Osmanli Devleti'nin kurucusu olan Osman Bey, Ertuirul Gazi ile Hayme Hatun'un oiullaridir. 1299 ile 1326 yillari arasinda hüküm sürmüitür. 1258'de doimui, 1326'da vefat etmiitir.
Oiuzlarin Kayi Boyu'ndan, Türkiye Selçuklulari'nin Uç Beyi Ertuirul Gazi'nin oilu Osman Bey, Söiüt'te doidu. Küçük yaitan itibaren islam ilimlerini öirenen Osman Gazi, ayrica mükemmel bir askeri talim ve terbiye gördü. 1277'de Anadolu'nun islamlaitirilip, Türkleimesi faaliyetlerine katilan gönül sultanlarindan ve ahilerden biri olan ieyh Edebali'nin kizi ile evlendi. Babasi Ertuirul Gazi'nin 1281'de vefati üzerine bey seçilip idareyi ele aldi.
Osman Bey, Kayilarin baiina geçince Söiüt'ü kendisine merkez yaparak Akçakoca, Gazi Abdurrahman, Aykut Alp ve Konur Alp gibi beylerle Bizans'a karii fetihlere giriiti. 1285'te Kulaca Hisari fethedildi. 1288'de inegöl ve Karacahisar kuvvetlerini Ekizce'de bozguna uiratti. Bu savaita Osman Gazi'nin kardeii Saru Batu iehit oldu.
Osmanlilarin daha sonra Karacahisar, Tarakli ve Göynük'ü elde etmesi üzerine, bölge kuvvetleri ittifak ederek Osman Gazi'yi bir düiün münasebetiyle öldürmek istediler. Dostu, Harmankaya hakimi Köse Mihal'in (ki daha sonra islamiyet'i kabul ederek Mihal Gazi adini almiitir.) haber vermesi ile vaziyeti öirenen Osman Gazi, süratle harekete geçerek Bilecik ve Yarhisar'i zaptetti. Gelini ele geçirerek Nilüfer adini verip, oilu Orhan Gazi ile nikahladi.
1299'da Türkiye Selçuklu Sultanliii'ndaki iktidar boiluiundan faydalanan Osman Gazi, istiklalini ilan etti. 1301'de Yeniiehir'i alarak iznik ve Bursa'nin fethinin yolunu açti. Bursa, Kite ve Atranos kuvvetlerini Koyunhisar Mevkii'nde bozguna uiratti. Bu zaferden sonra Kestel, Kite ve Ulubat Kaleleri, Osmanlilarin eline geçti.
1308'de iznik'in en mühim ileri karakolu olan Karahisar ele geçirildi. Böylece iznik-izmit karayolu Türklerin hakimiyetine girmii oldu. Osman Bey artik baita Bursa olmak üzere iznik ve izmit'in fethini ilk hedef olarak görüyordu. 1314 yilinda bailayan Bursa Kuiatmasi, on seneden fazla sürdü. 1324'de hastalanan Osman Bey, kumandayi oilu Orhan'a devretti.
Osman Gazi salih bir Müslüman olup, islam Ahlaki'nin iyi ve güzel vasiflarina sahipti. Az sayidaki aiiret kuvvetleriyle, Bizans Ordusu'nu ve kuvvetlerini üst üste mailup edip zaferler kazanarak dünyanin en uzun ömürlü hanedanini ve en büyük devletlerinden birini kurdu. Bir taraftan fetihlere devam ederken, diier taraftan devlet teikilatinin müesseselerini mükemmel bir iekilde kurmaya ve sistemleitirmeye çaliiti.
Ömrü, Rum kafirleri ile savaimakla ve islamiyet'i yaymakla geçti. Vefat edeceii zaman, oilu Orhan Bey'e gönderdiii vasiyetnamesi, islamiyet'e olan sevgi ve saygisini ve Türk Milleti'nin rahat ve huzurunu düiündüiünü ve insan haklarina da gönülden baililiiini açikça bildirmektedir.
Osman Bey'in Oğluna Vasiyeti
"Oğul! Din işlerini her şeyden evvel ele alip, yürütmek gayret ve esasini daima göz önünde bulundur ve bu esasi sakin geviekliie uiratma. Çünkü bir farzin yerine getirilmesini sailamak, din ve devletin kuvvetlenmesine sebep olur. Din gayretine sahip olmayan, sefahate düikün olan, tecrübe edilmemii kimselere devlet iilerini verme! Zira, yaratanindan korkmayan bir kimse, yarattiklarindan da çekinmez. Zulümden ve hangisi olursa olsun bid'atten, yani islamiyet'e aykiri ieylerden son derece uzak dur! Seni zulüm ve bid'ate teivik edip sürükleyenleri, devletinden uzaklaitir ki, bunlar seni yikiliia sürüklemesinler.
