Şinasi Tekin
01 Ocak 1970
(Balıkesir 1933-İstanbul 2004)
Hayatı
Prof. Dr. Şinasi Tekin 1933'te doğdu. Babası Ramazan oğlu İbrahim Efendi, 1917'de Bursa Öğretmen Okulundan (Dârulmüallimîn) mezun olduktan sonra Dursunbey, Balıkesir ve Bursa ilkokullarında öğretmenlik yapmıştır. Şinasi Tekin ilkokulu Bursa'da, ortaokulu ise Bilecik'te (1944-1947) ve liseyi de İstanbul Haydarpaşa Lisesi'nde yatılı okudu. O zamanlar böyle öğrencilere leyli meccanî talebe derlerdi, yani "devletin demirbaş malıdır, dokunmayın!"
1950'de girdiği İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesinin Türk Dili ve Edebiyatı Bölümünü 1953'te bırakıp Almanya'ya gitti. 1958'de Hamburg Üniversitesinde Annemarie von Gabain'in yanında doktora çalışmasını bitirip yurda döndü. İstanbul'da altı ay süren bir asistanlıktan sonra yeni açılmış olan Erzurum Atatürk Üniversitesine geçti. 1961'de doçent, 1964'te profesör oldu ve Türk Dili ve Edebiyatı bölümü başkanlığına getirildi. 1965'ten vefatına kadarHarvard Üniversitesi'nde akademik çalışmalarına devam etti.
Yayımladığı eski metinlerden en önemlisi İslamlık öncesi dönemlere ait Uygurca Maitrisimit adlı eserdir. Fakat bunun yanı sıra Eski Anadolu Türkçesi dönemiyle de ilgilenmekteydi.
Türk, İslâm ve Orta Asya kültürlerinin ana kaynaklarını yayınlamak üzere Harvard'da kurulan Sources of Oriental Languages and Literatures SOLL serisini eşi Gönül Alpay Tekin ile birlikte idare etmektedir. Bu seriden şimdiye kadar 54 cilt yayınlanmış olup halen devam etmektedir. Bunun yanı sıra Türklük Bilgisi Araştırmaları / Journal of Turkish Studies (TUBA) adlı bilimsel dergiyi, o zamanlar Chicago Üniversitesi'nde bulunan Fahir İz ile birlikte 1977 yılında çıkarmaya başlamış, bir süre sonra eşi Gönül A. Tekin de bu faaliyete katılmıştır. Gene Harvard Universitesi'nde yayınlanmakta olan bu dergi, bütün dünyadaki eski öğrencileri, en yakın çalışma arkadaşları ve özellikle eşi Gönül Hanımın destek ve yardımları sâyesinde hiç aksamadan düzenli olarak çıkmıştır.
Harvard'ın Continuing Education (Sürekli Eğitim Merkezi) bölümüne bağlı olarak 1997 yılında Ayvalık'ın Cunda köyünde başlattığı Harvard-Koc University Intensive Ottoman and Turkish Summer School in Turkey (Yoğun Osmanlıca ve Türkçe) adlı Osmanlıca Yaz Okulu, fedakâr eşi Gönül Hanımın ve bütün çalışma arkadaşlarının destekleri ve de Koç Üniversitesi'nin öğrenci bursu katkıları sayesinde bugüne kadar başarılı bir şekilde devam etmiştir.
Prof.Dr.Şinasi Tekin 17 Eylül 2004'te İstanbul'da vefat etti. Fatih Camii'nde kılınan öğle namazını müteakip Edirnekapı Şehitliği'nde toprağa verildi.
Eserleri
Kaynak: Yorgo Dedes (2005) "Şinasi Tekin Bibliyografyası" Şinasi Tekin Anısına Uygurlardan Osmanlıya, Simurg Yayınları, İstanbul, s. 87-99.
Kitaplar
•Uygurca Metinler I: Kuanşi İm Pusar (Ses İşiten İlah) Vap Hua Ki Atlığ Nom Çeçeki Sudur (Saddharmapuñdarîka-Sûtra).
Atatürk Üniversitesi Yayınları, Araştırma Serisi-Edebiyat ve Filoloji, 2.Erzurum (1960)
•Abhidharma-Kos'a-Bhâya-Tîkâ Tattvhartha-Nâma. The Uighur Translation of Shtiramati’s Commentary on the Vasubandhu’s Abhidharmakos'as'âtra: Abidarim Koşavardi şastr. Text in Facsimile with Introduction.
Doğu Dilleri ve Edebiyatlarının Kaynakları, 1. New York: Garland Publishing (1970)
•Die Kapitel über die Bewusstseinslehre im Uigurischen Goldglanzsûtra (IX.und X.).
Bearbeitet von K. Röhrborn und P. Schulz. Veröffentlichungen der Societas Uralo-Altaica, 3. Wiesbaden: Otto Harrassowitz (1971)
•Menâhicü’l-İnşâ’. Yahya bin Mehmet el-Katib’in 15. Yy’dan Kalma En Eski Osmanlıca İnşa Elkitabı. Giriş, Dizin, Tıpkıbasım.
