Milliyetçilik bir kültür hareketidir
Ahmet B. Ercilasun 01 Ocak 1970
Türk milliyetçiliğinin başlangıcı destanlar çağına ve tarihimizin ilk dönemlerine kadar uzanır. Modern anlamda Türk milliyetçiliği ise Tanzimat'la başlar.
Tanzimat döneminde yeni bir Türk milliyetçiliği başlatanlar bilim ve kültür adamlarıdır: Ahmet Vefik Paşa, Şinasi, Namık Kemal, Süleyman Paşa, Ali Süavi. Tanzimatın ikinci döneminde bunlara eklenen Ahmet Mithat, Necip Asım, Velet Çelebi de aynı şekilde bilim ve kültür adamlarıdır.
Rus çarlığında bu kafileye katılanlar da kültür adamlarıdır: Gaspıralı İsmail, Hasan Bey Zerdabi…
İkinci Meşrutiyet dönemi Türkçülerini sıralayalım: Ziya Gökalp, Mehmet Emin Yurdakul, Ahmet Hikmet Müftüoğlu, Hüseyinzade Ali Bey, Yusuf Akçura, Ömer Seyfettin, Ahmet Ağaoğlu, Ahmet Ferit Tek, Hamdullah Suphi Tanrıöver…
Türkçülüğü sistemleştiren Gökalp ülkemize sosyoloji bilimini de getiren adamdır. Yusuf Akçura Paris'te Osmanlı kurumları üzerinde tez yapmış bir tarihçidir. Atatürk döneminde Türk Tarih Kurumunun kurucu başkanlığına getirilmiştir. Ömer Seyfettin Türk hikâyeciliğinin kurucularındandır. Müftüoğlu da Çağlayanlar eseriyle millî hikâyeciliğimizin önemli isimlerinden olmuştur. İlk Turan şiirini yazan Hüseyinzade Ali'nin Goethe'den tercümeleri vardır.
Hepsini saymaya gerek yok. Dönemin başlıca edebiyatçıları da Türkçülük akımı içindedirler: Yahya Kemal, Halide Edip, Aka Gündüz, Faruk Nafiz, Orhan Seyfi…
Millî Mücadele yıllarının Maarif Vekili Hamdullah Suphi'dir. Maarifin beyni demek olan Telif ve Tercüme Heyetinin başına Ziya Gökalp getirilmiştir. Gökalp, ilk tercüme faaliyetlerini başlattığı gibi Halk Fırkasının (bugünkü CHP) umdelerini de kaleme almıştır.
1930'lardan itibaren Türkçülük hareketine yön veren Nihâl Atsız bir Türkolog ve bir sanatçıdır. Roman ve şiirleriyle Türk edebiyatının vazgeçilmez isimleri arasında yerini almıştır. Cumhuriyet Türkçülerinden Zeki Velidî Togan Genel Türk Tarihi, Sadri Maksudi Arsal Türk Hukuk Tarihi disiplinlerinin kurucularıdır.
Yakın dönemin Türk milliyetçilerinden Orhan Türkdoğan, Necmettin Hacıeminoğlu, Mustafa Kafalı, Mehmet Eröz, Erol Güngör üniversite hocalarıdır ve her biri alanında isim bırakmış bilim adamıdır.
Milliyetçilik hareketi içindeki bilim ve kültür adamlarını saysam sayfalar yetmez. Tarihi, bilim ve kültür adamlarıyla dolu olan bir hareket sokağa düşürülemez, kirletilemez. Milliyetçiliği sokak kabadayılığı sananlar; küfürbazlıkla, şiddetle bir arada anılmasına yol açanlar milliyetçilik kavramına da milliyetçiliğin kutsal simgelerine de sahip çıkamazlar. Onlar olsa olsa Türk milliyetçiliğini kirletenler olarak anılırlar.
Bugünün Türk milliyetçisi tarihini, kültürünü, edebiyatını iyi bilmekle yükümlüdür. Sadece mevcudu bilmek yetmez; kültürünü evrensel alana çıkarmakla da yükümlüdür. Müziğini, tiyatrosunu, operasını, sinemasını uluslar arası alana nasıl çıkarabileceğinin derdiyle de dertlenmelidir bir Türk milliyetçisi. Bu da içe kapanarak değil dışa açılarak olur. Meşrutiyet Türkçülerinin birkaç dil bildiğini ve Yahya Kemal, Yusuf Akçura, Sadri Maksudi gibi milliyetçilerin Paris'te yetiştiklerini hatırlayalım.
