Doğan Avcıoğlu
01 Ocak 1970
Doğan Avcıoğlu (1926-1983) Türk gazeteci, yazar, düşün ve siyaset adamı.
1926'da Bursa'da doğdu. Fransa'da iktisat ve siyasal bilimler öğrenimi gördükten sonra 1955'te Türkiye'ye döndü ve Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü’nde asistan oldu. 1956' dan itibaren haftalık Akis ve Kim dergilerinde, Ulus gazetesinde yazılar yazdı. Muhalefet-iktidar ilişkilerinin iyice sertleştiği günlerde Akis dergisini yönetti. 27 Mayıs Darbesinden sonra CHP'den Kurucu Meclis'e üye seçilen Avcıoğlu, 1961 Anayasası’nın hazırlanmasına da katkıda bulundu. Avcıoğlu 1961'de Mümtaz Soysal ve Cemal Reşit Eyüboğlu'yla birlikte kurduğu, yayımını 1967'ye değin sürdürdüğü Yön dergisiyle 1960 sonrası siyasal düşünce ortamında etkin bir rol oynadı.
Yön dergisinde yayımlanan yazılarında bir tür "Kemalist sosyalizm" anlayışını savundu. Kemalist Devrim'in kazanımlarını savunan ve bunu bir ileriye sosyalizm'e taşımayı savunan görüşleri o dönemde geniş taraftar topladı. Avcıoğlu Kemalist devrimlerin altyapıda sürdürülmesini vurgulayan görüşlerinin yanı sıra Yön'deki yazılarıyla özellikle ırkçılığa ve Turancılığa karşı da mücadele verdi. 1963-1965 arasında Türk-İş Araştırma Merkezi müdürlüğü, 1968-1969 yıllarında ise CHP Yüksek Danışma Kurulu üyeliği yaptı. Sosyalist Kültür Derneği'nin kurucuları arasına yer alan Avcıoğlu "kapitalizme" ve "emperyalizme" karşı ekonomik bağımsızlığı savundu.
12 Mart 1971 Muhtırası'na kadar çıkardığı haftalık Devrim gazetesinde yayımlanan yazılarında "devrim"in Kemalist aydınların yol göstericiliğinde ve Kemalist "genç subay"ların öncülüğünde geniş bir cephe tarafından Milli Demokratik Devrim olarak gerçekleştirilebileceğini öne sürdü. 12 Mart 1971 muhtırasına giden süreçte Doğan Avcıoğlu'nun çıkardığı Devrim (gazete)si etrafında toplanan ve içlerinde 27 Mayıs Darbesini yapan Milli Birlik Komitesi'nin gerçek lideri Emekli Korgeneral Cemal Madanoğlu'nun da bulunduğu "Milli Demokratik Devrimciler", o dönemin siyasi partilerinin demokrasi anlayışının bir oyalamaca olduğunu ileri sürerek ulusçu-devrimci yöntem olarak ifade edilen ilkeler doğrultusunda parlamento dışı muhalefeti savunuyorlardı. Türkiye'de Orduyu tahrik ederek sol-sosyalist, bir çeşit Baasçı yönetim kurdurmak için Doğan Avcıoğlu ve İlhan Selçuk'un başını çektiği çok ciddi faaliyetler vardı. Devrim gazetesinin genel yayın yönetmeni Hasan Cemal çok sonraları anılarını anlattığı Cumhuriyet'i Çok Sevmiştim adlı kitabında o zamanki maksatlarının "ulusalcı" subayları ikna ederek onlarla birlikte bir "Milli Demokratik Devrim" yapmak olduğunu yazdı.[1]
12 Mart 1971 muhtırasından sonra 9 Mart 1971 darbe teşebbüsünde "orduyu başkaldırmaya teşvik" iddiasıyla Emekli Korgeneral Cemal Madanoğlu ile birlikte yargılanan ve beraat eden Avcıoğlu 1973'te siyasal yaşamdan çekildi. Doğan Avcıoğlu 4 Kasım 1983'de İstanbul'da öldü.
Yapıtları
Türkiye'nin Düzeni (1968) 1969 Yunus Nadi Armağanı
31 Mart'ta Yabancı Parmağı (1969)
Devrim Üzerine (1971)
Milli Kurtuluş Tarihi (3 cilt, 1974-1975)
Türklerin Tarihi (beş kitap, 1978-1982)
Devrim ve "Demokrasi" Üzerine (1980)
Kaynakça
1.^ Cemal, Hasan (25 Mart 2008). "Darbecilikten, cuntacılıktan demokrasi kahramanlığına...".