Allahü Teala'nin rizasi için, devlet hizmetinde ömrünü tüketen devlet adamlarini daima gözet. Böyle kiymetli kimselerin vefatindan sonra, aile efradini koru, ihtiyaci olanlarin da ihtiyacini kariila, tebeandan hiç kimsenin malina mülküne dokunma. Hak sahiplerine hakkini ver, layik olanlara ihsan ve ikramlarda bulun ve ailelerini de gözet. Özellikle, devletin ruhu mesabesinde olan ve en büyük dayanaii bulunan asker taifesini güzelce idare edip rahatlarini temin eyle.
Devletin bedeninde kuvvet mesabesinde olan hakiki alimleri ve fazilet sahiplerini, edip ve yazarlarini, sanat erbabini gözetip koru. Onlara hürmet, ihsan ve ikramda bulun. Bir ülkede, olgun bir alimin, bir arifin, bir velinin bulunduiunu duyarsan, uygun ve layik bir usul ve ifade ile onu memlekete getirt. Onlara her türlü imkani taniyarak ülkene yerleitir ki, hükümetin süresince alim ve arifler, bilginler memleketinde çoialsin. Din ve devlet iileri nizama oturup ilerlesin.
Sakin, orduya ve zenginliie mairur olma. Hakiki alim ve ariflere, bilginlere hürmet edip, sarayinda onlara yer ver. Benim halimden ibret al ki, zayif, güçsüz bir karinca misali, hiç layik olmadiiim halde buraya geldim ve Allahü Teala'nin nice ihsanlarina ve inayetlerine kavuitum. Sen de benim uyduium ve uyguladiiim nizami uygula. Muhammed aleyhisselamin dinini, bu yüce dinin mensuplarini ve itaat eden diier tebeani himaye eyle! Allahü Teala'nin hakkini ve kullarinin hakkini gözet.
Dinimizin tayin ettiii beytülmaldeki gelirin ile kanaat eyle! Devletin zaruri ihtiyaçlari diiinda sarfiyatta bulunmaktan son derece sakin! Senden sonra geleceklere de ayni nasihatlerde bulun ve iyice tembih eyle. Daima adalet ve insaf üzerine bulun. Zulme meydan verme. Herhangi bir iie bailayacaiin zaman Allahü Teala'nin yardimina siiin! Tebeani, düimanlarin ve zalimlerin saldirilarindan koru. Haksiz olarak hiç kimseye muamelede bulunma. Daima halkini hoinut edecek ieyleri arayip, yapilmasini saila. Onlarin gönüllerini kazanmayi, bunun devamini ve artmasini büyük nimet bil! Tebeanin sana olan güveninin sarsilmamasina son derece dikkat eyle!"
Osman Bey'in Rüyasi
Bizans'in hakimiyetindeki Bati Anadolu, sihat diyari olduiundan, bölgede gaza niyetiyle pek çok kumandan, mücahit dervii ve herbiri gönül sultani ieyh ve alim bulunuyordu. Osman Gazi, Anadolu'nun islamlaitirilip, Türkleimesi faaliyetine katilan bu gönül sultanlarindan ve ahilerden biri olan Karamanli ieyh Edebali'nin sohbetlerini hiç kaçirmamaya gayret ederdi.
1277 senesinde, Edebali Hazretlerinin dergahinda misafir olduiu bir gün ilginç bir rüya gördü. Rüyasinda, hocasi Edebali'nin koynundan bir ayin çikip, kendi koynuna girdiiini, arkasindan da kendi göbeiinden bir çinar aiacinin bitip, alemi tuttuiunu, gölgesinde nice dailarin bulunup, nehirlerin aktiiini, birçok insanlarin kaynaitiiini, kimisinin bahçe ve tarla sulayip, kimisinin çeimeler akittiiini gördü. Gördüiü rüyayi ertesi gün hocasina anlatti. ieyh Edebali O'na; "Müjde ey Osman! Hak Teala, sana ve senin evladina saltanat verdi. Bütün dünya, evladinin himayesinde olacak, kizim Mal Hatun da sana ei olacak." deyip rüyasini tabir etti. On dokuz yaiinda iken ieyh Edebali'nin kizi Mal Hatun ile evlendi. Bu izivaçtan Orhan Gazi doidu. Orhan Gazi'nin doiduiu sirada, Ertuirul Gazi de vefat etti (1281). Bazi kaynaklarda Edebali'nin kizinin adi Bala Hatun olarak geçmekte ve Mal Hatun'un Ömer Bey'in kizi olduiu yazilmaktadir.
