralık 1971,Yeniden hükümeti kurmakla görevlendirildi; kurduğu 34. Türkiye Cumhuriyeti Hükûmeti (ikinci Erim Hükümeti) 11 Aralık 1971-17 Nisan 1972 tarihleri arasında görev yaptı. 1977’ye kadar Cumhuriyet Senatosu’nda kontenjan senatörü olarak görev yaptı.
19 Temmuz 1980’de İstanbul Dragos’taki evinin yakınındaki bir deniz kulübünde Dev-Sol militanları tarafından silahlı saldırı sonucu öldürüldü.
Türkiye 12 Eylül askeri darbesine adım adım yaklaşırken, Nihat Erim’in öldürülmesi bu sürece adeta ivme kazandırdı. 12 Eylül darbesinden kısa bir süre sonra eylem talimatını veren örgüt lideri Dursun Karataş’tan, tetikçiler Ahmet Karlangaç ve Sadettin Güven’e kadar tüm militanlar birer birer yakalandı.
Erim’in öldürülme talimatını, Dev – Sol’un “Haydar”, “Dayı”, “İsmail” kod adlarını kullanan lideri, Dursun Karataş ile Hüseyin Solgun birlikte vermişti. Sanıklar yargılandıkları Sıkıyönetim Mahkemesi’nde cinayetin gerekçesini, suikasttan sonra olay yerine bırakılan bildiriyi tekrarlayarak açıkladılar: Faşist Nihat Erim’i devrimcilerin katlini protesto için cezalandırdık.” Karataş, Metris Cezaevi’nden firar ettiği için, Erim cinayetinin arkasında hangi güçlerin bulunduğu anlaşılamadı. Tetikçilerden biri olduğu öne sürülen Maden Fakültesi öğrencisi Ahmet Karlangaç’tı. Gözler Karlangaç’ın ifadesine çevrilmişti. Ancak 17 Ekim 1980’de cinayetin arkasındaki kirli ellerin açığa çıkmasını bekleyenler şok yaşadı. Ahmet Karlangaç, gözaltında bulunduğu sırada intihar ettiği iddia edildi. Üstelik yaşamına, tarihe geçecek tuhaflıktaki açıklamaya göre, “başını duvara vurarak” son vermişti. Bir numaralı sanık Karataş ise firari olduğu için gıyabında hüküm giydi. Türkiye, bir Başbakanını teröre kurban verdi, ancak kanlı zincirin ucunu tutanlara, eylemi gerçekleştirenler yakalandığı halde ulaşamadı.
Nihat Erim, Kamile hanım ile evliydi.
Kitapları :
1939 – Le Positivisme Juridique et le Droit Internatonal (Hukuk Pozitivizmi ve Devletler Hukuk Pozitivizmi ve Devletler Hukuku)
1953 – Siyasi Tarih ve Devletlerarası Hukuk Metinleri
1975 – Kıbrıs (1956-1965 Kıbrıs Anılan ve Gözlemleri)