Doğu Dilleri ve Edebiyatlarının Kaynakları, 2. Türkçe Kaynaklar, 2. Cambridge, Mass.: Orient Press (1971)
•Uygurca Metinler II: Maytrisimit: Burkancıların Mehdîsi Maitreya ile Buluşma. Uygurca İptidaî Bir Dram: Burkancılığın Vaibhâşka Tarikatine Ait Bir Eserin Uygurcası.
Atatürk Üniversitesi Yayınları, 263. Edebiyat Fakültesi Yayınları, 54. Araştırma Serisi, 44. Ankara: Sevinç Matbaası (1976)
•Buddhistische Uigurica aus de Yüan Zeit. Teil I: HSIN Tozin Oqidtaçi Nom Teil II: Die Geschichte von Sadâprarudita und Dharmodgata Bodhisattva.
Bibliotheca Orientalis Hungarica, 27. Budapest: Akadémiai Kiadó
(1980), [=Buddhistische Uigurica aus der Yüan-Zeit. (Asiatische Forschungen, 69) Weisbaden: Otto Harrossowitz (1980).]
•Maitrisimit Nom Bitig. Die uigurische Übersetzung eines Werkes der buddhistischen Vaibhâşka-Schule. 1. Teil: Transliteration, Übersetzung, Anmerkungen. 2. Teil: Analytischer und rückläufger Index.
Berliner Turfantexte, 9. Berlin: Akademie Verlag (1980).
•Willi Bang Kaup. Berlindeki Macar Enstitüsünden Türkoloji Mektupları (1925-1934).
Atatürk Üniversitesi Yayınları, 408. Edebiyat Fakültesi Yayınları, 75. Tercüme Serisi, 8. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Basımevi (1980).
(Gönül Alpay Tekin ile.) Evliya Çelebi Seyahatnamesi. I. Kitap: İstanbul Topkapı Sarayı Bağdat 304 Yazmasının Tıpkıbasımı, 1, cüz: v. 1-106a. Giriş Fahir İz.
Doğu Dilleri ve Edebiyatlarının Kaynakları, 11. Türkçe Kaynaklar, 9. Cambridge, Mass: Harvard Üniversitesi Basımevi (1989).
•(Gönül Alpay Tekin ile.) Evliya Çelebi Seyahatnamesi. I. Kitap: İstanbul. Dizin. Topkapı Sarayı Bağdat 304 Yazmasının Tıpkıbasım Neşrine Göre Hazırlanmıştır. 1. Cüz: Elif-Ce.
Doğu Dilleri ve Edebiyatlarının Kaynakları, 12. Türkçe Kaynaklar, 10. Cambridge, Mass: Harvard Üniversitesi Basımevi (1989).
•Eski Türklerde Yazı, Kitap ve Kâğıt Damgaları.
İstanbul: Eren Kitabevi (1993).
Uygurca Metinler I: Kuanşi İm Pusar. (Ses İşiten İlah) Vap Hua Ki Atlığ Nom Çeçeki Sudur (Saddharmapuñdarîka-Sûtra).
Türk Dil Kurumu Yayınları, 576. Ankara (1993).
•(Gönül Alpay Tekin ile.) Evliya Çelebi Seyahatnamesi. I. Kitap: İstanbul Topkapı Sarayı Bağdat 304 Yazmasının Tıpkıbasımı, 2. Cüz: v. 106b-217b. Giriş Fahir İz. Doğu Dilleri ve Edebiyatlarının Kaynakları, 19. Türkçe Kaynaklar, 17. Cambridge, Mass: Harvard Üniversitesi Yakındoğu Dilleri ve Medeniyetleri Bölümü (1993).
•İştikakçının Köşesi. Türk Dilinde Kelimelerin ve Eklerin Hayatı Üzerine Denemeler. Simurg Yayınları, 41. Dil ve Edebiyat, 8. İstanbul:Simurg (2001).
•Osmanlıca El Kitabı. 2 cilt. Doğu Dilleri ve Edebiyatlarının Kaynakları, 52-53. Türkçe Kaynaklar, 45-46. Cambridge, Mass.: Harvard Üniversitesi Yakındoğu Dilleri ve Medeniyetleri Bölümü (2002)
Makaleler ve Kitap Tanıtmaları
•"Palatogramme türkischer Laute." Zeitschrift für Phonetik und Allgemeine Sparchwissenschaft (1958), 11:198-205.
•Türk Dili Araştırmaları Yıllığı -Belleten (1958), s.319-322. Annemarie von Gabain, Maitrisimit. Die alttürkische Version eines Werkes der buddhistischen Vaibhâsika-Schule. İn Faksimile herausgegeben und bearbeitet, Weisbaden (1957)
