UNITER DEVLET
Ahmet Aydın Bolak 01 Ocak 1970
Son seçim konuşmalarında ve bilhassa TRT Televizyonu'nun yaptığı açık oturumda, siyasî parti liderlerimizin temas ettikleri bir deyimi sohbet konusu yapmak istiyorum.
Liderlerimiz, Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin "üniter bir devlet olduğunu" ifade ettiler.
"Üniter" kelimesi, mânâ olarak "birleşme ve bütünleşmeyi sağlayan bir müesseseyi" ifade eder. "Türkiye Cumhuriyeti Devleti üniter bir devlettir" dediğimiz zaman, Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin, birleşme ve bütünleşmeyi hedef alan bir devlet olduğunu ifade etmiş oluyoruz.
Sevgili seyirciler, birleşme ve bütünleşmeyi hedef alan devlet, ülkesiyle ve milletiyle bütünleşmeyi ve parçalanmazlığı esas alan devlettir. Hepimizin bildiği ve anladığı mânâ budur.Türkiye Cumhuriyeti Devleti de bu vasfı itibariyle, her üniter devlette olduğu gibi, kendisinin bölünmezliği ve bütünlüğüne yönelen her hareketi, her türlü parçalayıcı davranışı karşısına alır ve onu ifna etmenin çaresine bakar.
Devletin bu tarz davranışı, vatandaşların devlet gözündeki eşitliğiyle mümkündür. Üniter devletin mefhum olarak tahakkuk edebilmesi için, vatandaşların mutlak eşitliğinin, yasalar karşısında mutlak eşitliğinin tahakkuk etmesi lâzımdır.Eğer bir ülkede din, dil, mezhep, servet farkları veya kan farklılıkları imtiyazlı muamelelere sebep oluyorsa, o ülkede üniter devleti kurmak ve yaşatmak mümkün değildir.
Yüce Atatürk'ün "imtiyazsız, sınıfsız kaynaşmış bir ülkeyiz" tabiriyle maksadı, Türk Üniter Devleti içinde belli grupların belli sebeplerle imtiyaz sahibi olamayacağının ifadesidir. Üniter devletin vatandaşları, hem teşebbüs hürriyetlerinde hem de yaşama
hürriyetlerinde yasalar karşısında haklarım kullanma hürriyetlerinde elittirler. Fakat bütün bu hürriyetler, üniter devletin varlığını tehlikeye düşürmek İçin kullanılamaz.
Düşünce hürriyeti mutlaktır; ifade hürriyeti mutlaktır; hareket hürriyeti mutlaktır; teşebbüs hürriyeti mutlaktır...Fakat bu hürriyetler, devletin "üniter" vasfını tahrip için kullanılmak istenirse, üniter devlet kendisini koruyucu tedbirleri almak durumundadır.
Bir devlet, yasama ve yargı müesseseleriyle; bir rejim, demokratik müesseseleriyle kendini koruyamazsa, o rejimin veya o devletin yaşaması mümkün değildir.
Üniter devletin vatandaşı, devlete karşı vazifelerini, vatandaş olmanın şuurunu ve idrakini tatmış, vatandaşlığını eksiksiz yapan kişi demektir. Devlete karşı bu vazifelerin eksiksiz yapılması, devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğünü sağlar ve bu sebeple de birtakım arzular, tahakkuku mümkün olmayan hayâller olarak kalır.
Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin üniter olma vasfı bize büyük Atatürk'ten bir kutlu mirasdır.
Bu mirası muhafazada bütün Türk Milletinin ve Cumhuriyet'i emanet ettiği Türk Gençliği'nin bilinçli ve azimli davranacağına olan güvenle yaşıyoruz.
12/11/1991
