Kürdü Türke bağlayan sosyal bağlar / Prof. Dr. Nevzat Tarhan
01 Ocak 1970
Türkiye’de ilginç gelişmeler oluyor. Siyasi iktidar büyük çoğunlukta seçmeni olduğu Orta Anadolu seçmenini kaybetme riskini göz önüne alarak cesur bir girişim başlattı. Siyaseten doğru gözükeni değil Türkiye için doğru olanı yapmak istiyor. Muhalefet partileri kurulu düzeni şiddetle savunuyorlar.
Vamık Volkan faktörü
İçişleri Bakanımız Beşir Atalay Prof. Vamık Volkan’la Kürt açılımı için görüştüğünü basından öğrendik.
Vamık hocamız 1990’larda Yugoslavya’da çalıştı sonra Yugoslavya dağıldı. Kafkasya’da çalıştı Kafkasya’da Gürcistan olayları yaşandı, bölünmeler oluştu ve Vamık hoca şimdi Türkiye’de.
Vamık Volkan hocamız bir psikiyatri profesörüdür. Psikiyatri’de Psikanaliz ekolünden vazgeçmeyen taraftarı azalmış Freuduyenlerdendir.
Enver Sedat’ın “Arab-İsrail sorununun % 70 i psikolojiktir” demesi üzerine oluşturulan, bilimsel araştırmalar için çalışan ekiptendir. Kıbrıs kökenlidir, Türk olarak doğmuş, İngiliz gibi büyümüş, Amerikalı gibi yaşayan birisidir. Atatürk’ü ‘Onarıcı Narsisist’ olarak tanımlamıştır.
Vamık Volkan’ın teşhisi doğru tedavisi yanlış
Bir ailede ferdleri birbirine bağlayan psikolojik bağlar koptuğu an aile dağılır. Aynı kural toplumlar içinde geçerlidir.
Aile terapistleri aile bağları olan sevgi, saygı ve güven bağlarını oluşturmayı sağlayacak çözümler üretebilirlerse evlilik kurtulur.
Eski çift terapisi yaklaşımında aileyi ele almadan sadece bireylerle uğraşılırdı. Vamık hoca bu ekoldendir. Sadece bireyin geçmiş travmaları üzerinde durulur. Yeni çift terapisi yaklaşımında ailede bağların güçlenmesi için temel değerler güçlendirilir ve ilişki yönetimi çalışılır.
Birinci değer kimsenin kimseyi küçük görmediği eşitler ilişkisinin doğruluğuna inanılmasıdır.
İkinci önemli değer herkesin birbirini değiştirmeye değil kendini değiştirmeye çalışmasıdır.
Üçüncü önemli değer nitelikli ‘kazan kazan’ beraberliğini hedeflemektir.
Kritik soru şudur “Ne yaparsam sevgi ve saygı artar güven oluşur?” ve en çok yapılan kritik hata da şudur tarafların doğru olanı değil egolarını tatmin edeni yapmaya çalışmalarıdır.
Bilmeden bölenler
Vamık Volkan’ın durduğu yer bilimsel kişiler üstülük değildir. Batı kültürünü üstün gören duruşu vardır. Anadolu insanının geleneklerini küçük gören ve değiştirmeyi savunan kültürel emperyalizmin çizgisindedir. Ankara Beypazarı’na gittikten sonra halkın ve yöneticilerin gelenekleri savunarak modernleşmeyi seçmesinden rahatsız olduğunu toplantılarda hep söylemiştir. İslamofobisi olan Huntington paralelinde bir duruşu vardır.
Türk ve Kürt ortak değerleri
İki insanın iyi işbirliği kurması için farklılıklar ötelenir benzerlikler güçlendirilir. Zamanla iyi ilişkinin kazanımları ile farklılıklar tolere edilir. Aynı kural toplumlar içinde geçerlidir.
İyi ilişkiyi güçlendirmek için tarafların özgeçmişinde var olan ortakdeğerler kişilik testleri ve dikkatli değerlendirmelerle tespit edilir. İyi ve güzel paylaşımlar tekrar canlandırılmaya çalışılır. Ortak zevkler eğlenceler, ritüeller, törenler, yaslar paylaşılır.
Eski Psikanaliz ekolünün şimdi yanlışlanan yaklaşımında ise geçmişte yaşanan travmatik olayların üzerine gidilir. Doğal mekanizmaların önünü açarak tedavi yapmak yerine hastayı gereksiz ameliyata alma davranışıdır.
Karı koca arasını düzeltmek isterken anasına babasına düşman bireyler ortaya çıkar.
Özgür kimlik ayrışmış kimlik farkı
Evlilik terapisini bireyselleşme ve bireysel özgürlükler zemininde çözmeye çalışırken evlilik bağları zayıflatılır. ‘Özgür ol, hayatını yaşa, zincirleri kır, kendin ol’ gibi kulağa hoş gelen söylemlerle taraflar bireyselleştirmeye çalışılırken bencilleştirilir. Evlilik terapisi ‘boşanma başarısı’ ile sonlandırılır. Bugün ABD de boşanmanın % 50 nin üzerinde olmasında bu yöntemi uygulayan çift terapistlerinin teşviki büyük rol oynamıştır..
Bugünkü tehlike demokratik açılımın ortak değerleri güçlendirmek yerine ortak kimlik değerlerini değil farklı kimlik değerlerini güçlendirecek şekilde yönetilmesidir. Kültürel bağları güçlendirmeden yapılan özgürleşme ayrışma ile sonlanır. Tıpkı ailelerde olduğu gibi.
Şimdi baktığımızda hükümet demokratik açılım gibi kulağa hoş gelen sloganların cazibesi ile Türk Kürt diyalogunu Türk Kürt ayrışmasına götürecek bir yola girmek üzeredir.
Muhalefet partileri ise ‘Partisel ve ideolojik ego’larını ‘Türkiye’nin ego’sundan önce tutmaya çalışarak tarihi hata yapmaktadırlar.
Kimse kimseyi küçük görmemeli, kimse kimseyi değiştirmeye çalışmamalı, karşı tarafın eşit olduğunu kabul etmelidir.
Sorunları çözmeyi ikinci plana alan tarihsel özgeçmişteki bağları güçlendiren ortak eylemler için işbirliği planı yapılmalıdır.
Psikanaliz ekolünün negatifi düzeltme çabası yerine pozitif psikolojinin olomluyu güçlendirme ekolü bize daha uygundur.
Her tarafın kendini iyi hissettiği hem özgür birliktelikler ve birlikte yaşama bilinci böyle oluşur.
Birlikte yaşama iyi niyeti olanlar bu işbirliği çabasını sabote etmezler.
