S-400: Silahtan fazlası
Mehmet Ali Güller 01 Ocak 1970
Türkiye’nin S-400 almasının “siyasi ve maddi kayıpları” üzerinde duruluyor. Oysa Türkiye’nin ABD’yle sorunları S-400 kaynaklı değil, tersine S-400 o sorunların bir sonucu.
Nitekim ABD S-400’lerden önce PKK’ye destek veriyordu, S-400’lerden çok önce çıkarlarına uymayan durumlarda (Kıbrıs Barış Harekâtı) Türkiye’ye sattığı silahları kullanmasını engelliyordu, yaptırım uyguluyordu vb.
Ve ABD, Balkanlardan Kafkaslara, Doğu Akdeniz’den Karadeniz’e uzanan hemen tüm sorunlarda, S-400’lerden çok önce Türkiye’nin ulusal çıkarlarının önünde duruyordu.
Asıl kayıp, S-400’leri çalıştırmamak
Maddi kayıplarla ilgili argümanlar ise şunlar:
Türkiye S-400 nedeniyle F-35 projesinden çıkarıldı, satın aldığı 8 uçak Pentagon’a devredildi, yatırdığı 1.25 milyar dolar geri ödenmedi, F-35’lerin Türkiye’de üretilen parçaları diğer ortaklara kaydırılmaya başlandı.
ABD’nin Yunanistan ve Birleşik Arap Emirlikleri’ne F-35 vermesi de Türkiye açısından kayıp sayılıyor.
Fakat, bana kalırsa, sıralanan bu kayıplardan ziyade asıl kayıp şudur: Türkiye, 2.5 milyar dolara aldığı S-400’leri bir yıldır çalıştırmayarak “maddi kayba” uğradı!
S-400 nelerin sembolü?
Önemle belirtelim: S-400’ler Türkiye açısından silahtan ötedir.
S-400 sadece bir füze savunma sistemi değildir, ondan önemlisi, kapsamlı bir siyasal konumlanmanın simgesidir.
S-400, yeni bir dünyanın kurulmakta olduğunun sembolüdür. Tek kutuplu dünyanın yerini çok merkezli dünyanın aldığının sembolüdür. Atlantik blokunun zayıfladığının, dünyanın ekonomik ve siyasi merkezinin Atlantik’ten Pasifik’e kaydığının sembolüdür. Amerikan hegemonyasının inişe geçtiğinin sembolüdür. Geleneksel müttefiklerinin ABD’yle bağımlılık ilişkisini azalttığının sembolüdür.
Ve S-400, Türkiye açısından Washington’un değil, Ankara’nın çıkarlarına göre hareket edilmesi gerektiğini resmeden bir simgedir.
CHP’nin S-400 yanlışı
CHP’nin dış politikadan sorumlu genel başkan yardımcısı Ünal Çeviköz’ün “Biden döneminde S-400’lerin aktif hale getirilmemesi AKP hükümetinin gündemine gelecektir, gelmezse CHP’nin liderlik edeceği bir sonraki hükümetin gündeminde kesinlikle olacaktır” demesi, ana muhalefet partisinin yukarıda özetlediğimiz S-400’ün sembolize ettiği yeni dünyayı hiç kavramadığını gösteriyor.
Kurulmakta olan yeni dünyayı göremeyenler, kesinlikle iktidar olamazlar.
Doğru, AKP Amerikancılık yaptığı için iktidar oldu, çünkü ABD hegemonyasının zirvede olduğu yıllardı, ABD’nin Büyük Ortadoğu Projesi vardı ve Erdoğan da o projeye eşbaşkan olarak iktidar oldu.
Ancak o dönem bitti ve yeni bir dünya kuruluyor. Artık önemle görülmesi gereken şudur: AKP, Amerikancılık yaptığı için değil, tersine Asya açılımı yaptığı için iktidarını uzatmış durumda...
Üstelik o Asya açılımı, neo-Abdülhamitçi anlayışla yarım yamalak götürülmekte, Çin ve Rusya’yla ilişkiler ABD’yle pazarlıkta kullanılmakta, dahası sık sık ABD ve AB’ye göz kırpılmaktadır.
S-400’ün siyasi kazançları
S-400’lerin maddi kayıplarına dikkat çekenlere şu siyasi kazançları anımsatalım:
S-400 ve onun sembolize ettiği Astana Platformu olmasaydı, Rusya yeşil ışık yakmaz ve Azerbaycan çeyrek yüzyıldır işgal altında olan topraklarını kurtaramazdı.
Türkiye’nin Rusya ve İran’la işbirliği olmasa, ABD’nin “Irak’ın kuzeyi ile Suriye’nin kuzeyini birleştirip Doğu Akdeniz’e bağlama” projesi hayata geçebilirdi. (Projenin hâlâ kuzeydoğuda sürebiliyor olması, AKP’nin ABD-AB’yle flörtünü ve Esad karşıtlığını sürdürmesi nedeniyledir.)
Ukrayna, Romanya, Bulgaristan faktörlerine ve AKP’nin Karadeniz’i NATO’ya açmaya yeşil ışık yakmasına rağmen, ABD’nin hâlâ Karadeniz’e girememiş olması, Türk ve Rus deniz kuvvetlerinin kararlılığı nedeniyledir.
S-400’ler 20 Ocak’tan önce çalıştırılmalı
Sonuç olarak:
1. Yeni bir dünyanın kurulduğu şartlarda S-400’ü kaldıracağını ilan edenler iktidar olamaz, S-400’ü alıp bir türlü kurmayanlar da Türkiye’yi oyalar durur. Türkiye’yi S-400’ü kararlılıkla kuracak olanların yönetebileceği bir süreçteyiz.
2. AKP’yi S-400 aldığı için değil, sistemi hâlâ çalıştırmadığı için suçlamalıyız.
3. AKP’nin S-400’leri ABD’yle pazarlığında bir kart olarak kullanması süreci artık sona erdirilmelidir. Tersine el güçlendirmek için Türkiye, Biden’ın göreve başlayacağı 20 Ocak 2021’den önce S-400’leri aktif hale getirmelidir.
