Yakup Satar (d. 11 Mart 1898, Kırım - ö. 2 Nisan 2008, Eskişehir), Kurtuluş Savaşı ve I. Dünya Savaşı Irak Cephesi'nde savaşmış, kırmızı şeritli İstiklal Madalyası sahibi İstiklal Gazisi.
Yakup Satar, Çorumlu Ömer Küyük'ün 12 Ocak 2006'da, Konyalı Veysel Turan'ın da 25 Mart 2007'de vefat etmesinin ardından, hayatta kalan son iki İstiklal Gazisi'nden biriydi. Kırımlı Yakup Satar'ın vefatıyla birlikte, yaşayan tek İstiklal Gazisi olarak emekli albay Mustafa Şekip Birgöl kalmıştı.[1] Birgöl de 11 Kasım 2008'de vefat etmiştir.[2]
1898 yılında o dönemde Rusya İmparatorluğu'nun topraklarında olan Kırım'da Hızır Bey ve Bahtlı Hanım'ın oğlu olarak dünyaya gelen Yakup Satar, Rusya İmparatorluğu'nun Türklere yaptığı baskı nedeniyle, 5 yaşındayken ailesiyle birlikte Eskişehir'e göç etti.
Osmanlı Devleti'nin I. Dünya Savaşı'na girdiği yıllarda askere başladı. Alman bir kumandanın, özel görev için seçtiği 200 askerin arasında yer alarak, Gizli Gaz Birliği adı verilen bu ekiple birlikte, kimyasal silahlar olarak kullanılabilen zehirli gazlar hakkında eğitim aldı. Bu ekip, öğrendiklerini, cephedeki askerlere de öğretmeleri için yetiştirildi.[3] Yakup Satar, o günleri şöyle hatırlıyor:
“ Almanlar gazı nasıl kullanacağımızı bize öğretti. Teneffüs takımı vardı, kafamıza takıyorduk. Bu gaz bir silahla atılıyordu. Patladığı yerde dumanı dağılıyordu. Gaz zehirliyordu.[3] ”
Eğitimin ardından Gizli Gaz Birliği'nin üyeleri dört ayrı gruba ayrılarak farklı cephelere gönderildi. Yakup Satar ise, 50 kişilik bir grupla birlikte on günlük yolculuğun ardından Bağdat'a gitti. Görev gizli olduğu için hiç kimse, olaydan haberdar edilmedi.[3] Yakup Satar, durumu şöyle açıklıyor:
“ Bağdat'a savaş için gitmedim. Bizim oraya neden gittiğimizi kimse katiyen bilmiyordu. Ne kumandanlar ne başkası.[3] ”
Bu gizli görev iptal olunca, normal tabura katıldı. Aynı günlerde İstanbul işgal edilip Bağdat'a asker gönderilemeyince mevcut birlikler İngilizlere teslim oldu. Yakup Satar 65 gün hastanede 2 yıl da esir kampında kaldıktan sonra esir değişimi sonrası kurtuldu ve 22 günde Bağdat'tan İstanbul'a geldi. Memleketi Eskişehir'e uğradıktan sonra Milli Mücadele'ye katıldı.
6 Nisan 2008 tarihinde Eskişehir'de, büyük katılımın sağlandığı bir törenle toprağa verildi. Torunu Sinan Satar halen Başbakanlık Osmanlı Arşivi'nde çalışmaktadır.
Kaynakça
1.^ Kuru, Mehmet, "Kurtuluş mücadelesinin sembolü artık aramızda yok", Zaman, 2008-04-03. 2008-04-03 tarihinde erişilmiştir.
2.^ Anadolu Ajansı (11 Kasım 2008). Onun SON GAZİ olduğunu İlker Başbuğ ortaya çıkartmıştı. nethaber.com. 10 Kasım 2008 tarihinde erişilmiştir.
3.^ a b c d Doğan, İbrahim, "Kurtuluş'un son şahitleri", Aksiyon, 2005-10-24. 2008-04-03 tarihinde erişilmiştir.
