HÜSEYİN CAHİT YALÇIN 07.12.1875 – 18.10.1957
01 Ocak 1970
Gazeteci, yazar, siyaset adamı. Öğrencilik yıllarında Ahmet Mithat Efendi'nin etkisi altında Nadide adında, bir roman kaleme aldı. 1896'da parlak bir dereceyle Mülkiye Mektebi'ni bitirdi, aynı yıl Maarif Nezareti Mektubi Kalemi'nde memur olarak girdi. Mütalaa, Tarik, Sabah ve Saadet gibi gazetelerde ilk yazılarını yayımladığı günlerde Servet-i Fünun topluluğuna katıldı. Servet-i Fünun dergisinin yanında, Edebiyat-ı Cedide Kütüphanesi'nin kurulmasını sağladı; ayrıca Servet-i Fünun karşıtı yazarlarla yapılan kalem kavgalarında daima ön planda yer aldı.
1908'de, II. Meşrutiyet'in ilanı ile birlikte edebiyatı bıraktı ve politikaya girdi. Ağustos 1908'de yakın arkadaşları Tevfik Fikret ve Hüseyin Kâzım'la birlikte Tanin gazetesini kurdu, İttihat ve Terakki'nin siyasi alanda bir nevi kalemşoru oldu. Aynı yıl, İstanbul milletvekili seçildi.
1911'de Düyun-ı Umumiye Dayinler vekili oldu, bu görevi 1919'a kadar devam etti. 1913'ten sonra İttihat ve Terakki'yi eleştirmeye başladı, Balkan Savaşı'ndan sonra Tanin'i bütünüyle bıraktı. Haziran 1919'da Malta'ya sürüldü, 1922'de Tanin'i yeniden çıkarmaya başladı. Hükümete yönelttiği ağır eleştiriler ve eski İttihatçıları savunması dolayısıyla 1923'te İstiklal Mahkemesi'nde yargılandı. 1925'te müebbet sürgün cezası ile Çorum'a gönderildi. Bu tarihten Atatürk'ün ölümüne kadar politikanın dışında durmaya çalıştı.
1933'te Akşam gazetesinde yazılar yazmaya ve Türk kültür hayatının önemli yayın organlarından biri olan Fikir Hareketleri dergisini (1933-40) yayımlamaya başladı. 1935-46 arasında Yedigün'de sohbet, deneme ve gezi yazıları yayımladı.
Atatürk'ün ölümünden sonra İsmet İnönü'nün teklifiyle tekrar politikaya döndü. 1939-54 arasında Çankırı, İstanbul ve Kars milletvekili olarak TBMM'de bulundu.
1943'te Tanin'i yeniden çıkarmaya başladı. Yaşadığı dönemin çeşitli edebi ve siyasi olaylarının bizzat içinde bulunan yazarın bu yazıları, yakın dönem Türk düşünce ve siyaset tarihi bakımından önemli birer kaynak niteliğindedir. Yalçın, bütün bu faaliyetlerinin yanında elli kadar eseri de dilimize kazandırmıştır.
Yapıtları: Nadide (roman, 1891), Hayal İçinde (roman, 1901), Hayat-ı Muhayyel (öykü, 1899), Niçin Aldatırlarmış? (öykü, 1922), Hayat-ı Hakikiye Sahneleri (öykü-mensur şiir, 1909), Kavgalarım (polemik, 1910), Edebi Hatıralar (1935), Siyasal Anılar (1975), Talat Paşa (1943), Türkçe Sarf ve Nahiv (1908), Benim Görüşümle Olaylar (4 cilt, 1945-47), Seçme Makaleler (1951).
