Jules Verne 1828-1905
01 Ocak 1970
Jules Verne 1828-1905
Dünya Edebiyatı'nda bir dönüm noktası yaratan ve bilimkurgunun edebiyat alanına girmesini sağlayan Fransız yazar Jules Verne, yazdığı "Seksen Günde Devr-i Alem", "Denizler Altında 20.000 Fersah", "Aya Yolculuk" gibi romanlarla bilim dünyasınında yararlanabileceği ve ilham alabileceği eserler yazmıştır.
Jules Gabriel Verne, 8 Şubat 1828'de Fransa'da küçük bir kasaba olan Nantes'de doğdu. Ailenin en büyük beşinci çocuğu olan Jules Verne, çocukluğunu burada ailesinin çiftliğinde geçirdi. Babası Pierre Verne, bir avukattı. Annesi Sophie Allotte ise katı kurallara sahip bir İskoç'du. Jules Verne, hayal gücü geniş bir çocuktu ve daha küçük yaşta kardeşi Paul ile birlikte kendilerini macera oyunlarına atıyorlardı. Daha sonra yazacağı bilimkurgu hikayelerinde bu maceralardan etkiler görülmekteydi. 9 yaşına geldiğinde kardeşi ile birlikte Saint Donatien Okulu'na başladı. Yazmaya ilgisi bu yıllarda başladı.
Liseyi bitirdikten sonra çalışmak için Paris'e gitti ve burada aile mesleği olan avukatlık için eğitime başladı. Ancak Jules Verne, okuldan çok kendini yazın hayatına verdi. 1848 yılının ortalarında Paris'te çıkan bir dergide "Dünyanın Merkezine Seyahat" adlı hikayesi bölüm bölüm yayınlanmaya başladı. Aynı dönem "Yirminci Yüzyılda Paris" adlı yazısını da yazıyordu ancak bu yazısı ölümünden sonra 1994 yılına kadar basılı bir hale getirilmedi.
Ardından yoğun bir yazın hayatının içine girdi. Bu durum onun eğitim hayatını sekteye uğratmıştı. Bunu öğrenen babası Paris'te yaşayan Jules Verne'nin maddi kaynaklarını kesti. Maddi sıkıntı içine düşünce bir borsa tellalı ile birlikte çalışmaya başladı. Bu vesileyle Alexandre Dumas, Victor Hugo gibi kişilerle tanıştı ve onlardan edebiyat hakkında tavsiyeler aldı.
10 Ocak 1857 tarihinde Honorine de Viane Morel adında, iki kızı olan bir dulla evlendi. Kısa bir süre sonra 1861'de oğulları Michel Jules Verne doğdu. Jules Verne'nin maddi durumunun düzelmesi, Victor Hugo, Georges Sand ve Erckmann-Chatrian gibi yazarların yayımcılığını yapan Pierre-Jules Hetzel ile tanışmasından sonra düzeldi. Verne'nin yazılar diğer yayımcılar tarafından reddediliyordu. Ancak Hetzel, ondaki dehayı görmüştü. Hetzel, Verne'nin "Balonla Beş Hafta" adlı hikayesini okumuş ve diğer yayımcıların "fazla fantastik" buldukları bu hikayeyi çok sevmişti. Hetzel'in yardımlarıyla hikaye 1863 yılında yayımlandı.
Bundan sonra Verne'i üne kavuşturacak olan "Dünyanın Merkezine Seyahat", "Aya Yolculuk", "Denizler Altında Yirmibin Fersat", "Seksen Günde Devr-i Alem" gibi kitapları hep Hetzel tarafından finanse edildi ve basıldı. Jules Verne, romanlarında ve hikayelerindeki konuları bizzat yaşıyor gibiydi. Gerçek bir macera yaşamak için 1967 yılında küçük bir tekne kiralayıp, Avrupa etrafında dolaşmaya başladı.
9 Mart 1886 yılında evine dönen Jules Verne, eski hayatına dair birçok şeyin değiştiğini gördü. 25 yaşındaki paranoid şizofreni kuzeni tarafından sol bacağından vuruldu. Hayati bir tehlike atlatmamasına rağmen ömrünün geri kalanında hep bu yaralanmanın tedavisi ile uğraştı. Yayımcısı ve arkadaşı Hetzel'in 1887 yılında ölümünden ve annesini kaybetmesinden sonra edebiyat tarzında daha karamsar bir döneme girdi. Hetzel'in oğlu babasının işini devralmıştı ancak Verne ile arası hiçbir zaman iyi olmadığından yeni kitapların yayımlanmasında zorluklar çıkıyordu.
Kısa bir süre sonra 1888 yılında Jules Verne politikaya girmeye karar verdi. Amiens milletvekili olarak 1905'e kadar 15 sene çalıştı. Şeker hastası olan Jules Verne, 24 Mart 1905'te Amiens'de vefat etti.
İlk yazdığı eserler daha çok tiyatro eserleri olan Jules Verne, ilk kez Hetzel'in yayımcılığını üstlendiği "Balonla Beş Hafta" adlı romanı ile tanındı. Bilimkurgu edebiyatının öncülerinden oldu ve arkasından onun yolundan ilerleyen ya da edebiyat tarzı olarak etkilediği birçok yazar bıraktı. Eserlerinde denizaltıdan ve uzaya yolculuktan bahseden ilk yazar oldu. Edebiyat dünyasındaki bu başarısı ile gelişmekte olan Avrupa Sanayisine ve teknolojisine birçok konuda ilham kaynağı oldu. Ölümünden sonra dahi kitaplarında yeralan ya da ilham kaynağı olduğu icatlara onun eserlerinde kullandığı isimler verildi. Özellikle son dönemdeki eserlerinde politik göndermeler ve tarihsel bazı bilgiler sundu. Eserleri 148 dile çevrilen Jules Verne, öldüğünde arkasında yayımlanmamış 6 kitap bırakmıştı.
Eserleri:
Balonla Beş Hafta
Yirminci Yüzyılda Paris
Dünyanın Merkezine Seyahat
Aya Yolculuk
Kaptan Grant'ın Çocukları
Seksen Günde Devr-i Alem
Denizler Altında 20.000 Fersah
İnatçı Keraban
Michael Strogoff
İki Yıl Okul Tatili
Dünyadan Aya
Doktor Ox'un Deneyi
Dünyanın Ucundaki Fener
Madenin Esrarı
Karpatlar Şatosu
Tuna Kıyısına Seyahat
Esrarlı Ada
Bir Piyango Bileti
Meteor Avı
Altın Yanardağ
Macellanya
Gezgin Cambazlar
15 Yaşında Bir Kaptan
Dünyanın Hakimi
Yüzen Şehir
Deniz Yılanı
