Filistin Kurtuluş Örgütü
01 Ocak 1970
FKÖ’nün temelleri Ocak 1964’te Kahire’de toplanan Arap Zirvesi ile atıldı. FKÖ’nün kurulmasına Filistinli mücadeleci örgütler değil Arap hükümetleri öncülük etmiş oldu. FKÖ’nün kurumsallaşması aşamasında Arap devletleri Filistinlileri mücadele yönünde yetiştirmek amacıyla askeri okullarına alma talebinde bulundular, ayrıca teşkilatın finansmanı için bir Filistin Milli Fonu oluşturuldu. Arap devletlerinde FKÖ’nün ofisleri açıldı ve o sıralarda Gazze ve Sina’da üslenecek bir Filistin Kurtuluş Ordusu kuruldu.
Bir anlamda Filistin davasının siyasal temsilcisi olan ve çok sayıda Filistinli örgütü bir çatı altında toplayan FKÖ, 1967 Arap-İsrail Savaşı’nda etkinliğini artırdı. 1968 yılında yapılan Filistin Ulusal Konseyi’nin dördüncü toplantısında FKÖ yeniden örgütlendi. Komando grupları üye yapılırken, sözleşme yeniden gözden geçirildi ve Filistin Kurtuluş Ordusu’nun komando kanadı kuruldu.
FKÖ’nün en önemli organı Filistin parlamentosuna eş değer olan Ulusal Konsey’dir. Üyeler, Konsey’in mevcut kurulu, komando grupları, Filistin birlikleri, meslek örgütleri ve önde gelen Filistinlilerin görüşmeleriyle belirlenmektedir. Konsey, FKÖ’nün siyasetini ve programlarını oluşturan en üst kuruldur.
FKÖ şemsiyesi altında bulunan gruplar içindeki en büyük örgüt olan el-Fetih’in lideri Arafat 1969’da FKÖ Yürütme Kurulu Başkanlığı’na getirildi. Arafat yönetimi 1973 yılından itibaren diplomasiye ağırlık vererek FKÖ’ye sürgün hükümeti niteliği kazandırdı. 1974 yılında örgüt, Arap Birliği, İslam Konferansı Örgütü (İKÖ) ve BM tarafından Filistinlilerin tek meşru temsilcisi olarak tanındı. 1980’li yılların başlarına kadar FKÖ pek çok değişik grubu bünyesinde taşıyor olmasına rağmen Filistinlilerin önde gelen örgütü olma özelliğini korudu. Örgütün merkezi 1967 savaşından sonra Ürdün’e, 1970’te Lübnan’a ve 1982 yılında İsrail’in Lübnan’ı işgaliyle Tunus’a taşındı.
FKÖ Başkanı Arafat, Aralık 1988’de FKÖ adına terörizmi kınadığını açıklayan bir konuşma yaptı. Bunun üzerine ABD bu açıklamanın, FKÖ içinde yer alan el-Fetih, Güç 17, Havari Grubu, FKHC ve FDHKC gibi örgütleri de bağladığını düşündü. Fakat ABD ile FKÖ arasındaki diyalog FKHC’nin 30 Mayıs 1990’da İsrail kıyılarına saldırmasıyla bozuldu.
1994 yılında yapılan Gazze-Eriha Anlaşması ve Eylül 1995‘te yapılan II. Oslo Anlaşması’yla İsrail Gazze Şeridi’nin tamamına yakınının, Batı Şeria’nın ise bazı bölgelerinin yönetimini Filistin Otoritesi’ne bıraktı. 1996 yılının Ocak ayında yapılan seçimlerin sonucunda 88 üyeli Filistin Otoritesi Konseyi oluşturuldu. Ayrıca seçimlerin sonunda Arafat Filistin Otoritesi’nin başkanı olarak göreve başladı. Filistin Otoritesi kabinesi 23 bakanlıktan oluşuyordu fakat önemli kararları alma yetkisi Arafat’a aitti. Ayrıca hükümette önemli pozisyonlar el-Fetih üyelerine verildi. FKÖ, bugün devam eden varlığı ile Filistin Ulusal Otoritesi’ni yürüten siyasal bir parti gibi işlev görmektedir.
