Hat ve Musiki Üstadı Kemal Batanay'ın Hayatı
01 Ocak 1970
İstanbul Ticaret Odası (İTO), hat ve musiki üstadı Kemal Batanay'ın hayatının konu edildiği bir kitap yayımladı.
İstanbul Ticaret Odası (İTO), hat ve musiki üstadı Kemal Batanay'ın hayatının konu edildiği bir kitap yayımladı.
Sanatçı kimliği daha çok hattatlığı ve Türk sanat müziğindeki ustalığı ile ön plana çıkan Kemal Batanay'ın hayatını, öğrencisi Muhittin Serin kitaplaştırdı. Serin'in, 'Türk Hat Üstatları 3' Kemal Batanay isimli eserinin basımını İTO üstlendi. Osmanlı hattatlarının son ustalarından olan ve 1981 yılında vefat eden Kemal Batanay, aynı zamanda bestekar, tamburi, hafız ve şairdi. Ve İstanbul Ticaret Odası'nın memurlarından biriydi.
Kubbealtı Akademisi Kültür ve Sanat Vakfı tarafından 2006 Ocak ayında yayınlanan kitap kuşe kağıda, büyük boy ve renkli olarak basıldı. 210 sayfalık ve 4 bölümden oluşan kitabın ilk bölümünde Kemal Batanay'ın ailesi, çocukluğu, tahsil hayatı, musiki ve hat eğitimi ile ilgili bilgiler yer alıyor. Geç Osmanlı ve erken Cumhuriyet dönemindeki musiki ve hat sanatına da ışık tutan bu kitap aynı zamanda dönemin sosyal ve ekonomik dokusuna ait bazı ayrıntıları da farklı yönden yansıtıyor. Bu ayrıntılardan biri de kuşkusuz Kemal Batanay'ın, Başkomutan Mustafa Kemal ile aynı camide karşılaşmaları.
Kemal Batanay, 1916'da Edirne'de askerlik yaparken Başkomutan Mustafa Kemal'le (Atatürk) aynı camide karşılaştı. Batanay'ın Üç Şerefeli Camii'deki Kur'an okumasını çok beğenen ve etkilenen Mustafa Kemal, onu her gittiği camide ezan ve Kur'an okumaya davet etti. Kemal Batanay da bu daveti kabul etti. Mustafa Kemal, kendisinden semailer dinlediği Batanay ile bir gece geç saatlere kadar musiki sohbeti de yaptı. Kemal Batanay çok yönlü bir sanatçıydı. Babası musiki üstadı Hafız Ziyaeddin Efendi'nin çevresinde sanatla ve dinle iç içe yetişerek küçük yaşta büyük yeteneklerle tanıştı ve onların eğitiminden geçti. Klasik Türk müziği eğitiminde ilk hocası babası olmakla beraber, asıl eğitimi Hafız Cemaleddin Efendi ile başladı. Sadettin Kaynak'ın da hocasından ders almasını sağladı.
Hat sanatına 15 yaşında başlayan Batanay'ın ilk hat hocası Muhyiddin Efendi oldu. Daha sonra Hasan Hüsnü Efendi, Mehmet Efendi ve Ferit Bey'den dersler aldı.
Medreselerde ders verecek kadar iyi bir hafız, üniversitede öğretim üyesi olacak kadar iyi bir şair, bestekar ve tamburiydi. Kemal Batanay'ın bestekar ve ses sanatkarı öğrencileri arasında kamuoyunun yakından tanıdığı Arif Sami Toker, Sadi Hoşses, Mefaret Yıldırım ve oğlu Ercüment Batanay gibi isimler bulunuyor. Musikide olduğu gibi, hat sanatında da devrin en ünlü hattatları tarafından yetiştirilen Batanay, hat branşlarının tümünde usta olmasına karşın talik branşında çok özel bir tarza sahipti. Hat sanatında Hasan Çelebi, Savaş Çelik ve Aydın Yüksel gibi isimleri yetiştirdi.
Hattat ve yazar Muhittin Serin, hocası Kemal Batanay'ın kitabı için uzun süreli hatıra, belge, arşiv ve fotoğraf çalışmaları yaptı. Serin, ismi, Münir Nurettin Selçuk ile Türk sanat musikisinin ilk hocaları arasında anılan Batanay'ın yaşamına tanıklık etmiş kişilerle yüzyüze görüştü. Bu kişiler arasında Kemal Batanay da yerini aldı.
Serin, kitabı için kişilere ve kurumlara ait özel arşivler başta olmak üzere müzelerde de geniş çaplı araştırmalar yaptı. Bu arşivler arasında İstanbul Ticaret Odası Arşivi, İstanbul Teknik Üniversitesi Türk Musikisi Konservatuvarı Arşivi, İslam Araştırmaları Merkezi Arşivi, İstanbul Şer'iyye Sicilleri Arşivi de bulunuyor. Muhittin Serin, bu kitaptaki bazı hat belgeleri için kendi arşivi dışında Sinan Zeyneloğlu, Emin Barın, Seyhan Batanay, Murat Bardakçı'nın arşivlerinden yararlandı. Ara Güler'in görüntülediği fotoğrafları kullandı.
