Kilis’li Abdullah Sermest
1819 - 1882 01 Ocak 1970
Soyu bugün Doğu Türkistan Uygur Özerk Bölgesinde bulunan Tomanay aşiretine dayanmaktadır. 1819’da Kilis’te doğdu. Tomanay aşiretinin nüfusu artınca geniş bir aile Tazabay aşiretini oluşturdu. Bu aşiretten bir grup 16. yüzyılda Özbekistan, Kazakistan, Türkmenistan ve Azerbeycan’a göç etti. Abdullah Sermest’in dedesi Süleyman Akif Bey 18. yüzyılda Taşkent’ten Irak üzerinden Kilis’e geldi ve buraya yerleşti.
Abdullah Efendi altı yaşında iken babası hoca Mehmed Efendi hacca gitti ve orada vefat etti. İki sene sonra da annesi vefat etti.
Abdullah Sermest Efendi babasının bir talebesinin himayesinde büyüdü. İlk tahsiline Kilis’te Akcarun Camii müderrisi Hacı Hafız Efendinin yanında başladı. Kavalalı İbrahim Paşa’nın Kilis’i işgal ettiği sırada yaptırdığı kışla inşaatında zorla çalıştırıldı ve bir süre tahsiline ara verdi. İbrahim Paşa Kilis’de eli silah ve kalem tutan herkesi zorla asker kaydetti. Zorla asker kayd edilen Abullah Sermest, İbrahim Paşa tarafından Mısır’a götürüldü. Mısır’da on yıl kaldı. Bu on yılın kaç yılı askerlikle geçtiği bilinmemektedir.
Askerden terhis olunca Kahire’ye yerleşti. Geçimini hattatlık ve hakkaklık ile sağlamaya çalıştı. 1846’da Mekke’ye gitti. Orada Nakşi şeyhlerinden Muhammed Can ile tanıştı ve ona bağlandı. Bombay ve Bağdat’a gidip geldi. 12 yıl Mekke’de kaldı. Bundan sonra hocasının emri ile 1858’de Kilis’e gelerek Muhammed Bedevi zaviyesine yerleşti. Bir müddet burada kalıp kendisi için bir tekke inşa ettirdi. Yirmi yıl bu tekkede insanlara İslamiyetin emir ve yasaklarını anlattı.
Vefatından önce bir vakıf kurarak bütün malını mülkünü bir vakfa bağışladı. Bu vakıf halen faaliyettedir.
26 Mart 1882’de vefat etti. Kilis’in Bölük mahallesinde Kurtağa Caddesindeki Çekmeceli Camii karşısında bulunan tekkesinin bahçesine defn edildi. Kabri üzerine bir türbe inşa edilmiş olup günümüzde ziyaret edilmektedir.
Abdullah Sermest, Muhammed Can ve Abdullah Dehlevi vasıtasıyla Müceddidiyye yoluna ulaşır. Kendisi de Antepli Akif ve Elbistanlı Ahmed Hamdi’ye icazet vermiştir. Oğlu Mehmed Vakıf Tazebay ise tasavvufi eğitimini Ahmed Hamdi Efendinin yanında yapmıştır. Babasının tekkesini tekkeler kapanıncaya kadar idare etmiştir.
Abdullah Sermest efendinin Türkçe Arapça ve Farsça şiirleri vardır. 118 şiirden meydana gelen divanının çoğu Türkçe gazellerden oluşur.
