SADEDDİN TAFTAZANİ (Mesud Bin Ömer)
01 Ocak 1970
SADEDDİN TAFTAZANİ (Mesud bin ömer), iranlı bilgin (Taftazan 1322 -?, 1394). Herat ve Gülistan’da medrese öğrenimi gördü. Din ve tasavvuf konularında çalıştı.
Bir aralık Kıpçak Moğollarının sarayında kaldı. Sonra, Timur’un çağrısı üzerine Semerkand’a gitti. Timur ile yakın ilişki kurdu; onun tarafından korundu. Semerkand’da çağın ünlü bilginlerinden Seyyid Şerif Cürcanî ile tanıştı, onunla din ve felsefe konusunda tartışmalara girişti. Taftazanî, fıkıh, kelâm, mantık, belagat, dilbilgisi ve metafizik alanlarında, çağına göre önemli sayılan çalışmalar yaptı. Görüşleri yeni değildir, daha çok kendinden önce gelenlerin eserlerine yazılan birer yorum niteliğindedir.
Sünnî inançlarına çok bağlı olduğundan, düşünceleri ve eserleri daha çok Medrese çevrelerinde tutundu. Yazılarında, özellikle mantıkla ilgili olanlarda, Aristoteles mantığının etkileri açıkça görülür. Mutavvel, Miftah, Muhtasar adlı kitapları uzun süre medreselerde ders kitabı olarak okutuldu.
Eserleri: Şerhü’l-Tasrifü’lizzi (İzzi’nin Tasrifinin Yorumu); El-irşad (Yol Gösterme); El-Mutavvel (Açıklanmış Konular); Muhtasarü’l-Maâni (Maani özeti); Şerhür-Risaletüş-Şemsiye (Şemsî Risalesi Yorumu); Tehzibü’l-Mantık ve’l-Kelâm (Mantık ve Kelâm özeti); El-Miftah (Anahtar); ihtisar (özetleme).
