Niccolò Machiavelli
03.05.1469 – 21.06.1527 01 Ocak 1970
Niccolò Machiavelli 3 Mayıs 1469’da Floransa şehrinde doğmuştur. Ailesinin özellikleri ile ilgili farklı kaynaklardan farklı bilgiler vardır. Yunanca ve Latince öğrenmiş ve özellikle Latin yazarlarını okumuştur.
Niccolo Machiavelli’nin yaşadığı zamanki Floransa Rönesans’ın merkezi olan yerdir. Ayrıca o dönemde Avrupa’daki en zengin ve kültürlü kentlerden biridir. Donatello, Leonardo da Vinci gibi önemli isimlerin doğduğu yerdir. Bu dönemde Floransa’da endüstri ve bankacılıkta önemli bir konumdadır. Floransa’da bankacılar halkın içinde üstün bir topluluk oluşturmuşlardır. O dönemde çevredeki hükümdarlara borç verecek kadar güçlülerdir. 15. yüzyılın başlarında Floransa’nın yöneticisi bu insanlardır. Machiavelli’nin doğduğu yıl başa gelmiş olan ve hüküm sürdüğü zaman aralıklarında Floransa’ya altın çağını yaşatan Lorenzo il Magnifico 1492 yılında hayatını kaybetmiştir. Lorenzo il Magnifico’nun ölümü İtalyan devletleri arasındaki politik dengenin bozulmasında etkili olmuştur.
Politik dengenin bozulmasındaki başka bir neden de Piero de Medici’nin politik hatalarıdır. 1494’de Fransa kralı VIII. Karl İtalya’ya Napoli şehrini ele geçirmek amacıyla gelmiştir. Floransa halkının olaya bir tepkisi olmamasına karşın Piero de Medici Napoli’ye yardım etmek istemiştir. Floransa da savaşa girdiğinde VIII. Karl Floransa topraklarında bulunan Sarzana’yı işgal etmiştir. İşgalin üzerine Piero de Medici Fransa kralından özür dilemiştir. VIII. Karl, Piero de Medici’den Pisa ve Livorno şehirlerini almak şartıyla savaşı bitirmiştir. Livorno ve Pisa şehirleri verildikten sonra halkın Piero de Medici’ye olan tepkisi artmıştır. Piero de Medici’nin popülaritesi git gide azalmış ve en sonunda halk Medici ailesinin Floransa yönetiminden çıkmasını sağlamıştır.
Medici ailesi o dönemde etkili olan bir ailedir. Aileden tam üç tane Papa çıkmıştır. Papa VII. Clement, Papa X. Leo ve Papa XI. Leo, Medici ailesindendir. Lorenzo il Magnifico’nun oğlu Giovanni de’ Medici (Papa X. Leo) 1513 yılından 1521 yılına kadar papalık yapmıştır. Ailenin ismi ile kurulmuş Medici Bankası o dönem Avrupa’da saygın bir bankadır. Medici Bankası’nı Giovanni di Bicci de’ Medici kurmuştur. Giovanni di Bicci de’ Medici’nin oğlu Cosimo de’ Medici Floransa şehir devletinin gayriresmi yöneticisi olmuştur. Alessandro de’ Medici ise 1537 yılında ilk Floransa Dükü olmuştur. Medici ailesindeki insanlar bulundukları konuma entrikalar sayesinde gelmişlerdir. Ayrıca Floransalı bir grup olan Popularen’in de ailenin büyümesinde etkisi vardır. Medici ailesinin Floransa’dan gidişi ile Girolamo Savonarola yönetime geçmiştir. Girolamo Savonarola Rönesans karşıtıdır. Bazı kitap ve sanat eserlerini günah ilan edip yaktırmıştır. Savonarola çok dindar bir katoliktir ancak din adamlarının yetkilerini kötüye kullanmalarını eleştirmiştir. Bu yönden Reform hareketlerinin öncülerinden sayılabilir.
Niccolo Machiavelli 1498 yılında yani Girolamo Savonarola’nın öldüğü yıl devlet için çalışmaya başlamıştır. Çalıştığı yerdeki görevi, önemli politikacılara sekreterlik yapmaktır. Machiavelli 1498’den 1512’ye kadar görevini devam ettirmiş ve çalıştığı dönem boyunca önemli politikacılarla tanışmıştır. Machiavelli bu dönemde hem yurt içi hem de yurt dışında görev yapmıştır. Yurt dışına arabuluculuk ve elçilik görevleriyle yollanmıştır. Tanıştığı kişiler Machiavelli’nin düşünce sisteminin oluşmasına katkı sağlamıştır. Dört kere Fransa’ya XII. Louis ile görüşmeye gitmiştir. 1502 yılında Floransa ile arası kötü olan ve İtalya toprakları içinde güçlü bir devlet kurmaya çalışan Cesare Borgia ile görüşmüştür.
Machiavelli, Cesare Borgia’nın diplomatik yeteneklerine ve başka özelliklerine de hayran olmuştur. Borgia ailesi o dönemde sözü geçen ailelerdendir. Cesare Borgia 1475’te Kardinal Rodrigo Borgia’nın oğlu olarak doğmuştur. Cesare Borgia’nın babası 1492’den 1503’e kadar papalık yapmıştır. Rodrigo Borgia (Papa VI. Alexander) adı skandallarla anılan bir Papa olmuştur. Papa VI. Alexander’dan sonra papalığa III. Pio geçmiştir fakat papalığı çok kısa sürmüştür. III. Pio’dan sonra tekrar yapılan Papa seçimine Floransa adına Machiavelli katılmış ve seçimi bizzat seyretmiştir. Cesare Borgia’nın en büyük düşmanı olan II. Giulio (Giuliano della Rovere) 1503 yılında Papa seçilmiştir ve beklendiği gibi Cesare Borgia’nın sonunu getirmiştir.
