Alp Arslan, Selçuk Türklerinin ikinci sultanı (1029 - 15 Aralık, 1072). Alp Arslan, Türklerin Ortaasya'dan Anadolu'ya gelişlerini yöneten askeri komutan ve hükümdardır.
Kariyer
Selçuklu Devleti'nin kurucularından Horasan Valisi Çağrı Bey'in oğlu ve Selçuklu Sultanı Tuğrul Bey´in yeğeni olan Alp Arslan, bu devletin kuruluş dönemindeki güç koşullarda yetişti. Doğum tarihini çeşitli kaynaklar 1029 ile 1032 yılları arasında gösterir. Tarih yazarlarının çok yiğit bir savaşcı olarak tanımladıkları hükümdar çok küçük yaşta ata binip ok atmayı öğrendi. İlk gençlik yıllarında katıldığı savaşlardaki başarısıyla dikkati çekti ve babasının ölümünden sonra Horasan valiliğini üstlendi.
Tuğrul Bey 1063´de ölünce Selçuklu ülkesinde taht kavgaları başladı. Oğlu olmayan Tuğrul Bey, Alp Arslan´ın kardeşlerinden Süleyman'ı kendine veliaht seçmişti. Nitekim sultanın ölümü üzerine veziri Kunduri, veliaht Süleyman'ın sultanlığını ilan etti.
Malazgirt Savaşı
1068'te Bizans İmparatorluğu'na karşı savaş ilan ettikten sonra, kaybettikleri savaşlar Türkleri Ortadoğu'ya doğru geri çevirmiş; bu başarılar Bizanslıları, Türkleri çıkarmak için Malazgirt'e kadar getirmiştir. Alp Arslan 1071 yılında, Türk tarihinin en önemli zaferlerinden biri olan Malazgirt Savaşı'nı kazanmıştır. Bu başarı, Anadolu'yu Türklere kazandırmış ve Anadolu'daki durumu tamamen Türklerin lehine çevirmiştir.
Bu dönemde Bizans bir nevi fetret devri yaşamıştır. Alparaslan, Bizans İmparatoru Romen Diyojen'in canını bağışlamış, onu sadece yıllık vergiye bağlayıp bir süre esir tutmuştur. Fidyesi ödenen Romen Diyojen ülkesine döndüğünde, tahtından indirilmiş ve VII. Mikhail'in yeni bir Bizans imparatoru olarak tahta çıkmış olduğunu görmüştür. Tahtını geri almak için yaptığı savaşlarda mağlup düşmüş; kaçtığı Kilikya'da bir küçük kalede yakalanarak gözlerine mil çekilmiş; İstanbul'a getirilmiş ve Proti adasında (Kınalıada'da) sürgün edilmiştir. Gözlerinin kör edilmesinden dolayı oluşan yaranın enfeksiyonu sonucu ölmüştür.[1] Bu nedenle Malazgirt Savaşı sonunda esir Romen Diyojen'in imzaladığı vergi ödeme vaadi geçersiz kalmıştır.
Alp Arslan, esir aldığı bir kale komutanı tarafından 1072 yılında şehit edilmiştir. Bazı kitaplara göre Bknz: Semerkant Alp Arslan’ın savaşta esir aldığı bir kişi yüzünden öldürüldüğü söylenmektedir!
