Maraş hamlesinin hedefleri
Mehmet Ali Güller 01 Ocak 1970
Erdoğan’ın, yanına KKTC Başbakanı Ersin Tatar’ı alarak 46 yıldır kapalı olan Maraş’ın açılacağını Ankara’dan müjdelemesi ne anlama geliyor? Maraş hamlesi iç ve dış siyasetlerde hangi hedeflerin hamlesidir? İnceleyelim:
1. Maraş elbette açılmalıdır. Bu her şeyden önemlisi KKTC ekonomisi için önemli bir ihtiyaçtır.
2. Ancak Maraş, Lefkoşa’da açılmalıydı, Ankara’da Erdoğan’ın Sarayı’nda değil.
Sandıkta ters tepebilir
3. Yarın KKTC’de cumhurbaşkanlığı seçimi var ve seçime 5 gün kala Erdoğan’ın adaylardan Başbakan Ersin Tatar’la birlikte Maraş açılışı yapması, seçimlere müdahaledir.
Nitekim Maraş’ın açılması KKTC’de de böyle algılandı ve hükümeti oluşturan UBP-HP koalisyonu dağıldı. Koalisyon ortağı HP Genel Başkanı Yenal Senin, Ankara’da duyurulan Maraş açılışı konusunun kendileriyle paylaşılmadığını belirterek “Devletin bütünlüğü bozuldu, kurumları hiçe sayıldı” dedi.
KKTC Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı’dan cumhurbaşkanı adaylarından Serdar Denktaş’a kadar pek çok isim, Maraş’ın açılışının bu şekilde duyurulmasını seçimlere müdahale olarak yorumladı.
HP’li Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı olan Kudret Özersay, kendisine son anda haber verildiğini söyleyerek olaya tepki gösterdi: “Daha önce defalarca ‘Kapalı Maraş’ta seçime sayılı günler kala atılacak herhangi bir adım ancak ve ancak bu kadar önemli bir projenin seçim malzemesi yapılması ve zarar görmesi sonucunu doğurur’ demiştim. Şimdi tam da öyle bir noktadayız.”
Bu arada belirtelim: KKTC’yi bilenler, bunun ters tepebileceğine ve sandıkta (Rauf Denktaş çizgisine en yakın adayların başında gelen) Ersin Tatar’a tepkiye dönüşebileceğine dikkat çekiyorlar!
4. Erdoğan ve Tatar’ın Ankara’dan müjdelediği Maraş açılışı, aslında tam bir Maraş açılışı değildir. Maraş’ın tamamı açılmıyor, yani Maraş yerleşime açılmıyor, sadece bir caddesi ve sahilinin bir bölümü açılıyor!
‘Maraş’ı açan Erdoğan’ profili
5. Maraş’ın “sahilinin” açılışı, Ankara’nın ve Lefkoşa’nın iç politik ihtiyacı doğrultusunda değil, Türkiye ve KKTC’nin Doğu Akdeniz stratejisi temelinde açılmalıydı. Bütünlüklü bir siyasi hedefin içinde ve hedefi gerçekleştirmenin amacı doğrultusunda açılmalıydı.
AKP’nin dar siyasi anlayışı sonucunda, Maraş uluslararası kazanç oluşturacak bir koz olmaktan çıkarılıp iç siyasete harcanmış oldu!
Öyle ki Türkiye’nin Suriye’de işbirliği yaptığı ve Libya’dan Doğu Akdeniz’e, Suriye’den Kafkasya’ya uzanan geniş bir cephede yan yana olmasının en yararlı olduğu Rusya bile Maraş’ın açılışı için “endişe verici, kabul edilemez” dedi. Oysa Ankara Moskova’yla bunu öncesinde müzakere etmeliydi!
Sonuçta ne mesaj verilmiş oldu peki? “46 yıl sonra Maraş’ı kurtaran/açan Erdoğan” profili çizilmiş oldu.
Ne için? “Kerkük’ü 82. il, Halep’i 83. il yapamadı ama Maraş’ı kurtardı” imajı oluşturmak için! Yanlış politikalar sonucunda Türkiye’nin Trablusgarp’ta ciddi inisiyatif kaybetmiş olmasını perdelemek için!
6. Maraş’ın açılışını müjdeleyen Erdoğan, başbakanlığı döneminde Maraş’ın Rumlara verilmesini savunmuştu! AKP hükümetinin Rauf Denktaş’ı dışlayarak desteklediği ve KKTC’den yüzde 65 evet oyu çıkmasını sağladığı Annan Planı’nda, Maraş Rumlara veriliyordu!
Neyse ki Rumlar, Annan Planı’na yüzde 76 hayır demiş ve Denktaş’tan Erbakan’a kadar pek çok deneyimli siyasetçinin ifadesiyle “Rumların sayesinde Kıbrıs, bir Yunan adası olmaktan kurtulmuştu!”
KKTC seçimlerinin önemi
KKTC’de cumhurbaşkanlığı seçimi yarın yapılıyor ve 11 aday yarışıyor. Mevcut Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı zaten federasyoncu ama diğer adayların çoğu da “yeniden müzakereye razı” bir profil çiziyorlar.
Dolayısıyla Türkiye ve KKTC’nin önündeki en önemli risk, AB’nin “enerji anlaşması karşılığı federasyonu kabulü” planıdır...
Bu arada bitirirken belirtelim: Saray’da Erdoğan ile Tatar’ın Maraş açılışı müjdesi verdiği tören, KKTC’ye su verilmesi töreniydi. Aslında bu tören 5 yıl önce yapılmıştı. KKTC’ye su götürecek boru hattına 2011 yılında başlanmış, proje 1.6 milyar TL’ye tamamlanmış ve açılış töreni 2015’te yapılmıştı. Ancak daha beş yıl dolmadan borular bu yılın başında kırıldı. Ardından tamir edildi ve Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı ve KKTC Başbakanı bir kez daha tören yaptı!
Yani “kırılmış borunun tamir töreni” de yapılmış oldu!
