Talat Paşa ( 1874)- (1921)
01 Ocak 1970
Sadrazam
1874 yılında Edirne'de doğdu. İlk öğrenimini Vize ilçesinde yaptı. Edirne Askeri Rüştiyesi’ni bitirdi. Edirne Posta ve Telgraf idaresinde katiplik, Alyans İsrail Mektebi'nde Türkçe öğretmenliği görevlerinde bulundu. Çok genç yaşlarda siyasetle ilgilenmeye başladı. Sultan İkinci Abdülhamid Han’a karşı mücadele eden jöntürklerin çalışmalarına katıldı. Bir süre sonra tutuklandı. Selanik'te Posta ve Telgraf Müdürlüğü’nde memurluk ve başkatiplik yaptı. İttihat ve Terakki Fırkası adını alan Osmanlı Hürriyet Cemiyeti'ni kurdu. Selanik’te mason locasına girdi. Masonların ve onlar arasındaki yahudi ve Sabetaycı dönmelerin etkisini İttihat ve Terakki örgütlenmesi için kullandı. İki defa İstanbul'a giderek İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin şubesini kurdu ve teşkilatlandırdı. İkinci Meşrutiyet'in ilanından sonra milletvekili oldu. Hüseyin Hilmi Paşa kabinesinde İçişleri Bakanlığı’na getirildi. Babıali Baskını’nı düzenleyenler arasında yer aldı. Edirne'nin Bulgar işgalinden kurtarılmasından sonra yapılan barış görüşmesine birinci delege olarak katıldı. 1917 yılında sadrazamlığa yani başbakanlığa getirildi. Birinci Dünya Savaşı'ndan çekilen Rusya ile Breslitowsk'da yapılan barış antlaşmasına Osmanlı Devleti adına katıldı. Temmuz 1918'de sadrazamlıktan ayrıldı. Birinci Dünya Savaşı'nın Osmanlı Devleti için büyük bir yenilgiyle sonuçlanmasından sonra Ahmet İzzet Paşa'ya bıraktığı mektupta, millete karşı hesap vermek üzere geri geleceğini, gerekirse mahkemeye de çıkacağını bildirerek Almanya'ya gitti. 1921 yılında bir ermeni komitacısı tarafından öldürüldü.
ESERLERİ:
1.Talat Paşa'nın Anıları
Alpay Kabacalı
T.İş Bankası Kültür Yayınları / Edebiyat Dizisi
Talat Paşa, küçük bir posta memuruyken İttihat ve Terakkii örgütü içinde yükseldi, örgütün sivil kanadının lideri oldu. Türkiye, tarihinin en çalkantılı ve bunalımlı dönemini onun iktidarda bulunduğu yıllarda yaşadı. Ve O, Cumhuriyetin ilk yıllarına kadar uzanan bir dizi siyasal gelişmenin merkezinde yer aldı... Talat Paşa'nın son yıllarında Berlin'de kaleme aldığı,
günümüz Türkçesiyle sunduğumuz anıları çok yakın tarihin -serpintileri bugüne kadar uzanan- en önemli olaylarına ışık tutuyor. Kitapta ayrıca, Talat Paşa'yla ölümünden kısa bir süre önce üç gün boyunca görüşen İngiltere Gizli Haberalma Servisi elemanlarından Aubrey Herbert'in bu görüşmeyle ilgili anı ve notları yer alıyor.
--------------------------------------------------------------------------------
HAKKINDA YAZILANLAR
İstiklal Harbimizde Enver Paşa ve İttihat Terakki Erkanı
Kazım Karabekir
Tekin Yayınevi
Kurtuluş Savaşımızın başlıca kahramanlarından biri olan rahmetli General Kazım Karabekir'in (1882-1948) bu eseri, 1. Dünya Savaşında Osmanlı ordularının başkomutanı olarak yenilgiye düşüp Avrupa'ya kaçmış olan Enver Paşa ile Cemal ve Talat Paşalar gibi İttihat ve Terakki Cemiyeti (Fırkası) kurucuları ve erkanının özellikle Ulusal Kurtuluş Savaşı yıllarında yaptıklarını -belgelere dayanarak- anlatır. Önemli belgeler arasında Halk Şuralar Fırkası programı ile İslam İhtilal Cemiyetleri İttihadı nizamnamesi de vardır. 1920-23 yıllarını kapsayan bu değerli anılar, Enver Paşa'nın Kafkaslar'dan Orta Asya'daki feci öldürülüşüne kadar geçen bütün yaşamını anlattığı gibi, Onun ve yandaşlarının Kurtuluş Savaşındaki olumsuz etkinliklerini de belirtmektedir.
