Prof. Dr. Muhammed Hamidullah
01 Ocak 1970
Muhammed Hamidullah, eserleri tüm dünya dillerine çevrilmiş ender insanlardan biridir. İslam Ülkelerinde olduğu kadar diğer ülkelerde de hep saygıyla karşılanmış, İslami ilimler alanında otorite olarak kabul edilmiştir. Eserlerinin tamamında görülen yoğun bilgi birikimi, tarafsızlık ve ilmi kriterlere uygunluk, her birini kendi alanının en önemli yayını haline getirmiş ve tüm dünyada sahip olduğu şöhretin pekişmesine katkıda bulunmuştur.
Uzun ve bereketli bir ömrün sonunda 1000’den fazla makale ve onlarca kitap yayımlayan Muhammed Hamidullah, ülkemizde de yakından tanınan ve sevilen bir ilim adamıydı. Hem kendi ülkesi Hindistan’da hem de uzun yıllar yaşadığı Fransa’da gördüğü ilgiden daha fazlasını Türkiye’de görmüş ve ülkemizi ikinci vatanı olarak kabul etmişti. Hamidullah, başta İstanbul ve Erzurum olmak üzere çok sayıda şehirde misafir öğretim üyesi olarak bulunmuş, konferanslar vermiş ve çok sayıda öğrencinin yetişmesine katkıda bulunmuştu. Sağlığında, kimi kitapları ya önce Türkçe basılmış ya da tercüme edildiği ilk yabancı dil Türkçe olmuştu.
Merhum Muhammed Hamidullah, 1908 yılında Hindistan / Haydarabad’da doğdu. Yüksek tahsilini ülkesinde, Osmaniye Üniversitesi’nde tamamladı. Mekke, Medine, San’a, Şam, Kudüs, Kahire, İstanbul kütüphanelerinde uzun süren araştırmalar yaptı. Adı “kütüphaneler köstebeği”ne çıktı. Bunun yanısıra Almanya ve Fransa’da çeşitli üniversitelerde de ilmi çalışmalar yaptı. 1954 yılından başlamak üzere 25 yıl boyunca İstanbul Üniversitesi’nde çalıştı. Ayrıca Ankara ve Atatürk Üniversite’lerinde de ders ve konferanslar verdi. Prof. Hamidullah Fransızca, İngilizce, Arapça, Türkçe, Farsça, Urduca, Almanca, Japonca, Rusça gibi doğu ve batının yaklaşık 12 diline vakıf ve bu dillerin çoğunda eser verecek yetkinliğe ve dilin inceliklerine hakimdi.
Devletler Hukuku alanında uzman olan Muhammed Hamidullah, özellikle Kur’an ve Siyer üzerine yaptığı çalışmalarla tüm dünyada adını duyurdu. Aziz Kuran isimli açıklamalı mealinin muhteşem girişine (ki bu giriş daha sonra Kur’an-ı Kerim Tarihi adıyla kitaplaştırıldı) dünya üzerinde bulunan bütün dillerden meal ve tefsirlerin neredeyse tamamının listesini alarak (800 meal ve tefsir) muazzam bir tetkik örneği gösterdi. Bunun gibi 20 dile çevrilen ve yeni bir bakış açısıyla Resulullah Efendimizin hayatını ele alan İslam Peygamberi isimli başeseri de, daha yayınlandığı ilk yıllarda klasikler arasına girdi. Prof. Dr. Muhammed Hamidullah, bundan tam bundan 4 yıl evvel, 17 Aralık 2002’de Amerika’da dar-ı bekaya irtihal etti.
Bir çok kitabı Türkçe’ye tercüme edilen Hamidullah Hoca’nın en çok ilgi gören eserleri arasında İslam Peygamberi, İslam’a Giriş, Hz. Peygamberin Savaşları, İslam’da Devlet İdaresi ve Allah’ın Elçisi Hz. Muhammed gelmektedir. Ayrıca son yıllarda tercüme edilen ve Kuran’ın üslubunu yansıtması açısından aslına en sadık meal olarak bilinen Aziz Kur’an isimli Kur’an meali de, kendi türünün en yetkin eserleri arasında sayılmaktadır.
Hoca’nın Türkçe’ye çevrilmiş kitapları şunlardır: İslam Peygamberi, el-Vesaiku’s-Siyasiyye, Aziz Kur’an, İlk İslam Devleti, İslam, Bilim ve Felsefe, Modern İktisat ve İslam, İslam’ın Doğuşu, İslam Anayasa Hukuku, İslam Tarihine Giriş, İslam Müesseselerine Giriş, İslam’a Giriş, İslam’ın Hukuk İlmine Katkıları, Muhtasar hadis Tarihi, İslam Hukuku Etüdleri, İslam Fıkhı ve Roma Hukuku, İmam-ı A’zam ve eseri, Hz Peygamber’in Savaşları, Hz Peygamber’in Altı Orijinal Diplomatik Mektubu, Allah’ın Elçisi Hz. Muhammed, Kuran-ı Kerim Tarihi, İslam’da Devlet İdaresi.
