Kuşeyrî
986 - 1072 01 Ocak 1970
Doğumu: 986 Horasan - Ölümü: 1072 Nisabur. Kuşeyri'nin tam ismi, Ebu'I-Kasım Abdulkerim b. Hevazi b. Abdilmelik b. Talha b. Muhammed en-Nişaburi el-Kuşeyri'dir. Çocuk yaşta babası vefat eden Kuşeyri, akrabası olan Ebu’l-Kasım Yemani’den Arapça ve edebiyat bilgileri öğrendi. Nişabur’a gitti. Nişabur’da Ebu Ali Dekkak ile karşılaşan Kuşeyri, manevi ilimlere yöneldi. Muhammed ibni Bekr-i Tusi’den fıkıh, Ebubekir ibni Furek’ten kelam ve usul-i fıkıh, Ebu İshak İsferaini’den kelam ilmini öğrendi. Ebubekir el-Bakıllani’nin kitaplarını mütalaa etti. Nişabur’da ders vermeye başlayan Kuşeyri hazretleri, Hatib el-Bağdadi, Ebü’l-Kasım Nasrabadi, Ebu Ali Farmedi gibi birçok alim yetiştirdi. Ebu Ali Dekkak’ın vefatından sonra, Ebu Abdurrahman es-Sülemi ile sohbet etti. 1056 yılında Nişabur’dan ayrılarak, Bağdat’a geldi. Bağdat’ta hadis ve fıkıh okuttu. Halifeyi ziyaret etti ve onunla sarayında sohbette bulundu.
“İlk Selçuklu hükümdarı Tuğrul Bey (455/1063)'in veziri olan 'Amidu'I-Melik lakabıyla anılan Ebu Nasr Muhammed ibn Mansur el-Kunduri Mutezili idi. Eş'arilere karşı kin besliyordu. Sapıklara karşı tedbir alması için Tuğrul Bey tarafından kabul edilen Kunduri, Eş'arileri de sapıklar arasına kattı. Hatta bir zaman Cuma hutbelerinde Eş'arilere sövüldü, ders vermeleri, va'az etmeleri yasak edildi. Kunduri, kendisine rakip saydığı büyük şöhret sahibi Ebu Sehl ibn Muvaffak, İmamü'I-Haremeyn, Kuşeyri ve el-Fürati'nin hapsedilmelerine ferman aldı. İmamü'I-•Haremeyn, vaziyeti önceden sezdiği için gizlendi. Kuşeyri ile Fürati yakalanıp hapsedildiler.”[1] Tuğrul Bey öldükten sonra tahta geçen Alparslan Kunduri’yi öldürtmüştür. Bunun üzerine vatanlarını terk eden âlimler ve Kuşeyri tekrar memleketlerine döndüler. Alparslan ve Nizamülmülk, Kuşeyri’ye çok hürmet ederlerdi. Hatta İmam-ül-Haremeyn ve Kuşeyri gibi âlimler, sultan ve vezirin yanına serbestçe girerler ve onlarla sohbet ederlerdi. Kuşeyri, Nişabur’da vefat edinceye kadar ders verdi.
