I. Koskova Savaşı
1389 01 Ocak 1970
Kosova savaşı, Sultan Murad komutasındaki Osmanlı ordusu ile Sırp kumandanı Lazar Hrebelyanoviş komutasındaki Balkan birlikleri arasında Kosova ovasında yapılan savaştır.
Kosova muharebesi, Osmanlı Devleti’nin kuruluş devrinde yaşadığı önemli hadiselerden biridir. Balkan Yarımadası’nda meşhur bir ova olan Kosova, “karatavukluk, kargalık” anlamlarına gelmektedir. Türklerin Kosova ve çevresine ilk önemli akınları, 1388 yılında Yararlu Doğan Bey tarafından, Osmanlı himayesini kabul etmeyen Kosova tekfurunun bölgesine yapılmıştır. Osmanlı’nın Balkanlardaki hızlı ilerleyişi bölge ülkeleriyle bütün Avrupa’yı endişelendiriyor, onları çeşitli tedbirler almaya itiyordu.
Sultan I. Murad 1389 yılında başta şehzadeleri Bayezid ve Yakup Beyler olmak üzere, Anadolu beyliklerinin ve Rumeli’de müttefiki bulunan devletlerin askerlerinden oluşan yaklaşık 60 bin kişilik bir kuvvetle Sırbistan üzerine harekete geçmişti. Öncü kuvvetlerin başında Gazi Evranos ve Paşa Yiğit bulunmaktaydı. Osmanlı ordusu Kosova Ovası boyunca Piriştine’ye doğru ilerlerken, müttefiklerin teşkil ettiği kalabalık ve Sırp ordusu da Lab Suyu civarında mevzilenmişti.
Sultan Murad Hüdavendigar (I. Murad)
Sekiz saat kadar devam ettiği düşünülen savaşın kesin sonucu alınamadan Sultan Murad Hüdavendigar, Sırp Despotu Lazar’ın damadı Miloş Obiliç tarafından hançerle yaralandı. Bu olaydan kısa bir süre sonra da Sırp ordusu ağır bir yenilgiye uğratılarak soylular esir edildi. Sultan Murad ağır yaralı olmasına rağmen ölünceye dek ordunun kumandasını başkasına devretmedi. Sultan Murad’ın ölümünden sonra iç organları o bölgeye gömülerek üzerine “Meşhed-i Hüdavendigar” isimli bir türbe inşa edildi. Türbenin etrafına türbenin korunması ve bakımının yapılması için Müslüman halk yerleştirildi. Sultan Murad, tahtta bulunduğu sürede 37 muharebede çarpışmış ve 27 yıl sürdüğü saltanat süresince devletin topraklarını 5 kat genişleterek 500.000 km2’ye çıkarmıştır. Sırpların bu ağır yenilgisinden sonra sultanın şehit edilmesiyle Sırp milliyetçiliği fikri yeşermiştir. Kayıtlara göre 8 saat süren savaşta iki taraf 40-50 bin kişilik askeri kayıp verdi.
1. Kosova Zaferi’yle Türkler kesin şekilde Balkanlara yerleşmiştir. Bu zaferle bölge tamamen Osmanlı’nın eline geçerken, Sırplar istiklallerini kaybetmişlerdir. Kosova havalisinin ilk Osmanlı valisi de Paşa Yiğit olmuştur. Kosova ve Üsküp civarına Menemen Ovası’ndaki bazı aşiretler ile Anadolu’daki Tatar muhacirler getirilip yerleştirilmiştir. Daha sonra giderek Türkleşen ve Müslümanlaşan bölge, fetret devrinde bazı belirsizlikler yaşasa da 2. Murad dönemindeki kesin hakimiyet ile 400 yıldan fazla süre Osmanlı idaresinde kalmıştır.
Tarihten İlhan veren Anektodlar - Tarihin En korkunç Deneyleri
Savaş Öncesi
1387 yılında Osmanlı kuvvetleri, Topliça Nehri vadisi Ploniş mevkisinde Sırp despotu ve Bosna kralının 30.000 kişilik ordusu karşısında uç komutanı Şahin Bey 15.000 kişilik kayıp vererek bozguna uğradı. Bu Balkanlarda Osmanlılara karşı kazanılmış ilk zaferdi ve bu yenilgi Osmanlı’ya karşı yeni bir ittifak kurulması fikrini doğurmuştu. Öncüleri Hırvat, Leh, Macar ve Çek birliklerinden oluşan Balkan prenslikleri Osmanlı’ya karşı birleşti. Bu sırada Osmanlılar, 1388’de Bulgarların arkadan saldırmasını engellemek için Çandarlı Ali Paşa tarafından Bulgar Krallığı’nın ele geçirilmesiyle bu sorunu çözüme kavuşturdu.
Osmanlı devletinin Balkanlarda ele geçirdiği Sofya, Niş ve Manastır gibi önemli yerlerden sonra Balkanlarda bir Haçlı birliği kuruldu. Çandarlı Ali Paşa’nın Bulgar krallığını saf dışı bırakmasıyla birlikte Osmanlı ordusu ilerlemeye davam etti. Osmanlı ordusu ilerlemesini sürdürürken Kosova da haçlı birlikleriyle karşılaştı. Haçlı ordusunun özellikle Osmanlı okçu birlikleri tarafından süvarilerinin vurulmasıyla haçlı birlikleri güçlerini yitirdiler. Sırplarla Osmanlı ordusu arasında güneş batana kadar süren meydan muharebesinde Sırplar ağır bir yenilgi alarak tarihin tozlu sayfalarına gömülmüşlerdir. Tarihi kaynaklarda belirtilenin aksine Osmanlı ordusunda bir topçu birliğinin bulunmaması savaşta sadece savaş taktiklerinin ve askeri birliklerin kullanıldığının kanıtıdır.
Savaşın Nedenleri
Geçmişteki Sırpsındığı, Çirmen gibi savaşlarla Balkan uluslarına mensup prenslerin, Osmanlı Devleti’nin kaybettiği Ploşnik Muharebesi ile umutlanmaları.
Türk ve Müslüman kökenli olan Osmanlı Devleti’nin egemenliğinde yaşamayı istemeyen başta Sırp prensler olmak üzere çeşitli Balkan uluslarına mensup prenslerin Osmanlı aleyhine çalışma yapmaları ve kuvvet toplamaları.
Balkan Yarımadası’nda bulunan krallık ve prensliklerin, Osmanlı Devleti’ne ödedikleri vergileri kaldırmak istemeleri.
Osmanlı Devleti’nin durdurulmak istenmesi.
Osmanlı Devleti’nin uyguladığı İskan politikası ile Anadolu’dan Balkan topraklarına yerleştirilen Türkmenlerin Anadolu’ya geri gönderilmek istenmesi.
Osmanlı Devleti’nin, Balkan topraklarındaki egemenliğini sağlamlaştırmak istemesi.
Müslüman Osmanlı Devleti’nin Avrupa’dan çıkartılmak istenmesi.