Floransa 1494’den 1509’a kadar Pisa şehri ile savaş halinde kalmıştır. Savaşta Venedik Pisa’nın tarafında saf tutmuştur. Floransa ise Fransa kralı VII. Louis tarafından desteklenmiş fakat Fransız askerlerinin disiplin eksikliği nedeniyle ordu dağılmıştır. Bu savaş sırasında Machiavelli ulusal güçlerin parayla tutulmuş yabancı askerlerden daha etkili olacağını düşünmektedir. Bu fikri cumhuriyet yönetimin başında olan Pier Soderini’ye kabul ettirmiştir. Pier Soderini herhangi bir gruba mensup değildir. Ayrıca Pier Soderini dürüst bir insandır fakat diğer karakteristik özellikler bakımından zayıftır. Pier Soderini Machiavelli’nin fikrini benimsemiş ve 1505 yılında Machiavelli’yi yeni askeri birlikler oluşturmakla görevlendirmiştir.
1512 yılı hem Machiavelli hem de Floransa tarihi açısından çok önemli bir yıldır. 1512 yılında Fransa savaşı kaybedip İtalya topraklarından çıkmıştır. Floransa Fransa’nın müttefiğidir ve Fransa savaş kaybettiği için Floransa da yenik duruma düşmüştür. Fransa’nın Floransa ile olan müttefikliği sona erince Giovanni de’ Medici Floransa yönetimini geri almak için İspanyollarla birleşip Floransa’yı işgal etmiştir. Machiavelli’nin ordusu deneyimsiz ve taktiklere alışkın olmamasından dolayı İspanyol birlikleri karşısında ezilmiştir. Savaşı kazanan Giovanni de’ Medici Medici ailesinin yönetimini Floransa’ya geri getirmiştir. Machiavelli cumhuriyet yıllarında Floransa için çalışmış olduğu için Medici yönetiminin gelmesiyle görevden alındı. Bir yıl Floransa’dan çıkmama cezası almıştır ama 1513 yılında Medici yönetimine karşı yapılan bir darbeye karıştığı iddiaları olduğu için tutuklandı. Bu süre içerisinde Machiavelli’ye işkence ettiler fakat sonradan suçsuz olduğu anlaşıldı. Onun suçsuz olduğu bilinmesine rağmen Machiavelli Floransa’dan sürüldü.
Sürülen Machiavelli San Casciano’daki küçük bir villada yaşamaya başladı. Burada yaşadığı süre boyunca politik olaylara katılamayan Machiavelli üzüntüsünü 10 Aralık 1513’te Floransa’nın Papalık’taki elçisi olan Francesco Vettori’ye yazdığı mektupta dile getirmiştir. Bu mektupta üzüntüsünün yanında son zamanlarda olan politik olaylar hakkındaki görüşlerini de yazmıştır. Mektupta yazılanlara göre Machiavelli San Casciano’da zamanını kuş avlayarak, köylülerle tavla oynayarak, Latin ve İtalyan ozanların şiirlerini okuyarak geçirmiştir. Machiavelli, yazdığı tüm kitapları bu dönemde yazmıştır. Politikadan kopmamama isteği, hareketsizlikten uzaklaşma isteği onu bu eserleri yazmaya itmiştir. Machiavelli politikaya tekrar dönmek için sürekli Medicilere yaklaşmayı denemiştir. 1519 yılında Floransa anayasasının değiştirilmesi konusunda Machiavelli’ye fikri sorulmuştur. Machiavelli, Discorso sopra il riformare lo stato di Firenze adlı yazı ile düşüncelerini belirtmiştir. Bu olaylarla beraber Machiavelli Floransa’ya geri dönmüştür.
Floransa’ya dönmesinden sonra 1921’de Savaş Sanatı adlı kitabını yayınlama fırsatı bulmuştur. O yıllarda Floransa’nın başında olan Giulio de Medici, Machiavelli’ye anayasa taslağı yapma ve Floransa’nın tarihini yazma görevlerini vermiştir. 1524’te Giulio de Medici Papa olur. Papa seçildikten sonra dış politikada hatalar yapan VII. Clemens (Giulio de Medici) Kutsal-Roma İmparatoru V. Karl’a düşman olmuştur. V. Karl 1527 yılında Floransa’yı işgal etmiştir. İşgalle beraber tekrar Medici yönetimi son bulmuştur. Floransa’da Medici yönetiminin yıkılmasından sonra burjuvalar demokratik bir rejim kurmuştur. Kurulan yönetim Medici ailesine yakın olan herkesi yönetimden uzaklaştırmıştır. Bu olaydan dolayı Machiavelli tekrar işini kaybetmiştir. Son durumda psikolojisi iyice kötüleşen Machiavelli yakalandığı hastalıktan dolayı 22 Haziran 1527 tarihinde hayatını kaybetmiştir.
Machiavelli’nin Kitapları
Floransa’da Komplolar ve Karşı-komplolar Tarihi
Askerlik Sanatı
Titus Livius’un İlk On Yılı Üzerine Söylev
Luccalı Castruccio Castracani’nin Yaşamı
Floransa Tarihi
La Mandragola
Altın Eşek
Başdiyakoz Belfagor
Prens
