Selçuklu tarihçiliğinin kurucusudur. 1914 yılında Trabzon'un Çaykara ilçesine bağlı Soğanlı köyünde doğar. İlkokulu Çaykara'da, ortaokulu Bayburt'ta okur. Liseyi ise Trabzon'da başlayıp Ankara'da bitirir. Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Ortaçağ Tarihi Kürsüsünde Fuat Köprülü'nün talebesi olur ve Fakülteden mezun olunca aynı kürsüde asistanlığa intisap eder. Yayınevimiz tarafından yeniden neşredilen 12 Hayvanlı Türk Takvimi adlı teziyle doktor unvanını kazanır (1941). 1944 yılında doçent, 1951 yılında da profesör olur.
Hocası Fuat Köprülü gibi Demokrat Parti saflarında siyasete atılır. 27 Mayıs hareketinden sonra tutuklanır ve Yassıada'da on altı ayı aşkın bir süre tutuklu kalır. 1965 yılında Adalet Partisi'nden Trabzon Milletvekili seçilir. Genel Başkan Yardımcılığı'na kadar yükselmesine rağmen parti yöneticileriyle geçinemez ve siyasetten çekilir. Siyasetten çekildikten sonra ilmî çalışmalar yapmak için daha çok imkân ve zaman bulur. Eserlerinin çoğu bu dönemde neşredilir.
Müstakil eserler haricinde metin, vakfiye, vesika neşretmiş; İslâm ansiklopedisi'ne geniş maddeler; yabancı dergilere sayısız makaleler yazmıştır. Bunlardan başka gazete ve dergilerde Türkçe olarak yayımladığı günlük makale ve fıkralar da hayli kabarıktır. «Ortaçağda Türkiye iktisat tarihi» üzerinde çalışmakta olduğu sırada vefat eder.(17 Ocak 1978)
Osman Turan tarihçiliğinin ilk demlerinden itibaren mecburi ve bakir bir sahasını, Selçuklular dönemini ele almış, siyasi, iktisadî, manevi ve mefkurevi veçhelerini kuşatarak adeta baştan inşa etmiştir. Uzun süre Türk Ocakları başkanlığı yapan Prof. Dr. Osman Turan, kitaplarıyla olduğu gibi konuşmalarıyla da çevresinde bir gençlik halesi oluşturmuş, onlara tarih ve medeniyet şuuru kazandırmıştır. Türk Klasiklerini yetişen kuşaklarla buluşturma gayreti içerisindeki yayınevimiz üstadın sekiz kitabını yeniden yayınlamıştır.
Kitapları:
Selçuklular Zamanında Türkiye
Üzerinde yaşadığımız topraklarda kurulan Türk Devleti’nin Alpaslan’dan Osman Gazi’ye kadar olan siyasi tarihini aydınlatır. Malazgirt Zaferine ve bu devletin kuruluşuna armağan olarak hazırlanmıştır. Anadolu’nun fethi, Türkleşmesi ve vatan ...
Oniki Hayvanlı Türk Takvimi
”Türklerin daha İslâm medeniyeti çevresine girmeden önce kullandıkları Oniki Hayvan Takvimi, bazı Türk şubeleri arasında Ortaçağ’ın son zamanlarına kadar kullanılmıştır. Türklerin kullandıkları Oniki Hayvan takvimi hakkında eld...
Türk Cihân Hâkimiyeti Mefkûresi Tarihi
Millî, dinî ve insanî ideallere bağlı bir milletin, asırlarca, nasıl bir Cihân hâkimiyeti mefkûresine erişerek yükseldiğini, “Nizâm-ı âlem” dâvâsı ile başka milletlere ne derece adâlet ve niz&acir...
Selçuklular Tarihi ve Türk-İslâm Medeniyeti
Kendisinden sonraki bütün tarih araştırmalarına metod ve muhteva olarak kaynaklık etmiş bir baş eserdir. “Türkler, İslâmiyeti umumî ve millî din hâline getirince Altay dağlarından Akdeniz kıyılarına kadar Cihân-şüm&uc...
Doğu Anadolu Türk Devletleri Tarihi
Önemine rağmen ihmal edilmiş mühim bir mevzuu ele alır. Doğu Anadolu Türk Devletleri Tarihi, Anadolu’nun Türk vatanı olarak kuruluşunun tarihidir. Eserde kuruluş devrinin tarihi, burada kurulan küçük devlet ve beyliklerin siyasî m...
Selçuklular ve İslâmiyet
Türklerin İslâm medeniyetine girişleri, doğurduğu neticeler itibariyle, yalnız Türk ve İslâm tarihinin değil dünya tarihinin de en büyük hâdiselerinden biridir. Bu süreç kendi içerisinde layıkıyla tahlil edilebilmiş ...
Türkiye'de Manevî Buhran - Din ve Laiklik
“Avrupa’da ortaya çıkan laiklik, din ve mezhepler arası kıtâl ve mücadelelere, dindar ve dinsizler arasındaki çatışmalara son vermek, insanları mütecâviz bir taassuptan fikir ve vicdan hürriyetine saygı gösteren bir zihni...
Türkiye'de Siyasî Buhranın Kaynakları
“Türkiye’de tahsil müesseseleri, maarif teşkilâtı ve üniversiteler ilim, kültür, ahlâk ve mefkûresi sağlam, seçkin ve aydın bir nesil yetiştirmedikçe milletimizin rehbersiz kalması, manevî ve siyasî...
