Kırım Savaşı (1853-1856)
01 Ocak 1970
Mısır ve Boğazlar Sorunu'nun İngitere yararına çözülmesi, Osmanlı politikasının İngiltere ve Fransa tarafına kayması, Rusya'nın işine gelmemişti. Boğazlar'a hakim olma, Balkanları egemenlik altına alma düşüncelerini uygulamak için koşulların uygun olduğunu gören Rusya harekete geçti.
Bu sıralarda 1848 İhtilallerinin Avrupa devletlerinin siyasi durumunu sarsması Rusya'nın işini kolaylaştırmıştı. Rusya'nın Osmanlı Devleti üzerindeki amaçlarını gerçekleştirmesine
yalnız İngiltere engel olabilirdi. Çar Nikola "Hasta adam" dediği Osmanlı Devleti'nin paylaşılmasını İngiltere'ye teklif etti. Fakat İngiltere, Osmanlı Devleti'nin varlığını kendi siyaseti bakımından gerekli gördüğü için bu teklifi kabul etmedi. Bunun üzerine amaçlarına tek başına ulaşmak için Rusya Kutsal Yerler sorununu bahane etti. Bu sorunla ilgili olarak Osmanlı Devleti'nden şu isteklerde bulundu.
-Kutsal yerlerde Ortodoks Kilisesi'ne verilmiş haklara saygı gösterilmesi
-Rus Çarı'nın Osmanlı Devleti ndeki Ortodoks tebaayı himaye hakkının tanınması
Osmanlı Devleti’nin egemenlik hakları ile bağdaşmayan bu istekler Ingiltere ve Fransa'nın da desteği ile reddedildi.
Diplomatik yollarla sonuç alamayan Rusya, Eflak ve Boğdan'ı işgal ederek savaşa neden oldu (1853). Rusların Sinop'ta Osmanlı donanmasını yakması üzerine İngiltere ve Fransa Osmanlı Devleti’yle anlaşma yaparak savaşa katıldılar (1854). Bir süre sonra Piyemonte savaşa katıldı. Kırım’da yapılan savaş Rusya'nın yenilgisiyle sonuçlandı. Rusya barış istemek zorunda kaldı.
1856 yılında barış görüşmeleri için Paris'te Osmanlı Devleti, Rusya, İngiltere, Fransa, Piyemonte, Avusturya ve Prusya'nın katılımıyla bir konferans düzenlendi. Konferans Paris Antlaşmasının imzalanması ile sonuçlandı (1856).
Antlaşmaya göre;
-Osmanlı Devleti bir Avrupa devleti sayılarak Avrupa devletler hukukundan yararlanacaktı.
-Osmanlı Devleti'nin toprak bütünlüğü Avrupa devletleri tarafından garanti altına alınacaktı.
-Karadeniz tarafsız hale getirilecek, bütün devletlerin ticaret gemilerine açık; fakat savaş gemilerine kapalı bulunacak, Osmanlı devleti ve Rusya, Karadeniz kıyılarında tersane ve donanma bulunduramayacaktı.
-1841 Londra Antlaşmasıyla Boğazlar hakkında kabul edilmiş olan hükümler aynen yenilenecekti.
-Eflak ve Boğdan'a muhtariyet verilerek, buralar, Avrupa garantisine alınacaktı.
Önemi:
1)Savaş sırasında Osmanlı Devleti ilk kez dış borç aldı.
2)Osmanlı Devleti bir Avrupa devleti sayıldı.
3)Rusya Balkanlardaki üstünlüğünü yitirdi.
4)Islahat Fermanının antlaşma metninde yer alması Avrupa devletlerine Osmanlının iç işlerine karışmada hukuki haklar sağladı.
