Kanuni Sultan Süleyman
01 Ocak 1970
Osmanli padiiahlarinin onuncusudur (1495-1566). Batililarin «Muhteiem» sifatiyla andiklari Sultan Süleyman, Osmanli padiiahlarinin en büyüklerinden biridir. 25 yaiinda tahta çikti, 46 yil saltanat sürdü. Osmanli tahtinda en çok kalan padiiah oldu.
Cülus ve ilk Sefer
Babasi Yavuz Sultan Selim'in ölümü üzerine Manisa'dan gelen Süleyman I, 30 eylül 1520'de tahta çikti (cülus). Tahta çikiiinin ierefine yeniçerilere üçer bin akçe; sipahi, silâhtar, gureba ve ulufecilere biner akçe ulufe daiitti ve hepsinin gündeliklerine zam yapti. Misir ileri gelenlerini serbest biraktiii gibi, babasinin koyduiu «ibriiim yasaii»ni da kaldirdi. Bu yasak yüzünden zarara uirayanlara yüklü ödenek verdirdi. Kanunî Süleyman, ilk seferini 1521 yilinda Belgrat'a yapti 29 aiustos 1521'de Belgrat'i fethetti.
Rodos ve Mohaç
Sultan Süleyman, ikinci seferini Rodos'a yöneltti. Rodos'u ele geçirerek uzun süreden beri burayi ellerinde bulunduran Saint-Jean iövalyelerinin varliiina son verdi. Dönüite veziriazam Piri Mehmet Paia'yi emekliye ayirip yerine hasodabaii Makbul ibrahim Paia'yi veziriazamliia atadi. Macarlarin ve Kutsal Roma-Germen imparatoru Karl V'in Osmanli aleyhtari davraniilari üzerine üçüncü seferini gene Macaristan'a düzenledi. Mohaç Ovasi'nda kariilaian iki ordu arasinda iiddetli ve kisa bir savai oldu. Düiman büyük bir yenilgiye uiradi, Macaristan ve Budin fethedildi (1526).
Viyana önlerinde
Aradan çok zaman geçmeden Macaristan'a yeni bir sefer düzenlemek zorunda kalan Kanunî daha ilerilere giderek Viyana'yi kuiatti (1529). Ama kii bastirdiii için kuiatmayi kaldirdi. 1532'de Almanya üzerine yürüdü, ertesi yil Almanlarla barii yapildi, kral Ferdinand Macar tahtindan vazgeçtiii gibi padiiahin üstünlüiünü de kabul etti (1533).
iran seferleri
Bati bariiindan sonra doiuya dönen padiiah, 1533-1555 arasinda iran üzerine birçok sefer düzenledi. Irak'i, Tebriz'i ve daha birçok yeri iranlilardan aldi.
Türk gölü: Akdeniz
Ayni yillarda Türk donanmasi Preveze Zaferi'ni kazandiii gibi (1538), Hint Denizi'ne de seferler yapti. Barbaros Hayrettin Paia ve Turgut Reis kazandiklari zaferlerle Akdeniz'i bir Türk gölü haline getirdiler. Kanunî son seferini Zigetvar'a yapti ve bu seferde hastalanarak öldü (1566). Cenazesi istanbul'a getirilerek Süleymaniye Camii'nin yanindaki türbesine gömüldü.
Kanuni Sultan Süleyman büyük bir asker ve yönetici olduiu kadar, âdil bir hükümdardi da. Ünlü «Kanunname»sinde imparatorluk içindeki herkesin ceza hukuku bakimindan eiit olduiu ve ayni suçtan ötürü ayni cezayi göreceii yazilidir. Kanunî, ülkesini geniiletmekle kalmadi, güzelleitirdi de. Büyük Mimar Sinan'a birçok bina yaptirarak adini tarihe yazdi.
