Dr. Fazıl Küçük
01 Ocak 1970
Fazıl Küçük, (d. 14 Mart 1906, Ortaköy, Lefkoşa - 15 Ocak 1984, Londra, Birleşik Krallık) Kıbrıslı Türk politikacı, gazeteci ve köşe yazarı. 1960 yılında kurulan ve Kıbrıs Türkleri ile Kıbrıslı Rumlar'ın beraber yaşadığı Kıbrıs Cumhuriyeti'nin ilk cumhurbaşkanı yardımcısı. Rauf Denktaş'tan önceki Kıbrıs Türkleri'nin lideri.[1]
Eğitim hayatı
İlkokulu Haydarpaşa'da bulunan ve müdürünün adından dolayı "Tarakçı Mektebi" olarak bilinen okulda tamamladı. Ardından ortaokul diye bilinen ve Lise seviyesinde eğitim veren İdadiye devam etti. İdadiden mezun olmasına iki yıl kala öğrenimini yarıda bırakarak geriye kalan kısmını İstanbul Özel İstiklal Lisesi'nde tamamlayıp 15 Ağustos 1926 tarihinde mezun oldu. İstanbul Darül Fünun Tıp Fakültesi’nin birinci sınıfını tamamladıktan sonra 12 Haziran 1929 senesinde okul ile ilişkisini kesip, ilk olarak Fransa ve daha sonra İsviçre'ye giderek Lozan Üniversitesi'nde tıp öğrenimini tamamladı. Lozan kliniklerinde ihtisas görerek Dahiliye uzmanı oldu. 1937 senesinin Mayıs ayında Kıbrıs'a dönerek Lefkoşa'da serbest hekim olarak çalışmaya başladı.[2]
Siyasi hayatı
Üniversite öğrencisi olduğu zaman Kıbrıs Türklerinin Birleşik Krallık'ın atadığı valiler tarafından yönetilmesinde ısrar eden Kavânin Meclisi'nin Türk üyelerine karşı bir duruş çizmişti. 1931 senesinde Kıbrıslı Rumların isyanının ardından ara verilen belediye seçimleri 21 Mart 1943'te tekrar yapıldığı zamandan itibaren altı yıl Lefkoşa Belediyesi Meclis Üyesi olarak görev yaptı. 1941'de Söz gazetesi yayınını durdurduktan sonra Kıbrıs Türkü'nün sesini dünyaya duyurmak için 14 Mart 1942 yılında Halkın Sesi gazetesi'ni kurdu ve editörü oldu.[3][4]
Taksim mücadelesi
18 Nisan 1943 yılında Kıbrıs Adası Türk Azınlık Kurumu'nu kurdu. Daha sonra ise KATAK'tan ayrılarak 23 Nisan 1944 tarihinde Kıbrıs Milli Türk Halk Partisi'ni kurdu. Kısa bir zaman içinde birçok yerleşim bölgesinde şubeler açtı. 23 Ekim 1949 günü KMTHP ve KATAK, Kıbrıs Milli Türk Birliği Partisi adı altında birleşti. Kıbrıs Türkleri'nin ekonomik, siyasal ve kültürel faaliyetlerini yapabilmesini amaç güden çalışmalar da bulundu. Partisinin kendi başkanlığında yaptığı mitingler sonucunda Kıbrıs'ta Şeriye Mahkemeleri kaldırılarak, yerine Türk Aile Mahkemeleri kuruldu. Müftülük makamı tekrar oluştuldu. İngiliz yönetimi, Türk Tali Okullarını ve Evkaf'ı Kıbrıslı Türklere devretti.[3]
15 Ağustos 1955 senesinde, partisinin ismi kongre sonucunda Kıbrıs Türktür Partisi şeklinde değiştirildi. 1 Nisan 1955 tarihinde Kıbrıslı Rumların kurmuş olduğu EOKA'ya karşı Kıbrıs Türk Mukavemet Birliği adındaki örgütü kurdu. 1955 senesinin Eylül ayında Volkan teşkilatını kurdu. 1955 senesinde Türkiye, Yunanistan ve Birleşik Krallık Dışişleri Bakanları arasında yapılan üçlü konferansı izlemek adına diğer iki Kıbrıslı Türk delege ile birlikte Londra'ya gitti. 1958 senesinde Türkiye'ye gitti ve Kıbrıs ile ilgili olarak Türkiye'nin her tarafında "Ya Taksim, Ya Ölüm" mitingleri düzenledi. Aynı yılın Kasım ayında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda gerçekleşen Kıbrıs görüşmelerinde bulunmak üzere New York'ta bulundu. Zürih'te Türk ve Yunan başkanları arasında varılan anlaşma üzerine, 17 Şubat 1959'da Londra'da yapılan konferansta Kıbrıs Türk halkını temsil etti ve iki gün sonra varılan anlaşmayı halkı adına imzaladı.[3]
1960 sonrası
1959 Londra ve Zürih Konferanslarında Kıbrıs Türkleri'ni temsil eden Küçük, halkının yapısal bir güvenliğe girmesi için çalıştı. 3 Aralık 1959'da Kıbrıs Cumhuriyeti'nin cumhurbaşkanı yardımcılığı görevine seçildi.[3] Rumların 21 Aralık 1963 tarihinde Türklere karşı başlattıkları saldırıların ardından oluşturulan Kıbrıs Türk Genel Komitesi'nin başkanlığını getirildi. 27 Aralık 1967 tarihinde kurulan Kıbrıs Geçici Türk Yönetimi'ninde başkanlığına getirildi. 18 Şubat 1973 tarihinde Cumhurbaşkanı yardımcılığından ayrılarak, yerini Rauf R. Denktaş'a bıraktı.[2]
Ölümü
Bir süre kurmuş olduğu Halkın Sesi gazetesindeki görevine geri döndü ve siyasi meseleler üzerine makaleler yayınladı. 78 yaşında Londra'nın Westminster adlı bölgesindeki bir hastanede 15 Ocak 1984'de yaşamını yitirdi.[2] Cenazesi, Lefkoşa yakınlarındaki Hamitköy'de yeralan ve oraya gömülene kadar Mumcu Tepesi olarak bilinen yere defnedildi. Anıt Mezar'ın yer aldığı bu tepeye o günden sonra Anıt Tepe adı verildi.[5]
Kaynakça
1.^ Kıbrıs elimizden kayıyor mu?-2. Yeni Mesaj. 2009-03-16 tarihinde erişilmiştir.
2.^ a b c Dr. Fazıl Küçük 103 yaşında. Haberhavadis.com (14 Mart 2009). 2009-03-15 tarihinde erişilmiştir.
3.^ a b c d Dr. Fazıl Küçük (1906 - 1984). Kimkimdir.gen.tr. 2009-03-15 tarihinde erişilmiştir.
4.^ Liderimiz 103 yaşında. Halkın Sesi (14 Mart 2009). 2009-03-15 tarihinde erişilmiştir.
5.^ Milli Mücadeleye adanmış bir ömür: Dr. Fazıl Küçük. Güvenlik Kuvvetleri Dergisi, 63. sayı, syf. 22 (Mart 2005). 2009-03-16 tarihinde erişilmiştir.
Dış bağlantılar
Fazıl Küçük ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.(Türkçe) Halkın Sesi Gazetesi resmî web sitesi
(Türkçe) KKTC Cumhubaşkanlığı "Dr. Fazıl Küçük" biyografisi
(İngilizce) Britannica Online Encyclopedia "Fazıl Küçük" maddesi
(İngilizce) Fazıl Küçük'ün ölümünün 24. yıldönümü etkinlikleri videosu
