HORASAN ERENLERİ
Turgut KOCA 01 Ocak 1970
TURGUT KOCA HAKKA YÜRÜDÜ (15 Ekim 1997)
1071 yılında ,malazgirt ten açılan gedikten ,Orta Asya dan Küçük Asya ya TÜRK göçü başladı.
Bu göçmenler Anadolu içlerinde,önce OBA kurumlarını geliştirerek,göçer evli bir yerleşim biçimini oluşturdular.
İnsan göçüne paralel olarak ,HORASAN ERENLERİ denen çeşitli adlardaki tasvvufçular, HORSAN okulunu Anadolu 'ya taşıdılar .
Hacı Bektaş-i Veli ,Anadolu'nun tam orta yerinde ,YESEVİ ocagını canlandırdı.Böylece bu ocak,artık biçim ve mana bakımından yenilenmiş bir durumda idi .Biz buna BEKTAŞİLİK diyoruz.
Hacı Bektaş-i Veli'nin ögretisi ile ,dil,din,kültürt birliği kuruldu .Göçerli TÜRKMEN ler ,yerleşmeye ve kentler oluşturmaya başlamıstı .
Artık Anadolu 'da sosyal bir halak tabanı vardı.Bu halk tabanı,kendisine ULUSAL bir devlet arıyordu .
Böylece Fars'laşma eyliminde olan Selçuklu Devletinin enkazından ,bir OSMAN OGULLARI beyliği kuruldu.
Askerler kurumlaştı ,Akıncılar örgütleşti .Sonuçta Türkler ,Küçük Asya dan ,Hıristıyan Avrupaya taşmaya başladılar ..Bir FÜTÜHAT dönemi başlıyordu..Bu fütühatı destekleyecek bir din kurumuna ihtiyaç duyuluyordu .Bu kurum,Horsan okulunun düşünce sisteminden çıkış yapmalıydı .Ve böyle de oldu .
Hacı Bektaş-i Veli'nin öğretisinin etkisiyle ALP ERENLER , GAZİ ERENLER, askeri destekliyorlardı. Fütühatın kolaylaşması için odaklar kurmalrı icabediyordu .Bu bilinçli odaklara TEKYE, DERĞAH, HANİĞAH deniliyordu .
Anadolu ve Avrupa yaksında bir çok tekyeler kuruldu .Bu tekyeler ,bir bakıma öncu karkollarıydı.
Hacı Bektaş-iVeli'nin feyzli pınarından fışkıran , ULUSAL KÜLTÜRÜRÜN halka anlatılabilmesi için ,eğitilimiş ozanlar çıkarıldı .Bular çoğu kez ,elde saz,başta külah, köy köy ,kent kent dolaşıp ,halkı eğitip bilinçlendiriyorlardı.
Halk da kendi konuştuğu dille,dinsel ve sosyal sorunlarını dile getiren ,bu dervişleri ,arap ve fars dilleriyle konuşan zahiri bilginlerin öğretim biçimine tercıh etmeye başladı.
İlk önce Türkçe dinsel şiirlerle halkın karşısına Yunus Emre cıktı .Yunus'un içten ve duygusal sözleri ,Türk insanını mest etti.
Yunus'un ardından Şeyyad Hamza'lar ,Kaygususz'lar ,Sait Emre ,lerbirbirini düzenli bir şekilde izlmeye başladı .Bunlar ,ulusal vezni kullanıyorlar ,oldukça sade bir dille siirler söylüyorlardı .
Halkın diliyle söylenen bu şiirler halk ,candan benimsiyordu.Arştırmacılar ,din dısı edebiyattan önce ,dinsel edebıyetın oluştuğunda birleşmekte idiler.Bu bir tasavvuf okulu idi ki ,buna BEKTAŞİLİK de diyebiliriz.Bu edebiyat ile birlikte ,bir şiir tipi oluştu ve bu şiirlere NEFES denmeye başladı ..
Nefes deyimi ,(Enfas'ül Şuara miftah'ül cenne ----Şairlerin nefesleri cennetin anahtarıdır) anlamaındakı onurlu hadisin ruhuna ve özüne cok uygundu .
Bu nefeslerdeki işlenen konualrın başlıcalrı şunlardı :
-- Tanrı sevgısı ve Tanrı 'nın özunden özüne olan kutsal sevgi ,.
-- Bu kutsal sevgiden (Hubb-iZati) evrenin yaratılmış olması ,
-- Kutsal sevgi gereği ile Muhammed-Ali'nin oluşması ,
-- Allah - Muhammed- Ali sevgisinin ,bir bütün olma gereği ,
-- Bu sevgiden birinin eksiği ile , insanın bayagılşması ,bu sevgi bölünmediği sürece,insanın yücelmesi,
-- Kutsala yaklaşmak için ,inasn oglunun,bütün kirlerden ve lekelrden arınması gerktiğini ,
-- Ehl-i Beyt'in ,arı ve arıtıcı olması nedeniyle ,insanın masum olan oniki imama bağlanma gereği ,
-- İnsan ın Tanrısal gerçeği bulabilmesi ancak ,Kamil İnsan'ın egıtımıyle olabileceği ,
-- Üçler, beşler ,kırklar diye tanımlanan Gaip Erenlerin Tanrısal tasarruf için görevlendirilmiş oldugununbilinci,
--Şehitler katarının başbuğu ,İmam-ı Hüseyn ve onun kişiliğinde bütün şehitler için yas tutma ,ağıtlarala anma ,gözyaşlaşrıyla yasını yenileme ,kan dökücü zalimlere lanetleme ,yalancı ve çıkarcıları kınama,
-- Vahdeti Vücut ,yani varlığn birliğini anlama nokta ve harflerindeki sırları cözme ,
-- Tanrı dostları olan ,Evliyalar saygı göstermenın müslümanlığn geregi olduğu bu velilerin olağn üstü hayat hiayelerini dile getirme,
-- Hacı Bekatş-i Veli nin İmam Ali ile özdeşleşmesi
-- Peygamber ailesi A-li Muhamed'in Kuran ile ikiz tev'aman olması ,dolayısile ,peygamber ailesinin ,Kuran ailesi oldugu ,
-- Özün zatın ,niteliklerin ,sıfatın ve efalin birliğini akılsal ve duygusal alemde idrak etme ,
-- Her canlının tekrar Tanrıya döenecegini ,Tanrının gercek sevgili oldugunu,kavrayan bir aşıgın , o gercek sevgiliye naz ve niyaz ile manada söyleşide bulunma ,Tanrı ya yaklaşmak korku ile değil ,ancak sevgiyle olacagından teklif ve tekalüften kurtulma .
--Tarikatın yol , yöntem ,töre ve aktörlerinin tanıtılması ve ögretilmesi
