Fazıl Ahmet Aykaç
24.07.1884 – 05.12.1967 01 Ocak 1970
Fecr-i Ati şair ve yazarı, mizahçı, memur, öğretmen, milletvekili. İstanbul'da doğmuştur.
Mutasarrıf babasının etkisiyle küçük yaşta dinî ve tasavvufî kültürle tanışır. Hafızlık çalışmıştır. Babasıyla gittiği yalı toplantılarında, edebiyat sohbetleri dinler ve etkilenir. İlk öğrenimini farklı vilayetlerde tamamladıktan sonra İstanbul Fransız Lisesinden mezun olmuştur. Uzaktan eğitimle (mektupla) Paris Siyasal Bilgiler Fakültesi'ni bitirir.
Eğitimi sırasında Musul'da, Arapça ve Farsçasını ilerletme imkânı bulmuştur. Almanca ve İngilizce de bildiği söylenir.
Darphane kâtipliği ile memuriyet hayatına atılır. Liselerde öğretmenlik ve 1927-1938 yılları arasında milletvekilliği yapmıştır. Çalıştığı okullarda başta Türk edebiyatı olmak üzere, ahlâk, felsefe, pedagoji, psikoloji, Fransızca, tercüme usulü gibi farklı alanlarda dersler okutmuştur.
Edebiyata şiir yazarak başlamış ve Fecri Ati topluluğuna katılmıştır.
1908 yılından itibaren çeşitli dergi ve gazetelerde türlü konularda makaleler, mizahî yazılar yazar. Daha çok eğitim, psikoloji ve felsefe alanlarında yazar. Tanin gazetesinde mizahî şiirler yayımlar.
Aktif politikaya katılmamıştır. Fakat Meşrutiyet yıllarında, idareyi hicveden yazılar yazmıştır.
Hayatının sonlarına doğru Dünya Parlamentolar Birliği Türk Grubu Genel Sekreterliğinde ve Türk Dil Kurumunda üye olarak görev almıştır.
1967'de tedavi gördüğü Cerrahpaşa Hastanesinde ölmüştür.
Mizah ağırlıklı şiirleriyle ve yazılarıyla dikkat çekmiş bir sanatçıdır. Hiciv geleneğini mizaha dönüştürmüştür. Mizah edebiyatımızda önemli bir yeri olduğu söylenebilir.
Şiirlerinde Dîvan şâirlerinin üslûp ve tekniğinden faydalandığı görülür. Aruz ve heceyle şiirler yazan Fâzıl Ahmet'in dili oldukça yalındır.
İlk eserleri Seyyâre gazetesinde yayımlanır. Demet dergisinde Fransızcadan şiir, nesir ve hikâye tercümeleri yapar. Hilâl, Akşam gibi dergi ve gazetelerde değişik konularda yazılar yazdıktan sonra Hüseyin Cahit Yalçın'ın teklifiyle Tanin'de yazmaya başlamıştır. Yazılarının en önemli özelliği hicivli (iğneleyici) olmasıdır.
Şiir alanında da yeni bir şey ortaya koymak yerine hicve yönelmiştir. Ciddiyeti, gülünç hâle getirmeyi becerir. Felsefeden estetiğe pek çok konuda makaleleri vardır.
Rıza Tevfik, Fazıl Ahmet için, politipik bir insan (çok değişik alanlarda kültür sahibi) der.
Devrinde, kendisine “edebiyat mâbedinin şeytanı” denmiştir. Kitap okumaya düşkün, zeki, bilgili, zarif, nüktedan bir insan olarak kendisini sevdirmeyi bilmiştir.
ESERLERİ:
Şiir: Divançe-i Fazıl (Teşâür-i Nefiyâne), Harman Sonu, Gelecek Asırlarda Tarih Dersi (Broşür şeklinde), İkinci Sis
Hatıra: Kırpıntı
Deneme ve Hatıra: Şeytan Diyor ki
Siyasetname: Yol Karnesi (Basılmamış)
Diğer: Terbiyeye Dair (Eğitim ve Felsefe üzerine); Fâzıl Ahmet: Hitabeler, Şiirler, Hicivler
