Franz Kafka
03.07.1883 – 03.06.1924 01 Ocak 1970
Temmuz 1883 yılında Prag’da moda ürünler satan bir dükkân işleten Hermann ve Julia Kafka’nın 6. Çocuğu olarak dünyaya geldi.
20. Yüzyılın Modern Alman Edebiyatının Öncülerinden biridir. Yaşadığı süre boyunca çok bilinmeyen Kafka yakın arkadaşı Max Brod’a öldükten sonra tüm eserlerini vererek yakmasını istemişti o ise aksini yaptı ve eserleri yayınlamaya başladı. Ölümünden sonra Tüm dünyanın sevdiği ve tanıdığı bir yazar oldu Franz Kafka.
Türkçeye Değişim ya da Dönüşüm olarak çevrilen romanında 20. Yüzyıl sanayi sonrası batı toplumunu ve içinde bulunan yalnızlığını çok iyi şekilde işlemiştir.
Yahudi olan Franz Kafka iki erkek kardeşini çok küçük yaşlarda kaybetti. 3 kız kardeşini ise Nazi soykırımında kaybetmişti.
Tüm dünyada sevilen Franz Kafka mutsuz ve kötü bir çocukluk geçirdi. Özellikle babası ile anlaşamayan ve sorunlar yaşayan yazarın babasına karşı tek hissettiği nefret duygusunu eserlerin de dahi vurgulamıştı.
Almanca konuştuğu zamanlar Çekler, Yahudi olduğu için Almanlar hiç sevmemişti.
Kafka’nın en kritik ve önemli dönemi olan babası ile yaşadığı dönemleri şu şekilde dile getirmişti büyük yazar;
‘’Asker selamı vermeyi ve asker gibi yürümeyi becerdiğim zaman desteklerdin beni, ama ben geleceğin askeri değildim ya da iştahla yemek yiyebildiğim, hatta yanı sıra bir bira da içebildiğim zaman desteklerdin beni. Anlamadığım şarkıları tekrar edebildiğim veya senin en sevdiğin lafları senin peşinden geveleyebildiğim zaman, ama bunların hiçbiri benim geleceğimin bir parçası değildir. Ve aslında bugün bile, herhangi bir konuda, ucu ancak sana da dokunuyorsa, zedelediğim veya benim şahsında zedelenen (Örneğin Pepa beni azarladığı zaman) senin onurunsa destekliyorsun beni. O zaman destekleniyorum, bana değerim hatırlatılıyor, yapmaya hakkım olan hamlelere dikkatim çekiliyor ve Pepa mutlak bir biçimde mahkûm ediliyor. Ama şimdiki yaşımda artık desteğine neredeyse hiç ihtiyaç duymadığımı bir kenara bıraksak bile, ancak öncelikle söz konusu olan ben değilsem, gelen desteğin bana ne faydası olacak?
(Babaya Mektup)
Lise eğitimi bittikten sonra Hukuk okumaya karar veren Franz Kafka 5 yıllık hukuk eğitimi sonrasında Albert Weber’in yanın staj yaptı, ceza hukuku alanında ilerleme gösterdi.
Kafka 1907 yılında İtalyan bir sigorta şirketinde işe başladı bu yıllarda Max Brod ile tanışarak dost oldu. Brod sayesinde edebiyatı sevdi dönemin ünlü edebiyatçıları ile tanışma fırsatı buldu.
Hayatındaki en önemli kişi olan ve onun dönüm noktası olan kişi Max Brod oldu.
Şansız ve tek başına aslında var da yok yüzü hiç gülmeyen Franz Kafka’nın hayatında birkaç tane kadın olmuştur. İlk sevgilisi iki kere nişanlanıp evlenemediği Felice Bauer. 1920 yıllarında ise Milena Jesenka ile mektuplaşmaya başladı bu sırada evli olan Milena ile mektuplaşmaya devam eden bu ilişki tüm imkânsızlıklara rağmen uzun yıllar boyunca sürdü. Son olarak ise bebek bakıcısı olan Dora Diamant hayatına girmiştir. Hatta ölmeden önce Dora’nın adını anmıştı.
1923 yılında ailesinin baskısından kurtulmak ve yazabilmek için Berlin’e yerleşti Kafka. Nazilerin Çekoslovakya’yı işgali sırasında Franz Kafka’ya ait birçok belge yakılarak yok edildi. Ölmeden önce yakın dostu Brod’a verdiği birçok eserinin önemsiz ve değersiz olduğunu düşünüyordu.
En önemli eserlerinden olan Dönüşüm kitabında babasının hayatında yer ettiği etkiye rastlamak mümkündür. Kitapta yer alan bir anda böcek olarak uyanan kişi Kafka’dan başkası değildir.
Diğer bir eseri olan Dava da Dönüşüm kitabında bahsettiği karakterler birbirine çok benzer. Bir sabah uyandığında böcek olan karakter Dönüşüm ’de bir sabah uyandığında suçunu bilmediği bir davadan yargılanan karakter Dava kitabında yer alır.
Bitmek bilmez suçluluk duygusu, öz benlik algılamasında kırılmalar, kendini ötekileştirme Franz Kafka’nın vazgeçilmezleri idi nede olsa.
1917 yılının bir Ağustos ayında Kafka’nın ağzından bir miktar kan gelir. Derhal hastaneye kaldırılan yazara Akciğer kanseri teşhisi konulmuştur. Bir yıl sonra ise ağır bir gribe yakalanır. Kanser gırtlağa kadar yayılmış konuşma yetisini kaybetmiştir. Hasta çok ileri boyutlara vardığı için cerrahi operasyon yapılamaz. 3 Haziran 1924 yılında yaşama veda eder Franz Kafka. Öldükten sonra da anne ve babasının bulunduğu mezarın yanına defnedilir. Hatta öldükten sonra bile babasından kurtulamamıştır denilmiştir.
Kafkaesque yani kafkavari anlamına gelen onun ne denli sıra dışı ve orijinal bir yazar olduğunu anlatan bir kavramdır. Kitaplarında yer alan karakterlerin o dönemlerin dünyasında hiç olmayacak karakterler olmasından kaynaklanmıştır bu kavram.
Kafkanın Prag’da yaşadığı ev müze haline getirilmiş 1963 yılında Liblice Şatosunda Kafka için uluslararası konferans düzenlenmiş bu konferansa Roger Garaudy, Ernt Fischer gibi büyük yazarlar katılmıştır.
